Oekraïne: implosie van de liberale wereldorde

Wat bereikt de EU precies met haar retoriek en sancties, vraagt Tom Vandendriesche zich af in deze vrije tribune. 

De Europese Unie (EU) kondigt strengere economische sancties tegen Rusland aan. Vanaf nu wordt de export van luxewagens, champagne, juwelen, edelstenen en kunstvoorwerpen verboden. Daar zullen ze in het Kremlin niet van terug hebben!

Duister verleden

Eerder al stemde het Europees Parlement voor de versnelde toetreding van Oekraïne tot de Unie, hoewel ze daar niet eens bevoegd voor zijn, noch er zoiets bestaat als een versnelde toetreding. Deugpronken kan stilaan verheven worden tot een Olympische discipline in de EU. Mindere goden in de liberale Jommekeswereld roepen enthousiast om boots on the ground. Die van een ander, welteverstaan. ‘Whatever it takes’,  bezweerde Europees Parlementsvoorzitter Metsola de enthousiaste menigte.

De echo’s van een duister verleden weerklinken en transformeren de Europese Unie van vredesproject naar wapenleverancier. Verhofstadt roept molenwiekend om alle import van gas en olie uit Rusland te weren. We kunnen deze waanzin gerust een totale economische oorlog noemen die zal leiden tot de zelfvernietiging van de Europese economie.

Tijdens de coronacrisis jaagden ze er EU-belastingen en EU-schulden door waarmee ze nu Hongarije en Polen chanteren. Deze Oekraïnecrisis dreigt ons een EU-leger op te leveren waarmee de elite haar imperialistische ambities eindelijk wil vormgeven. Elke crisis gebruikt de Europese elite niet om deze op te lossen, maar als een opportuniteit om hun macht te vergroten. Never waste a good crisis. Maar wat precies bereikt de EU met haar retoriek, acties en sancties? En wat leren we er uit?

Multipolaire wereld

Na de Tweede Wereldoorlog ontstond een bipolaire wereldordening van communistische dictaturen in het Oostblok versus kapitalistische democratieën in het vrije Westen. Europa werd dwars doormidden gesneden met militaire- (NAVO vs Warschaupact) en economische (EEG vs Comecon) allianties. Met de implosie van de USSR kwam daaraan een einde in 1991. Francis Fukuyama schreef over het ‘einde van de geschiedenis’.

Het liberaal-kapitalistisch model had gewonnen en de democratie zou zich via de vrije markten over de hele wereld verspreiden. Een unipolaire liberale wereldorde die zich baseerde op internationale instellingen (WTO, UNO, EU, etc.) en mensenrechten, werd afgedwongen door Amerikaanse militaire macht.

Aan die liberale wereldorde is dertig jaar later een einde gekomen. Na de faliekante operaties in onder andere Afghanistan, Irak en Libië waren de Amerikanen het moe geld en bloed te betalen voor het neoconservatieve nationbuilding waarbij de democratie middels bommen uit de lucht komt gevallen. Ze verkozen Trump die geen nieuwe oorlogen startte, maar integendeel soldaten terug naar huis bracht.

Geen sancties?

Terwijl velen in Europa hautain met de ogen rolden bij Trump zijn pleidooi om defensie-uitgaven te verhogen en energie-afhankelijkheid te reduceren, bleven ze blind voor wat er precies gebeurd was. Wie momenteel naar de wereldkaart kijkt, ziet dat buiten het klassieke Westen er niemand sancties tegen Rusland afkondigt.

De wereld is ook grondig veranderd sinds 1991. Toen stond China noch India in de top-tien van grootste economieën. Dertig jaar later staan ze beide in de top-tien en is het een kwestie van tijd voor China de grootste wordt, met alle onvermijdelijke politieke en militaire gevolgen van dien. Van een unipolaire- zijn we in een multipolaire wereld terechtgekomen waar het Westen niet langer de enige en dominante machtsfactor is.

Sleurt de oorlog in Oekraïne Europa mee in de ondergang?

Daarnaast zijn er de directe economische gevolgen. Rusland en Oekraïne leveren 29% van de wereldexport inzake tarwe. Nu al zijn er voedseltekorten in Afrikaanse- en Arabische landen. In 2011 veroorzaakten stijgende voedselprijzen de Arabische Lente, met als gevolg de Syrische en Libische migratiestromen naar Europa. Alle prijzen stijgen, ook bij ons. Een brood aan vijf euro en een liter brandstof aan drie euro zijn geen absurde perspectieven.

