Lieven Annemans bij Tegenwind: ‘Vroeg of laat zullen de cijfers naar boven komen die de mensen wakker schudden’

Vandaag komt de laatste aflevering van Tegenwind, de reportagereeks van journalisten Alain Grootaers en Jakobien Huisman, online. Of toch de laatste met een centrale gast, want er komt nog één extra aflevering: een ronde-tafelgesprek met alle deelnemers om af te sluiten. Als laatste centrale gast is prof. dr. Lieven Annemans aan de beurt.

De gezondheidseconoom had een korte carrière in de overheidsraad Celeval. In de nazomer van 2020 door toenmalig minister van Volksgezondheid Maggie De Block aangesteld om mee te denken over de aanpak van de pandemie en de wederopbouw achteraf, bleek zijn holistische – en dus bredere kijk – op volksgezondheid een doorn in het oog van de gespecialiseerde experten. Omwille van zijn verzet tegen een nieuwe lockdown werd hij al snel buitengewerkt en nadien publiekelijk verguisd. Vooral de manier waarop Bart Schols hem in de Afspraak afmaakte op een weinig deontologisch verantwoorde manier is bij velen blijven hangen.

Indrukwekkend CV

Nochtans kan Annemans als wetenschapper terugvallen op een cv om ‘U’ tegen te zeggen. Als Hoogleraar gezondheids- en welzijnseconomie aan de faculteiten geneeskunde van de UGent en de VUB doceert Annemans gezondheidseconomie aan studenten geneeskunde, verpleegkunde, gezondheidsbevordering, ergotherapie, audiologie/logopedie en biomedische wetenschappen. Daarnaast was Annemans van 2002 tot 2009 voorzitter van de Vlaamse Gezondheidsraad en heeft hij meer dan 300 wetenschappelijke publicaties in diverse medische domeinen (oncologie, cardiologie, psychiatrie, nefrologie, pneumologie, neurologie, gastro-enterologie, dermatologie, diabetologie, vaccins, zeldzame ziekten, preventieve gezondheidszorg, etc…) in internationale medisch-wetenschappelijke tijdschriften.

Jakobien Huisman voert in deze aflevering een gesprek met Annemans over zijn wedervaren als kritische wetenschapper in een tijdperk waar geen plaats is voor experten met een afwijkende mening. Het zijn zware tijden voor wetenschappers die verder kijken dan naar besmettingscijfers, volgens Huisman. ‘Lieven Annemans heeft persoonlijk een tol betaald en is daarom de Tegenwind-kandidaat par excellence. Aan zijn tijd in het oog van de storm hield hij letterlijk hartproblemen over. Maar hij gaf niet op en kwam terug met een boek, ‘Geluk vinden zonder het te zoeken’, waarin hij lessen trekt uit zijn studies en zijn ervaringen. Lieven Annemans laat zien dat kracht niet schuilt in meedogenloosheid maar in empathie.’

Overheid zet mensen tegen elkaar op

Zoals we ondertussen gewoon zijn is ook deze episode weer prachtig in beeld gebracht door cameraman Mark Sanders, met het Andalusische landschap als decor. Huisman trekt met Annemans naar zee, waar op dat moment – de reeks werd deze zomer gedraaid – het strand is opgedeeld in vakken van vier m2, waar de badgasten met mondmasker in moeten plaatsnemen: een tekenend voorbeeld van de soms absurd onzinnige maatregelen die getroffen werden.

Het gezelschap trekt verder naar The Lost Village, een bergdorpje dat tijdens het Franco-regime te veel sympathie bleek te voelen voor de rebellen in de bergen en daar een zware prijs voor betaalde. Annemans wijdt hier uit over hoe een overheid mensen -vrienden en familie- tegen elkaar kan opzetten, een fenomeen dat we de laatste tijd ook bij ons mochten vaststellen. De manier waarop het door politici en experten geïntroduceerde conflict tussen gevaccineerden en ongevaccineerden verder op de spits wordt gedreven, had niemand zich 20 maanden geleden kunnen voorstellen. Al bemerkt schrijver dezes de laatste dagen een conflict overstijgende algehele onvrede tegenover het beleid aan de kassa’s van winkels.

Ooit komt er inzicht

Huisman is onder de indruk van Annemans. ‘Wat de non-conformist Annemans typeert is een rotsvast vertrouwen in de goedheid van de mens én in het feit dat deze weliswaar verblind is geweest – en veelal nog steeds is – door angst en paniek. Ooit zal die echter tot een beter inzicht komen. ‘Vroeg of laat zullen de cijfers naar boven komen die de mensen zullen wakker schudden,’ voorspelt Annemans. Dat dat deze herfst of winter nog niet aan de orde is, wordt nu pijnlijk duidelijk.

‘Met het portret van Prof. dr. Lieven Annemans sluiten we het zesluik af,’ besluit Huisman, ‘maar het staartje van deze aflevering – de vooruitblik naar het rondetafelgesprek over de toekomst dat het werkelijke slot van deze fascinerende en vooral noodzakelijke documentaireserie vormt – zal iedereen op het puntje van zijn stoel brengen.’

‘Wat geweest is is geweest. Maar waar we voor staan is niet minder dan een maatschappelijke revolutie die de richting van onze geschiedenis zal bepalen.’

Vanaf vandaag te bekijken op Tegenwind.tv.