Op naar een Vlaams-Nederlandse confederatie?

Op 7 juli keurde de Vlaamse Regering zijn nieuwe Strategienota Vlaanderen – Nederland goed. Nederland is voor Vlaanderen de eerste en belangrijkste partner. Beiden zijn nauw verbonden, niet alleen door taal en cultuur, maar ook omdat zij behoren tot de Lage Landen gelegen aan de Noordzee en aan de monding van de Grote Rivieren. De nota beoogt een nog nauwere samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen gesteund op de concurrentiekracht van de Delta. Zij onderstreept dat die gunstige ligging en de taaleenheid ten volle moeten worden benut samen met de andere troeven waarover de Lage Landen beschikken: een hoog welvaartspeil, een goede ontsluiting, een hoge internationalisering en arbeidsproductiviteit.

Vlaanderen – Nederland zijn strategische partners

Vlaanderen en Nederland kunnen zo tot ‘strategische partners’ uitgroeien, onder meer door een combinatie van schaal- en synergievoordelen.

De eerste Strategienota Vlaanderen – Nederland dateerde van eind 2005. Sedertdien veranderde er veel. De Vlaams-Nederlandse samenwerking werd op allerlei gebieden (de EU, de Benelux, brexit,…) inmiddels veel nauwer. Ook de zesde staatshervorming waardoor Vlaanderen meer autonoom werd, wijzigde het referentiekader sterk.

 Vier doelstellingen

De nota stelt dat Vlaanderen en Nederland tot strategische partners moeten uitgroeien. Algemeen uitgangspunt bij die strategische samenwerking moet welbegrepen en gedeeld eigenbelang zijn. Daarvoor stelt de Vlaamse Regering vier doelstellingen voorop en concrete maatregelen om die te bewerkstelligen:

–           Fysieke grenzen slechten

De Lage Landen vormen één logistieke ruimte. Verdere economische expansie onderstelt dat zij een beroep kunnen doen op de volle kracht van de Gouden Delta. Daarom moeten de nog bestaande knelpunten in de zuid -noord en west –oost –corridors verdwijnen. Voorbeelden hiervan zijn de ontsluiting van de Delta, de elektrificatie van de spoorlijn Mol/Neerpelt – Weert, de realisatie van de nieuwe Sluis in Terneuzen, de fusie tussen de Haven van Gent en havens in Zeeland.

–           Economische grenzen slechten.

De Lage Landen zijn economisch op vele gebieden al sterk verweven. De strategienota beklemtoont dat zij één economische ruime zijn die daardoor aan dynamiek en slagkracht wint.

–           Culturele grenzen slechten.

De Lage Landen vormen één culturele ruimte. Naast de geografische ligging en de economische belangen vormen taal en cultuur een natuurlijke en sterke band tussen Vlaanderen en Nederland. Het is de taak van de overheid om die culturele uitwisseling waar nodig te bevorderen. De Strategienota besteedt terecht veel belang aan de gemeenschappelijke taal. Stof genoeg om daar in een apart artikel op terug te komen.

–           Internationale samenwerking.

Waar mogelijk en wenselijk streeft Vlaanderen ook naar samenwerking met Nederland in internationaal verband. Dat gebeurt op bilaterale basis waar het kan, maar ook in Benelux -verband, binnen de EU en op multilateraal niveau.

 Concrete actie door Vlaanderen

Om haar strategische doelstellingen te verwezenlijken heeft de Vlaamse Regering voor elk daarvan concrete acties uitgewerkt. Elke actie zorgt ervoor dat de samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland volgens een vast stramien verloopt. Vlaanderen hoopt op onafgebroken overleg onder beleidsverantwoordelijken om zo nieuwe, concrete samenwerkingsgebieden te ontdekken en standpunten te bepalen die zowel Vlaanderen als Nederland onderschrijven. Als dit slaagt zal het bijdragen tot een grotere invloed op multilaterale fora zoals onder meer de Benelux en de Europese Unie.

Confederatie Vlaanderen –Nederland ?

De Vlaamse Strategienota lijkt er haast op te wijzen dat de regering op de confederale toer met Nederland wil gaan. Het valt te bezien hoe ver Nederland op die weg wil meegaan. Nóg een apart verhaal waard.