Le Chic sous le Choc

De krant Le Parisien had een artikel over de tweede ronde van de municipales, de gemeenteraads verkiezingen van afgelopen zondag in Frankrijk, onder de veelzeggende titel ‘Le Chic sous le Choc’. Een kennelijk well to do inwoonster van Bordeaux sprak haar verbijstering uit dat de stad nu een groene burgemeester heeft, na meer dan 70 jaar een rechtse. Ze kon zichzelf wel voor de kop slaan dat ze niet was gaan stemmen, maar het weekend aan zee had doorgebracht…  ‘Oh oui, je regrette de ne pas être allée voter! Si j’avais su…’  (‘Had ik het geweten… ’)

Groen Frankrijk daarentegen verkeert in algehele extase omdat deze verkiezingen in een ‘groene golf’ eindigden. In vijf van de tien grootste steden zetelt sinds zondag een groene burgemeester, waaronder Marseille, Lyon en Straatsburg.  Europarlementariër Yannick Jadot, zo’n beetje de meest mediagenieke milieuactivist en groene politicus van het land, juichte in Le Monde: ‘Dit is een politiek keerpunt voor ons land. Het volk schaart zich achter de ecologie, de toekomst is aan ons.’

Beperkt tot de steden

Dat is nog maar de vraag… De zogenaamde golf bleef beperkt tot de grote steden en een zeer bescheiden deel van het electoraat. Meer dan 60% van de kiezers stemde helemaal niet en slechts 10% groen. Dankzij die absentie, en dankzij de ‘Liste de la Gauche‘ – de Linkse Lijst, een opportunistische coalitie van socialisten, extreemlinks en groen, kwamen die groene burgemeesters er toch. Maar in Lyon bijvoorbeeld, haalde de nieuwe burgemeester slechts 19% van de stemmen, terwijl 62% van de kiezers wegbleef. En in het kakelverse groene Straatsburg stemde 63% niet, tegen 15% groen.  Dat is altijd nog veel meer dan op het platteland: in het groen stemde vrijwel niemand groen…

Opmerkelijk is dat de 52% van de Fransen die daar wonen niet meetelt in de landelijke uitslagen. De hitman van Macron’s regering, Minister van Binnenlandse Zaken Christophe Castaner, verordonneerde afgelopen januari gemeentes met minder dan 9000 inwoners niet mee te laten wegen in de officiële landelijke uitslagen, met als argument dat al die lokale lijsten de uitslagen te onoverzichtelijk zouden maken.

Negatieve invloed

Daar zit wat in, maar volgens politicoloog Pascal Perrineau van Sciences Po is de werkelijke reden dat het verwachte dramatische resultaat op het platteland van Macron’s eigen partij – La République en Marche, LREM – uit het nieuws gehouden moest worden. Slechte resultaten die bekend raken, schijnen volgende verkiezingen negatief te kunnen beïnvloeden voor dezelfde partij. In casu de regionale verkiezingen van volgend jaar, en de presidentiële het jaar daarop.

Deze tactische manoeuvre liep zondag spaak: ten eerste waren de resultaten van LREM in de grote steden minstens zo rampzalig, ten tweede leken die van groen nu nóg beter dan ze al waren… Eind van het liedje is hoe dan ook dat slechts 19% van het Franse electoraat meetelde in de landelijke uitslagen – het sommetje is simpel. En niet zomaar 19%, maar alleen stemmers in grotere steden…

Fietsen en bio eten

Daar zit de voornaamste achterban van president Macron: de bourgeoisie bohémienne, de beter opgeleide, niet al te oude en redelijk welgestelde bewoners van de in alle opzichten onbetaalbaar geworden binnensteden. Deze bobo’s lieten Macron vallen als een baksteen en stemden massaal groen of links. Dankzij genoemde lijstverbinding kwamen stemmen op links bij groen terecht.