Er komt een enorme inflatiegolf op ons af waarvan we zijn voorgaande mogelijk niet gezien hebben. Koopkracht verdwijnt, spaargeld smelt weg, bedrijven verliezen concurrentievermogen, welvaart wordt verwoest. Het Westen probeert Rusland economisch en financieel te isoleren, maar wie naar de wereldkaart kijkt, ziet dat de rest van de wereld daar helemaal niet aan meedoet.

Integendeel, landen als China, Indië en Brazilië duiken in het gat dat door de Westerse sancties ontstaan is. Westerse bedrijven springen ook op de kar en ontbloten zich zo als een instrument van Westerse politieke machtsprojectie. Iets wat ze in de rest van de wereld alvast goed zullen onthouden voor de toekomst. De Europese landen zijn enorm afhankelijk van internationale handel en dus van stabiliteit.

Vlaanderen is de meest open economie in de Europese Unie. Verstoorde wereldhandel is desastreus voor onze welvaart. Zullen we eerder onszelf geïsoleerd en collectief verarmd hebben, zonder iets wezenlijks betekend te hebben om deze oorlog te stoppen? Oekraïne dreigt koudweg vernietigd te worden. De Europese landen, incluis Rusland, dreigen zichzelf te marginaliseren en te ruïneren. China kijkt toe en wacht af. Dat zegt op zich al genoeg.

Westerse zelfhaat

Het is hard ontwaken uit de liberale unipolaire wereldorde die een fantasie bleek te zijn. Stilaan zien we opnieuw de wereld zoals die eigenlijk altijd al geweest is. Dat is er een waar staten macht en belangen verdedigen. Hoe staan we ervoor? Militair zijn we niet in staat ons te verdedigen, laat staan aan machtsprojectie te doen.

Economisch zijn we kwetsbaar door ons blinde geloof in globale markten, netwerkstabiliteit en logistieke ketens die ons bij de minste schok pijn doen. Zo leerde corona ons al. Energetisch zijn we afhankelijk van olie- en gasimporten uit autoritaire of islamitische regimes.

Moreel zijn we compleet het noorden kwijt door cultuurmarxistische propaganda over critical race theory, radicaal-feminisme, genderideologie en klimaatwaanzin die continu via de massamedia, het onderwijs en de cultuur onze bevolking indoctrineert en demoraliseert. Ze willen ons ervan overtuigen hoe slecht wij eigenlijk wel niet zijn, hoe verachtelijk onze geschiedenis wel niet is, hoe weinig divers en weinig inclusief onze samenleving wel niet is of hoe verderfelijk onze beschaving wel niet is. Waarom zou iemand dat willen doorgeven aan zijn kinderen en kleinkinderen? Zou het eigenlijk niet beter zijn mochten wij verdwijnen? Waarom zou iemand daarvoor eigenlijk willen vechten?

Terugkeer van de natiestaat

Tegelijk toont de vreselijke oorlog in Oekraïne aan dat er altijd licht brandt en hoop is. In tegenstelling tot wat Theo Francken beweert, vechten de Oekraïners helemaal niet voor ‘onze Westerse waarden en liberale democratie’, daarin trouwens fel bijgetreden door Guy Verhofstadt. Bien étonnés de se trouver ensemble.

Dat zou dan trouwens voor een erg corrupte en disfunctionele Oekraïense democratie zijn, waar ze als klap op de vuurpijl niet al teveel van die fameuze Westerse waarden moeten weten. Ze vechten integendeel voor hun gezin, hun familie, hun natie. Ze vechten voor hun identiteit en soevereiniteit, voor hun wil om als volk hun eigen toekomst te kunnen bepalen. Het nationalisme, en niet het liberalisme, is de drijvende kracht waaruit de Oekraïners de moed putten om zich te verzetten tegen het Russisch imperialisme. Net zoals de Amerikanen dat trouwens eerder ook onder andere in Vietnam konden meemaken.

In dat concert van de natiestaten zal Vlaanderen beter vroeg dan laat ook zijn eigen plaats innemen zodat we de belangen van onze mensen kunnen verdedigen. Want het heden wordt gedefinieerd door de implosie van de liberale wereldorde en de toekomst bestaat uit de renaissance van de natiestaat.