JavaScript is required for this website to work.
Binnenland

Open BLD: de toekomst van België

Hendrik Vuye10/6/2013Leestijd 4 minuten

Is Open Vld aan het verpoppen tot Open Bld? Hoe geloofwaardig zijn de pleidooien voor een federaal model binnen België? Hoe geloofwaardig is het pleidooi tot ontgrendeling?

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Weg met het confederalisme!

Voorzitter Gwendolyn Rutten van Open VLD breekt met het confederalisme. Rond confederalisme hangt een zweem van separatisme en daar wil ze vanaf. Ze kiest voor een federale oplossing, binnen België.

Deze eenzijdige aankondiging door de voorzitter van een politieke partij is veelzeggend voor het democratisch gehalte van het Belgische partijwezen. Het gaat niet om een voorstel van Rutten, maar om een beslissing. ‘Ik ben voorzitter, ik bepaal de koers’, verklaart ze stoer.

In theorie beslissen de leden op een congres. In de praktijk beslist een partijpolitieke elite, zelfs bij de partij van de burger. Politieke partijen zijn alles behalve democratieën. Politiek gaat om macht, soms om de brute macht. En het gaat vooral om communicatie, zelfs vaak om inhoudsloze communicatie. ‘Ik lanceer een kattebelletje op vrijdag of zaterdag en … zondag ben ik de centrale gast in De zevende dag.’ Het gaat om communicatie, niet om inhoud.

Weg met de taalpariteit binnen de regering!

Nu kondigt Bart Somers (VLD) aan dat hij af wil van de confederale elementen van het staatsbestel. Hij verwijst naar de taalpariteit binnen de regering en de alarmbelprocedure. Hij argumenteert: ‘De twee taalgroepen in het parlement kunnen elkaar in bedwang houden, zonder ooit een millimeter te bewegen. Dat is allesbehalve democratisch.’

Somers heeft een punt. Politiek is België reeds een confederatie. Er kan geen enkele belangrijke beslissing genomen worden bij gewone meerderheid. Dit betekent dat geen enkele belangrijke beslissing kan worden genomen zonder het akkoord van de Franstaligen. Daar zorgen niet alleen de taalpariteit binnen de regering en de alarmbelprocedure voor, maar al evenzeer de bijzondere wetten, de belangenconflicten, de paritaire samenstelling van het overlegcomité, de paritaire samenstelling van de hoogste rechtscolleges, … Dit bleek overduidelijk in het BHV-dossier.

Hoe geloofwaardig is het voorstel van Somers? Hij zal op geen enkele bijval kunnen rekenen in Franstalig België, dat is wel zeker. Charles Michel (MR) was er als de kippen bij om non te antwoorden.

De kans dat Somers zijn voorstellen realiseert binnen een federaal België is gewoonweg onbestaande. Zijn voorstel is even geloofwaardig als toen hij als minister-president aankondigde dat hij de Olympische spelen in 2016 naar Vlaanderen ging halen. En toch, het gaat om communicatie en zowel de Olympische spelen als de ontgrendeling hebben de media gehaald. Neen, niet de boekskes, maar wel de kwaliteitspers.

Sorry, Bart Somers, maar de realiteit is hard. In 2016 zijn er geen Olympische spelen in Vlaanderen en al evenmin in België. De optie voor federalisme binnen een Belgisch kader, maakt dat alle confederale grendels ook dan nog zullen bestaan.

Hoe geloofwaardig is dit alles?

Vld wil af van het confederalisme, omdat dit naar separatisme ruikt, luidt het in 2013. Hoe luidde dit weer in 2010, in aanloop naar de verkiezingen? Wel, toen waren confederalisme en separatisme twee verschillende zaken. Ik citeer uit het verkiezingsprogramma 2010 van Open Vld:

‘Een confederaal model: jazeker. Separatisme en een onafhankelijk Vlaanderen: neen, dank u.

