Oostenrijks donkerblauw

Faymann staat sinds 2008 aan het hoofd van een grote coalitie van sociaaldemocraten (SPÖ) en christendemocraten (ÖVP), van rood-zwart, zoals dat ook in buurland Duitsland heet. Decennia lang al delen de twee groten de lakens uit in Oostenrijk. Verzuiling is er geen onbekend fenomeen. Uit de manier waarop mensen elkaar begroeten, valt vaak op te maken tot welk van beide grote kampen ze behoren. ‘Grüß Gott!’ zeggen de katholieken, ‘Guten Tag’ de socialisten.  Of de grote coalitie voortgaat, of er niet ook een derde hond het kegelspel binnenloopt, zal ook afhangen van de vele kiesgerechtigden die zelfs in de laatste week voor de kiesdag nog onbeslist zijn. Het zou om 50% van de kiezers gaan. De emotionele binding aan een of andere partij neemt af, het aantal misnoegde kiezers, vaak proteststemmers, groeit. Dat zou koren op de molen moeten zijn van de Freiheitlichen, de FPÖ die Jörg Haider in het jaar 2000 zelfs de Oostenrijkse Bondsregering binnenbracht als coalitiepartner van de ÖVP. In de Europese Unie (EU) ging toen het alarm af. Louis Michel, de toenmalige Belgische minister van Buitenlandse Zaken, riep op tot een boycot van Oostenrijk en raadde de gewone toeristen zelfs af er te gaan skiën. In april 2005 liet Haider de FPÖ achter zich en richtte hij Bündnis Zukunft Österreich (BZÖ) op. Onder zijn leiding kon de BZÖ haar stemmenaantal bij de verkiezingen van 28 september 2008 verdubbelen tot 10,7%. Twee weken later verongelukte Haider dodelijk.

Paaien

Heinz-Christian Strache werd in april 2005 de nieuwe kopman van de FPÖ. Met een aanhang van rond de 20% vormt de FPÖ nu een bedreiging voor het rood-zwarte establishment. Faymann waarschuwt voor een zwart-blauw kabinet (van christendemocraten en Freiheitlichen) zoals weleer in 2000 en hoopt dat de Oostenrijkse locomotief rood blijft. De FPÖ fulmineert nog altijd tegen migranten van buiten de EU maar probeert toch bepaalde bevolkingsgroepen in Oostenrijk te paaien, zoals de 300 000 Serviërs en de Koerden. Niet toevallig zijn het bevolkingsgroepen die het lastig hebben met de ‘Turken’, de Serviërs omwille van het Ottomaanse verleden (en zijn islamitische erfenis in de Balkan) en de Koerden omwille van hun streven naar autonomie in eigen land. Dat past in de kraam van een politicus die op proteststemmen aast in een land als Oostenrijk waar zo goed als geen steun bestaat voor de ambities van Turkije om toe te treden tot de EU.  In 2008 sprak Strache zijn verontwaardiging uit over de onafhankelijkheid van Kosovo. Heel wat in Oostenrijk verblijvende Serviërs zagen hem toen wel zitten maar de laatste tijd taant de sympathie onder hen voor het FPÖ-boegbeeld.  Zijn pleidooi voor een migratiestop voor non-EU burgers zou immers ook hun eigen landgenoten in Servië treffen. Ook bij de Koerden stoot Strache ondanks alle toenaderingspogingen op weinig liefde.

Team

Strache droomt ervan om de SPÖ in de hoek te duwen en samen met de ÖVP de Systemwechsel (verandering van systeem) tot stand te brengen. Maar een nieuwlichter dreigt die droom te verstoren. Frank Stronach, een 81-jarige miljardair die fortuin heeft gemaakt in Canada, fulmineert tegen het systeem waarin beroepspolitici en ambtenaren op de kap van de hardwerkende gewone man zouden leven. Hij trekt vooral mensen aan die schoon genoeg hebben van de Grote Coalitie, maar niets weten aan te vangen met de Groenen en de FPÖ die hen te rechts is. Stronach geldt als een conservatief in de Angelsaksische betekenis van het woord, als iemand die vanuit een doorgedreven economisch liberalisme de staat wil ontvetten. Het Team Stronach zoals zijn partij heet – wellicht in een bewuste poging zich af te wenden van ‘gecorrumpeerde’ begrippen uit het politieke handboekje  – bekoort een goede 10% van de burgers. Daarmee maait Stronach Strache heel wat gras weg voor de voeten. Maar ook als de Grote Coalitie verder aan de macht blijft, zal ze er rekening mee moeten houden dat er naast groenen en communisten nog 30% kiezers zijn die zich aangesproken weten door Oostenrijks donkerblauw.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>