Mama, wanneer gaan we eten?

Erg veel geluk heeft Bart Tommelein nog niet gehad met de invoering van de slimme meter. De VREG wil niet mee, de privacy commissie is ook niet bijzonder gelukkig,  het gaat veel geld kosten om bestaande – perfect werkende – meters te vervangen. En nu kan de fabrikant ze blijkbaar nog niet op tijd leveren. Maar toch loopt het project door. Meer zelfs, terwijl bijvoorbeeld in Nederland de burgers mogen kiezen of ze een slimme meter willen of niet, gaat Tommelein het gewoon verplichten. Liberalen en vrijheid, het is ook niet meer wat het geweest is…

Een onstabiel net

Maar waarom deze hardnekkigheid? Waarom moet dit toestel absoluut door ieders strot geramd worden? De zogenaamde ‘voordelen’ die je vaak hoort, kunnen immers niet overtuigen. De meteropnemer die niet meer moet langskomen? Dat moet nu al nauwelijks nog: we geven de stand massaal door via internet. Gebruikers die geld kunnen besparen als ze hun verbruik precies kunnen monitoren? Dat blijkt in de praktijk, in landen waar de slimme meter reeds ingevoerd is (zoals het UK), zwaar tegen te vallen. Of hebt u niets beters te doen dan de hele tijd naar uw meter te zitten kijken?

Waarom men er dan hier absoluut mee wil doorgaan? Om dat te begrijpen, moeten we even kijken naar wat er de laatste jaren veranderd is op vlak van elektriciteitsproductie. Gas en steenkoolcentrales zijn vervangen door windmolens en zonnepanelen. Die laatste stoten dan wel geen CO2 uit, maar hebben één groot nadeel: ze zijn onvoorspelbaar. De natuur is grillig, je weet nooit op voorhand of en hoeveel ‘groene stroom’ er zal geproduceerd worden. Het resultaat is dat ons elektriciteitsnet onstabiel wordt: soms is er teveel stroom, soms is er een wanhopig tekort. Op die momenten gaan de elektriciteitsprijzen op de groothandelsmarkt natuurlijk door het dak. En als binnenkort de kerncentrales gesloten worden, zullen deze effecten nog sterker spelen, iets waar we deze herfst al een klein voorproefje van krijgen.

Supervariabele prijzen

De elektriciteitsproducenten hebben hier natuurlijk last van, want zij moeten op elk moment de elektriciteit voor hun klanten effectief leveren. Zeker bij de producenten van groene energie speelt dit: zij moeten dus, telkens er geen wind is, stroom kopen op de markt, die net dan heel duur is. Natuurlijk zouden ze die factuur graag naar hun klanten doorschuiven. Variabele elektriciteitsprijzen dus. Echter niet het type variabele prijs dat u vandaag kent, waar uw elektriciteitsprijs één (of een paar) keer per jaar wordt vastgelegd. Nee, men wil naar prijzen die op elk moment van de dag, op elke minuut, kunnen aangepast worden. Maar om dit praktisch te kunnen doorrekenen, moet men natuurlijk precies kunnen weten wanneer u de elektriciteit verbruikt, en hiermee zijn we bij de slimme meter, die mooi elk kwartier uw elektriciteitsverbruik noteert. Zodat, als de elektriciteitsprijs door het dak gaat, de producent u gewoon de rekening kan presenteren.

Leuk voor de producenten, iets minder leuk voor u. Want als u geen onaangename verrassing op uw factuur wil terugvinden, mag u dus telkens eerst even nakijken wat de elektriciteitsprijs is, voor u een toestel aanschakelt. Ziet u het al gebeuren op een koude, windstille winteravond? ‘Mama, wanneer gaan we eten?’ – ‘Even wachten, jongens, tot de stroom wat goedkoper wordt’. Allicht gaat u het zover niet drijven, maar dan zal u wél de rekening betalen. En weet u wat het mooiste is? U betaalt ook nog de installatiekost voor de slimme meter, het toestel dat u dit ‘lapt’.

Dat de producenten hun belangen verdedigen is natuurlijk hun goed recht. Dat ze hun risico’s naar de consument proberen door te schuiven, is misschien niet mooi, maar begrijpelijk. Dat de politici, die u verkozen heeft om over uw belangen te waken, hier gewoon in meegaan is dat net iets minder. Je zou een beetje meer waakzaamheid in de politieke wereld mogen verwachten. Misschien komt dat nog, nu de verkiezingen dichterbij komen?

En Bart Tommelein? Tja, tegen dat u ziet dat uw elektriciteitsrekening door het dak gaat, bent u al lang vergeten wie er toen minister was. En vinden we Tommelein terug als burgemeester van Oostende. Misschien met ook nog een klein maar goedbetaald bestuursmandaatje erbij van een of ander energiebedrijf? Hij zal het verdiend hebben!