Lof voor het CEO-activisme

Dames en heren, beste vrienden van Libera!,

Namens Libera! wens ik u hartelijk welkom op de uitreiking van de Prijs voor de Vrijheid 2016 aan de Antwerpse ondernemer en kunstmaecenas Fernand Huts. In een interview met hem las ik dat hij vooral een visueel geheugen heeft en geen auditief en dat hij daarom als student nooit naar de les ging. Als professor, die zelf urenlange hoorcolleges moet geven, is dat een wake up call, dat ik deze en de volgende speeches niet te lang moet rekken zodat we snel de gezelligheid van de tafelen kunnen opzoeken.

Toch wil ik iets zeggen over Libera!, de denktank die sinds 2010 de Prijs voor de Vrijheid uitreikt. Libera! is de opvolger van de denktank Nova Civitas, die binnen de VLD opereerde en daar behoorlijk, en overigens terecht, lastig deed. Karine, de eega van onze laureaat, die toen ook in die partij floreerde, herinnert zich dat misschien nog en ook van Cassandra, de denktank van Lijst Dedecker, en we hebben het genoegen hemzelf hier in ons midden te hebben. Niet alleen omwille van de voorgeschiedenis met Cassandra en LDD maar ook omdat Jean-Marie vorig jaar de Prijs mocht ontvangen.

Libera! is partij-onafhankelijk maar heeft, anders dan bvb. Itinera, een duidelijk ideologisch-politiek profiel: Libera! staat voor individuele vrijheid en verantwoordelijkheid, voor vrije markt, voor vrij ondernemerschap. Libera! is Vlaamsgezind en liberaal, twee labels die ook Fernand op zichzelf wil plakken, las ik ook in een interview. Wie meer wil weten over de werking van Libera! en zich zoals onze laureaat van zijn visueel geheugen wil bedienen surft maar eens naar Liberavzw.be. Je treft daar een rijkdom aan van lezingen, artikels, verslagen en ander getwitter.

Het vrij ondernemerschap is een van de principes waarvoor Libera! opkomt. Ik heb eens het lijstje opgesnord van de laureaten van de Prijs voor de Vrijheid, die sinds 2003 eerst door Nova Civitas en dan door Libera werden uitgereikt. Als we het professioneel bekijken, zien we dat we de prijs uitreikten aan vier politici (Ayaan Hirsi Ali, Alain Destexhe, Frits Bolkestein, Jean-Marie Dedecker), drie professoren (Luuk Van Middelaar, Matthias Storme, Frank Van Dun), drie journalisten (Derk-Jan Eppink, Mark Grammens, Johan Van Overtveldt), een psycholoog (Theodore Dalrymple), iemand uit de studiedienst van een bank (Peter Dekeyser) en één artiest-zanger (Urbanus van Anus). Wat vinden we niet in het lijstje? Juist, een ondernemer, en dat voor een denktank die opkomt voor het vrij ondernemerschap!

Ik zal hier niet uitweiden over de verdiensten van Fernand Huts als ondernemer, want ik vermoed dat staatssecretaris Philippe Debacker, de laudatiogever, dat onder meer zal doen. Maar ik wil onze laureaat hier toch ook even in de context plaatsen van wat Marion Debruyne, decaan van de Vlerick Business School, het CEO-activisme noemt. Vroeger gold het adagium ‘wees politiek kleurloos om geen klant voor het hoofd te stoten’. Het CEO-activisme staat daar haaks op. CEO-activisten willen niet alleen hun bedrijf behoorlijk runnen, maar zij willen ook de wereld redden. Marc Zuckerberg verdient met zijn Facebook veel geld, maar dat is volgens hem niet het belangrijkste, hij wil dat de zeven miljard aardbewoners bestendig met elkaar communiceren zoals twee verliefden die elkaar dagelijks een liefdesbrief sturen. Ook Elon Musk verkoopt zijn Tesla’s niet voor het geld maar wel om ons op weg te zetten naar een wereld zonder gas en petrol, een wereld van duurzame energie. Eric Schmidt van Google en Tim Cook van Apple kwamen ons onlangs vertellen wat fout zit met het Europees emigrantenbeleid en Johnny Thijs bood zich aan om met de succesremedies van B-post eventjes snel de ‘failed state’ van Charles Michel uit de miserie te hijsen.