De even populaire als verguisde tv-commentator Eric Zemmour, zelf een bewoner van de Parijse binnenstad, zei dat het leven van deze bobo’s bestaat uit fietsen en bio eten. Dat lijkt me gechargeerd – zeker als Nederlander, maar hij zou best gelijk kunnen hebben toen hij zei dat ze een nieuwe windmolen belangrijker vinden dan Frankrijk als natie…

Grootstedelijke kliek

Groene politiek staat niet alleen voor een ecologisch beleid, maar ook voor communautarisme, multiculturaliteit en onbeperkte immigratie, en tegen grenzen. Dat spoort ook allemaal met de bobo’s, die immigranten voornamelijk kennen als de bezorgers aan huis van hun maaltijden: aardige jongens, die ook al zo graag fietsen.

Bovendien zijn groenen vaak tegenstanders van de in de Franse wet verankerde laïcité: het weghouden van religieuze symbolen als de boerka uit de openbare ruimte. Bij elkaar genoeg om ook nog eens steun te krijgen van een grootstedelijke kliek van communautaristen, indigenisten, islamisten en andere radicale groepen, zoals tegenwoordig BLM.

Op sterven na dood

Grenoble is de enige grote stad die al vijf jaar een groene burgemeester heeft, Eric Piolle. Daar ging de afgelopen jaren veel fout. De stad kreeg af te rekenen met zwaar geweld geweld in de banlieues, vooral door jongeren van Algerijnse komaf. Grenoble is ook de enige stad in Frankrijk waar je met een burkini het zwembad in kunt, tegen de Franse grondwet in… Ondanks zijn dogmatische beleid en incompetentie als burgemeester raakte Piolle toch herkozen, zij het door een klein deel van het electoraat.

Parijs en Lille moeten nog even wachten op een groene leider, al zijn de huidige burgemeesters van de Socialistische Partij (PS) roomser dan de paus, pardon, groener dan groen.  De PS – ooit de grootste partij van Frankrijk, is al langere tijd op sterven na dood, en zelfs kleiner dan de extreemlinkse partij La France Insoumise (LFI). Beide partijen – maar vooral LFI – hebben de ecologische agenda omarmd, deels uit lijfsbehoud. Daarmee is de totale gentrificatie van links – de embourgeoisement in goed Frans – definitief een feit. 

Het beste jongetje in de klas

Je hoort links op grond van deze verkiezingen zeer voorbarig spreken over een ‘nieuwe toekomst voor links in Frankrijk’. Goedbeschouwd is er echter weinig veranderd: de groenen hebben de socialisten vervangen als belangrijkste kracht ter linkerzijde, zoals de socialisten in de jaren 70 de sterke Franse communisten verdrongen.

Groen is onvermijdelijk duur, maar de ware gelovige zit daar niet mee. Zoals president Macron, die tot voor kort niet anders deed dan drammen over zijn ecologische programma: kostbare uitsloverij om het beste jongetje in de klas te zijn wat betreft klimaatverandering. Je hoorde hem er al een tijdje niet meer over, vanwege de coronacrisis, maar nu is hij onverwachts ingehaald door al die groene burgemeesters, die ongetwijfeld popelen om het geld te laten rollen voor hun ecologische agenda.

Democratie verliest

Daarom voelde de president zich blijkbaar genoodzaakt te waarschuwen dat vanwege de zware dreun die de economie zojuist incasseerde, al die groene plannen misschien nog even de kast in moeten. En dat van de man die het volk de duimschroeven aandraaide om zijn eigen milieuprogramma te bekostigen. Het kan raar lopen…

De grootste verliezer van deze verkiezingen is ongetwijfeld de democratie. Franse politieke waarnemers kunnen zich beter achter de oren krabben waarom zo weinig mensen nog in politiek geloven, in plaats van zoals groen en links uitzinnig te blaten over een ‘nieuwe toekomst’.  Zoals die mevrouw uit Bordeaux vertwijfeld tegen de krant riep: had ik het maar geweten…