Binnen een jaar nieuwe verkiezingen in Nederland

In Nederland werden één dag na de verkiezingen protestdemonstraties gehouden ‘tegen de uitslag’. Georganiseerd door Antifa.  Toch een opmerkelijk fenomeen, dat demonstreren tegen een verkiezingsuitslag. 

Het ligt nog vers in het geheugen hoe de Britse ex-premier Boris Johnson na zijn eclatante verkiezingsoverwinning in 2019 door politiek en media onophoudelijk werd gedemoniseerd. Zo zal het wellicht ook Geert Wilders vergaan, nog voor hij het ooit zover schopt als Johnson.

Er zal lang geïnformeerd worden zoals dat in Den Haag heet, maar of het überhaupt tot formeren komt, is nog maar de vraag. Wilders staat bekend als ongeleid projectiel. Hij lijkt milder geworden maar heeft er nooit blijk van gegeven tot wezenlijke compromissen in staat te zijn. Er wordt gezegd dat hij zijn ‘anti-islam houding’ heeft laten varen, maar daar lijkt geen sprake van. Zijn houding was ook niet zozeer anti-islam als wel gekant tegen uitwassen van de islam in ons land. Zoals Koranscholen en moskeeën met haatpredikers. Met zijn PVV is Wilders tegen immigratie, vooral van moslims. Zoals heel veel Nederlanders.

Overdreven integer

Het lijkt bovendien onwaarschijnlijk dat NSC-leider Pieter Omtzigtt zijn 20 zetels ooit aan de 37 van Wilders zal verbinden voor een regering. Al houdt hij de spanning er nog even in. Zijn integere karakter zou vanaf dag één botsen met dat van de ‘extreme right firebrand’, zoals Wilders in de Britse pers wordt genoemd.

Wie de spanning er beter wat langer in had kunnen houden, is Dilan Yesilgöz van de VVD. De vraag of haar partij met de PVV in een kabinet past, is irrelevant geworden: ze verklaarde daarvan af te zien. Terwijl 84% van haar stemmers en 87% van de Omtzigt-stemmers een coalitie met de PVV wél ziet zitten. Zelfs met Wilders als premier.

Minderheidskabinet

Yesilgöz zei wel bereid te zijn eventueel een minderheidskabinet met de PVV te steunen. Zelfs als dat er na eindeloos touwtrekken zou komen, wordt het een monster van Frankenstein. Met een levensduur van hooguit enkele maanden. Als Wilders slim is, draait hij de zaak om: laat Omtzigt en Yesilgöz maar een minderheidskabinet vormen, dan kan hij dat gedogen. Maar de enorme verkiezingswinst lijkt hem te verblinden: hij heeft zijn zinnen gezet op het premierschap.

Met een rekenmachientje bekijken welke meerderheden mogelijk zijn, is in deze situatie volkomen zinloos. Vóór eind 2024 komen er nieuwe verkiezingen. Met of zonder eerst nog een kortstondig kabinet. En dat is exact waar Frans Timmermans met GroenLinks en grote delen van het establishment op uit zijn: een herkansing. Met steun van de belangrijkste media, die ze in hun vestzak hebben. Al tijden demoniseren zij Wilders op een laag pitje, maar inmiddels is het gas hoog gezet.

Niet ééndimensionaal

Mmaar ja, het afschaffen van de staatsomroep, althans het stoppen met subsidiëren daarvan, is een programmapunt van Wilders. Toch lijken ook daar scheuren te komen in de eensgezindheid. Akyol Özcan, schrijver, televisiemaker en de bekendste Nederlander van Turkse afkomst (links op de foto), nam het voor de PVV-leider op:

‘Het klopt niet dat de PVV een ééndimensionaal extreemrechtse partij is’, zei hij in de talkshow Khalid en Sophie. Waarna hij het linkse sociale programma van Wilders benadrukte. Tot zichtbare ergernis van zijn autochtone tafelgenoten, die hun patroniserende ideeën over getinte medeburgers niet onder stoelen of banken staken. Als je niet wit bent, is Wilders gevaarlijk voor jou, en als je dat anders ziet, ben je gek. Zo ongeveer wat de Amerikaanse Democraten zeggen over zwarten die op Trump stemmen. Er wordt consequent doodgezwegen dat ook veel Nederlandse kiezers van allochtone komaf op de PVV hebben gestemd. Bijvoorbeeld omdat ze tegen meer immigratie zijn.

Demonstraties tegen Israël

Wat ook niet past in het links-liberale narratief, is waarom Wilders vlak voor de verkiezingen omhoog schoot en opiniepeilers voor gek zette: de eindeloze demonstraties na 7 oktober tegen Israël en vóór Hamas, gefaciliteerd door groene en linkse burgemeesters van grote steden. Die schoten tal van kiezers in het verkeerde keelgat, al zag je hen niet op straat. De doorsnee burger laat zijn onvrede liever via de stembus blijken. Ten gunste van nagenoeg de enige partij die zonder voorbehoud achter Israël bleef staan: de PVV.

De vraag is of Wilders zijn voorsprong weet te behouden bij vroegtijdige nieuwe verkiezingen. Frans Timmermans is een geduchte tegenstander die zich niet zomaar gewonnen geeft. Pim Fortuyn kon destijds alleen van de macht worden gehouden door een kogel in zijn hoofd. Wilders kan al 20 jaar niet zonder beveiliging over straat, maar bij hem volstaat waarschijnlijk het mediaoffensief.

Zijn succes lijkt een pyrrusoverwinning.