Ontaardt de regeringsvorming in een gijzelingsdrama?

Ik las dat de N-VA tot een federale regeringsdeelname kan worden verleid met een verregaande splitsing van justitie. Het zou Bart De Wever er vooral om te doen zijn om een ‘vette vis’ te vangen die een regeringsdeelname kan rechtvaardigen tegenover de achterban.

Wereldvreemheid

Daar krijg ik dus een erg onbehaaglijk gevoel bij. En wel om verschillende redenen. Het splitsen van justitie is een stap met verregaande en vaak complexe consequenties. Maar wel één die héél gemakkelijk met een populistisch discours aan de burger verkocht kan worden. Zo kennen we allemaal de riedel van de ‘wereldvreemde rechters’  die uit de N-VA-gelederen opstijgt wanneer er inzake asiel en migratie een uitspraak gedaan wordt die hen niet bevalt. Wereldvreemdheid wordt in die kringen bovendien al snel geassocieerd met Franstaligheid.

Deze riedel wordt doorgaans vergezeld van een andere: ‘de splitsing van justitie is in de feiten al jaren bezig, want in Wallonië en Brussel wordt op een andere manier recht gesproken dan in Vlaanderen’. Ik ben geen jurist, maar beroepshalve heb ik in het verleden meermaals vastgesteld dat er inzake de toepassing van de milieuwetgeving bijvoorbeeld ook zeer grote verschillen zijn tussen de parketten van Antwerpen, Dendermonde en Gent. Ik neem aan dat het in andere domeinen van het recht niet anders is. En dat is ook goed. Een gerechtelijk arrondissement mag mijns inziens rekening houden met de lokale context. Dat noemt men justitie dichter bij de burger brengen, en daar zijn we allemaal voorstander van.

Verwijzen naar Vlaamse jurisprudentie zou in Brussel en Wallonië bovendien onmogelijk zijn, want daar begrijpt men geen Nederlands. Met karikaturen kan men natuurlijk van alles trachten te bewijzen. Maar mocht er maar een kwart van waar zijn, dan heb ik een goede tip voor de criminele milieus in Brussel en Charleroi: communiceer onderling in het Nederlands, dat begrijpen ze daar toch niet.

Maar wat zijn dan die verregaande consequenties ? Bij mijn weten heeft dit land tot nader order slechts één grondwet. Ik word lichtjes ünheimlich van het idee dat we daar nu twee of méér ministers van Justitie op zullen loslaten. We hebben al mogen ondervinden dat zoiets met betrekking tot het milieu- en klimaatbeleid tot een totale stilstand leidt. Maar justitie splitsen gaat nog een eind verder. De bedoeling hiervan is nogal doorzichtig, niet ? Dit gaat niet over een betere dienstverlening aan de burger of om een efficiënte bestrijding van de criminaliteit, maar over een volgende stap in de splitsing van het land.

Democratisch deficit

Komt daar nog bij dat een splitsing van justitie niet bepaald een thema was in de verkiezingscampagne. Ik herinner mij asiel en migratie, klimaat en een minimumpensioen van 1500 euro. En ja, ook een betere werking van justitie. Maar — en ik kan bijna even goed schrijven: dus — niet de splitsing ervan. Voordien werd ook al het opsplitsen van de NMBS op tafel gegooid. We kunnen ons natuurlijk allemaal voorstellen dat de treinen stipter zullen rijden, goedkoper zullen worden, en de connecties beter zullen zijn als we er drie maatschappijen van maken met elk hun duurbetaalde directie. Wie is er hier in feite wereldvreemd ?

Na het optrekken van de pensioenleeftijd en het afschaffen van de woonbonus krijgen we dus alweer iets in de maag gesplitst waarvoor geen hond heeft gekozen. Kleine lettertjes in verkiezingsprogramma’s worden niet gelezen. Mochten er echter opnieuw verkiezingen zijn in mei of juni, dan kan ik mij levendig voorstellen dat de splitsing van NMBS en justitie alweer niet de ruggengraat zullen vormen van de N-VA campagne, maar,  jawel… asiel en migratie. Mark my words.

Enkele weken geleden bezocht ik — eveneens beroepshalve — de hoofdzetel van Colruyt in Halle, een van de parels aan de kroon van het Belgische bedrijfsleven. Ik kwam er terecht in een geoliede machine, een perfect functionerend en perfect tweetalig bedrijf. We kunnen dergelijke bedrijven natuurlijk nodeloos op kosten jagen door het land te splitsen. Maar we zouden er ook een voorbeeld aan kunnen nemen wat ’s lands bestuurlijke organisatie betreft.

Wordt het niet eens tijd dat er voorstellen op tafel komen die het land en haar inwoners ten goede komen? Zoals het voorstel van Ecolo om in het Franstalig onderwijs het Nederlands verplicht als tweede taal in te voeren. In plaats van elkaar en de burgers te gijzelen met provocaties, om dan daarna te beweren dat men het compromis heeft gezocht.