No order in the house!

Alistair Darling, boegbeeld van het Better Together-kamp en Alex Salmond, Schotlands eerste minister en trekker van de Yes for Scotland-groep, kruisten dinsdagavond tussen 20 u en 22 u de degens op de Schotse televisie. Kijkers in de rest van het – voorlopig toch nog – Verenigd Koninkrijk konden het debat volgen via live stream. Hoewel … Volgens de officiële uitleg van het televisiekanaal was het aantal volgers veel te hoog, waardoor het systeem faalde. Het debat over Schotland kon alleen gevolgd worden door Schotten, zeer tot het ongenoegen van vele in het debat geïnteresseerde Britten (en andere sukkelaars, zoals ik).

Alex Salmond bleef gedurende het hele debat beheerst, zelfs op het saaie af volgens verschillende commentatoren. En saai, dat is nu net het domein van de doorgaans notarisachtige Alistair Darling. Maar ditmaal was de voormalige minister van Financiën in de regering van Gordon Brown vurig in zijn betoog, tot verrassing van bijna iedereen. Zelfs die van Salmond. Het grootste debatpunt was de muntunie waarin Schotland al dan niet zou belanden. Darling wierp de First Minister de vraag voor de voeten wat hij nu precies van plan was met de toekomstige munteenheid, waarbij hij zich sterk maakte de man te zijn die vragen stelde in naam van de Schotten. Salmond hield vol dat de Pound Sterling evengoed Schots als Brits is. Maar Darling bleef op dezelfde vraag hameren, waardoor de indruk ontstond dat dit zijn unieke sterke punt was. ‘What is your plan B?’ Het enige wat Salmond als reactie gaf, waren persoonlijke aanvallen op de flip flop-standpunten van Alistair Darling.

Ondertussen geraakte vooral het publiek verhit, waardoor de moderator het publiek gebood zich te gedragen. Een hoogtepunt in het debat was toen Darling opwierp dat de financiële markten luisterden naar dit debat, waarop Salmond – in een zeldzaam gevat moment – riposteerde dat de mensen maar al te goed wisten wat het effect van de luisterende financiële markten betekende onder het ministerschap van Darling (Darling was minister toen de financiële crisis ook het VK trof. – red.). Diens sterkste aanval, het tweede hoogtepunt, was toen de unionist in het debat over het zogezegde plan B geen duidelijk antwoord kreeg van Salmond, en toen prima uithaalde met: ‘Stel je nu toch eens voor dat je het allemaal verkeerd voor hebt’, daarmee prima de gevoelige onzekerheidssnaar van het hele ‘Yes-plan’ beroerend. Ook zijn afsluitende zinnen waren van die aard: ‘ (…) het is allemaal te veel giswerk, blind geloof en gekruiste vingers. Dat is niet de manier om de toekomst te bepalen voor onze kinderen. Ik wil niet dat we die toekomst vergokken. (…) Er zal geen weg terug zijn.’

De SNP-voorman besloot met drie grote redenen waarom Schotland onafhankelijk zou moeten worden: ‘Wanneer we onafhankelijk zijn dan krijgen we de regering die we zelf kiezen na elke verkiezing. Ten tweede weten we dat Schotland een rijk land is met uitgebreide natuurlijke bronnen. Met de onafhankelijkheid kunnen we die welvarende economie gebruiken voor een eerlijker samenleving. Ten slotte, niemand zal Schotland ooit beter kunnen besturen dan de mensen die er leven en werken. (…) Dit is ons moment. Laten we het grijpen.’

Salmond bleek niet zijn sterke zelf. De man staat bekend voor zijn gevatte optredens in debatten, maar ditmaal miste hij ‘punch’. Alistair Darling daarentegen slaagde erin zich voor te stellen als een gewone Schot, ondanks zijn lange carrière van vijf ministerposten, en sprak met overtuiging. Kort na de uitzending werd een kijkerspoll bekend gemaakt door ICM: 56% van de kijkers zagen in Alistair Darling de winnaar tegen 44% voor Alex Salmond. Daarmee wordt de algemene trend in de peilingen, een overwinning voor het neen-kamp, bevestigd.

Foto: (c) news168.co.uk