Onze laureaat, Fernand Huts, heeft niet gewacht op Zuckerberg of Elon Musk om op zijn manier aan CEO-activisme te doen. Op zijn manier. Ik heb Fernand Huts nog nooit horen zeggen alle politici zijn knoeiers – hij denkt dat misschien wel- en geef mij de macht en alles is op vijf minuten tijd opgelost. De Johnny Thijs-teneur zou ik zeggen. Fernand komt vooral tussen in politiek-sociale kwesties waarmee hij als ondernemer rechtstreeks mee geconfronteerd wordt en waar hij dus ook iets van kent.

Zo is er de heikele kwestie van de havenarbeid, naast ARCO de kwelduivel van Kris Peeters. IK had het voorrecht enkele weken geleden met mijn internationale studentengroep twee logistieke verdeelcentra van de Katoennatie te mogen bezoeken, één voor keukenapparatuur, één voor medische en paramedische instrumenten. Wat mij opviel was dat dit grotendeels tewerkstelling voor laaggeschoolden betrof en dat het werknemersbestand veel gekleurd was. Iedereen heeft er de mond van vol dat laaggeschoolden en allochtonen geen job vinden en dat dit de oorzaak is van allerlei onheil, de vervroegde tenhemelopstijging naar het paradijs van Allah incluis. Dank zij de jobcreatie in de Katoennatie wordt hier iets aan gedaan en zou er nog meer kunnen aan gedaan worden maar dit wordt verhinderd door die idiote territoriale opvatting van het begrip havenarbeid. Alles wat op het grondgebied van de haven wordt gedaan zou havenarbeid zijn en moet derhalve aan dezelfde arbeidsvoorwaarden onderworpen worden. Daardoor is een verdere uitbreiding van zuiver logistieke activiteiten en de komst van e-commerce-tewerkstelling quasi onmogelijk gemaakt. Dames en heren, dit is een verhaal van groepsegoïsme en syndicaal machtsmisbruik. Fernand laat niet na op deze absurditeit te wijzen.

Naast zijn succesvol ondernemerschap en zijn relevant CEO-activisme is er nog een derde reden waarom Fernand Huts de prijs verdient, nl. zijn cultureel-artistiek engagement. In een artikel van het Amerikaanse Cato Institute werd er gecheckt hoeveel van de rijke families van het einde van de negentiende eeuw nu nog bij de allerrijksten behoren. Het antwoord was onthutsend: quasi geen enkele. Eén van de oorzaken daarvan was: het mecenaat! Een aantal steenrijke families hebben zich gewoonweg arm gedeeld aan kunst en cultuur. Dank zij hen hebben we de prachtige Carnegie Hall en het Guggenheim Museum of de Harvard Library met meer dan 1 miljoen boeken. Ik denk niet dat Fernand Huts het zover zal drijven. Maar toch is zijn engagement voor cultuur geen peulschil dat voor de show wordt gegeven. Via het fonds Phoebus Foundation besteedt de Katoennatie een half procent van haar omzet aan cultuurondersteuning. En dan mogen we uiteraard zijn spectaculaire ‘Red De Rubens’ actie niet vergeten waarbij hij een pentekening van de Antwerpse grootmeester in huis hield en dit als erfgoed zal openstellen voor het publiek. 

Dit jaar is er in het Gentse Caermersklooster met steun van Fernand (ontlening van kunstwerken)een tentoonstelling over ‘Voor God en Geld. Gouden tijd van de Zuidelijke Nederlanden’.

Dames en Heren, Over God is er de laatste tijd al veel te doen geweest, over geld de laatste jaren, maar een Gouden Eeuw voor Vlaanderen, daar durft niemand over spreken. Nochtans zijn daar alle troeven voor

–        Wij hebben een uitstekende ligging!

–        Wij hebben werknemers die niet al te veel staken!

–        We zijn een regio met veel innovatieve technologie!

–        We hebben een goed onderwijs!

–        We hebben een schitterend cultureel patrimonium!

En tenslotte we hebben schitterende ondernemers zoals Fernand Huts, alles is er om een Gouden eeuw hier her te beleven, alleen is er iets dat ontbreekt en dat goed uitgedrukt wordt met dit achttiende eeuws Frans zinnetje: de ondernemers … si on les laissait faire.