Ons land staat de volgende jaren voor cruciale uitdagingen: herstellen van een begrotingsevenwicht, opvangen van de vergrijzingskosten, hogere economische groei, verhoging van de activiteitsgraad en een verbetering van de overheidsefficiëntie.

De vraag is of Nederlandstaligen en Franstaligen nog in staat zijn samen deze uitdagingen aan te pakken. Om er samen beter van te worden. Of blijven we elk in onze egelstelling en zitten we vast in immobilisme? Om er samen armer van te worden.

(…)

Dit uniek tijdskader zonder voortdurende verkiezingskoorts moet het mogelijk maken ons land opnieuw op het goede spoor te brengen. Open Vld ziet in een duidelijk keuze voor een confederaal model een uitweg uit de impasse. De oude industriële fabriek België werkt niet langer, het is tijd voor drie frisse en samenwerkende KMO’s Vlaanderen, Wallonië en Brussel.

De volgende drie uitgangspunten geven voor Open Vld vorm aan het confederaal model:

  • het zwaartepunt komt te liggen bij de deelstaten
  • het confederaal model is een eindstation en geen tussenstation naar separatisme
  • het confederaal model is gestoeld op eigen verantwoordelijkheid, transparante solidariteit en confederale loyaliteit.’

Met haar betoog van dit weekend leert Gwendolyn Rutten ons eigenlijk dat dit programma van 2010 om te lachen was. Dat een partij die zichzelf ‘open’ noemt, op een congres van standpunt verandert, dat is een democratische keuze na een ‘open’ debat. Maar hoe noemt men een organisatie waarvan een voorzitter een partijstandpunt naast zich neerlegt en vervangt door het tegenovergestelde?

Hoe geloofwaardig zijn de ontgrendelingsvoorstellen?

Hoe geloofwaardig is dit pleidooi tot ontgrendeling geformuleerd namens een partij die met de zesde staatshervorming net heeft gezorgd voor de ultieme vergrendeling? Alle BHV-compensaties zitten nu vergrendeld in Grondwet en bijzondere wet. Wil Somers ook dit ontgrendelen?

En hoe geloofwaardig is dit alles in het licht van de voorstellen eertijds geformuleerd door de blauwe coryfee Guy Verhofstadt? Hij wenste namelijk een paritaire senaat in te stellen. Zo bepaalt het politiek akkoord van april 2002 gesloten in de schoot van de regering-Verhofstadt I (1999-2004) dat de senaat paritair zou zijn samengesteld. Ook in zijn ‘verslag aan koning Albert II over de hervorming van de instellingen’ (januari 2008) stelt Verhofstadt een paritaire senaat voor.

Enkel binnen een waarachtig confederaal land, kan een paritair parlement een optie zijn. Maar wat is een paritaire senaat binnen een federaal België? Eerste minister Gaston Eyskens (CVP) omschreef dit als een ‘supergrendel’, daar de Vlamingen hiermee effectief hun meerderheid volledig uit handen geven. In zijn laatste openbaar gesprek voegt Gaston Eyskens hieraan toe: ‘De idee van een paritaire Senaat, die komt er. Volgens mij zijn de Vlamingen sullen genoeg om dat te doen.’

Weg met Open Vld, leve de Open Bld!

‘Laten we een kat, een kat noemen’, herhaalde Gwendolyn Rutten dit weekend in alle media. Inderdaad, laten we een kat een kat noemen. Niet zonder enige grond omschreef Koen Meulenaere in zijn gevreesde column Guy Verhofstadt ooit als de laatste socialistische premier voor Elio Di Rupo. Dat was een kat een kat noemen.

Vlaams dat is de Open Vld nooit geweest, tenzij even in aanloop naar de verkiezingen. Laten we inderdaad een kat een kat noemen en voortaan spreken en schrijven over de Open Bld.

Lees hierover ook de commentaren van Peter De Roover en Daniël Walraeve.

 

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>

 

Hendrik Vuye is doctor in de rechten, master in de criminologie en master in de filosofie. Hij is gewoon hoogleraar Staatsrecht en Mensenrechten aan Universiteit Namen

Commentaren en reacties