Paniekvoetbal van Pano (bis)

De VRT heeft nog eens geschiedenis geschreven en de grenzen van de televisiejournalistiek verlegd in de Panoreportage, gisteren, 5 september, over de extreemrechtse jongerenclub Schild en Vrienden. Hun voorman, Dries Van Langenhove, afgestudeerd in de politieke wetenschappen én gediplomeerd loodgieter (wat ik een hele mooie combinatie vind), wordt uitvoerig gevolgd samen met zijn getrouwen, een honderdtal studenten die zijn instructies nauwgezet opvolgen, veelal bij het nuttigen van een pils uit het flesje.

De uitzending doet sterk denken aan de fameuze undercoverreportage in Tremelo (11/10/2016), waar werd bewezen wat moest bewezen worden, namelijk dat de Vlaming ongeneeslijk racistisch is en een moslimkoppel geen winkel in de straat gunt. Caféroddels worden als bewijsmateriaal aangevoerd. Hier de sequel: Vlaanderen staat op het punt om onder de voet gelopen te worden door een horde fanatieke neonazi’s. Een opstootje aan het Gentse Gravensteen, waar Van Langenhove met een handvol Schild en Vrienden een pro-immigratiebetoging wil counteren, zet de toon, waarna er onmiddellijk overgeschakeld wordt op ‘geheime online conversatiegroepen’ in het halfdonkere internet. En ja, er worden wel wat politiek-incorrecte memes gelanceerd over negers, Joden en homo’s zoals die overal op Facebook te vinden zijn.

Dan komt de complottheorie boven water, uitgedragen door de dramatische stem van VRT-journalist Tim Verheyden: naar buiten uit is de groep gematigd-conservatief en salonfähig, voor Europese waarden en Vlaamse identiteit, maar daarachter zit een geheime agenda om fascistisch ideeëngoed te laten insijpelen en dit land te zuiveren van niet-Arisch bloed. Is het echt waar? Een reis naar Hongarije, bekroond met zowaar een handdruk van Victor Orban himself, moet een en ander bevestigen.

Fitnessclub

Johan Sanctorum | Doorbraak.be

Wat leren we nu uit deze reportage? Eerst en vooral dat Dries Van Langenhove, ondanks zijn welsprekendheid en diploma’s, er fameus is ingeluisd. Hoe naïef moet je zijn, om zo’n Panoploeg een half jaar (!) achter je aan te slepen, en dan vast te stellen dat ze daaruit zorgvuldig de plaatjes selecteerden die bij hun framing pasten (de stem in de reportage: ‘want ik wilde weten wat hun plannen zijn’)? Dat is slechte journalistiek, maar het is de welbekende huisstijl van de VRT-nieuwsdienst. Er waren blijkbaar ook afspraken gemaakt over het tijdstip van uitzenden en het recht om de reportage op voorhand te mogen bekijken, quod non, en Dries is hevig verbaasd. Helaas: dit soort ‘onderzoeksjournalisten’ houdt zich nooit aan de afspraken en doet maar wat, ik kan erover meespreken.

Ongeacht de studentikoze stijl en het niveau van de humor waarin de Schild en Vrienden onder elkaar conversen, is Van Langenhove geen nieuwe Hitler maar veeleer een rechtse editie van Paul Goossens. Het is niet toevallig dat hij het ook heeft over een ‘lange mars door de instellingen’, een uitdrukking die nota bene is overgenomen van de ’68-beweging en aansluit bij het Gramsciaanse cultuurmarxisme. Vandaar de tamelijk onhandige pogingen om in de Vlaamse Jeugdraad te ‘infiltreren’, wat overigens niet verboden is, daarvoor is die Jeugdraad er.

Daarnaast zie ik de ‘beweging’, wat het paramilitaire aspect en het koketteren met wapentuig betreft, meer als een hobbyclub van en voor studenten die in het NSV of het bravere KVHV blijkbaar niet meer aan hun trekken komen. Opvallend is de nadruk op lichaamscultuur, wat toch weer iets anders is dan de klassieke bierbuiktoestanden. Effectief, S&V houdt niet van zwaarlijvige Vlamingen. Tijl moet sporten en conditie kweken, want een dikke Vlaming is geen echte Vlaming (!). Meteen laat Van Langenhove zich ook laatdunkend uit over mollige Neles, wat mijn enthousiasme om aan te sluiten al aanzienlijk tempert. Porno is des duivels, masturberen zal ook wel niet ok zijn, we moeten weer meer kinderen krijgen, en vrouwen moeten hun plaats kennen.

Dat maakt het opzet van de Pano-reportage des te lachwekkender. Er is geen enkele proportie tussen de alarmerende toon, alsof er een extreem-rechtse staatsgreep op til is, en de reële impact van deze Vlaamsgezinde, ‘metapolitieke’ fitnessclub met conservatieve randjes.

‘Ontzet’ en ‘onthutst’

Niettemin is het nu hoogste alarmfase in weldenkende kringen. Eindelijk openbaart de duivel zich nog eens in al zijne pomperijen. Voorspelbaar zijn dan ook de reacties van politiek-correct Vlaanderen. Woorden als ‘ontzet’ en ‘onthutst’ waaien ons van alle kanten tegemoet. Dat was ook de onderliggende bedoeling van de reportage: verontwaardiging opwekken, die op haar beurt verschillende processen in gang zet, die ook weer niks met objectieve journalistiek te maken hebben:

– Eerst en vooral het discrediteren van de échte politieke rechterzijde, met name N-VA en (voor zover nodig) VB waar de club zou bij aanleunen. Theo Francken, Zuhal Demir en woordvoerder Joachim Pohlmann waren er als de kippen bij om zich te distantiëren, maar de toon is gezet: achter de democratische façade van de N-VA zit een totalitaire agenda.

– Ten tweede wil de VRT zelf daarmee uiteraard haar blazoen oppoetsen en vooral de linksdraaiende duidingsjournalistiek nog eens een boost geven. De democratie is in gevaar, en de nieuwsdienst van de openbare omroep zal de onderste steen omkeren. Met dit soort waakhondretoriek moet dan weer de dreiging van de burgerjournalistiek en het internet bestreden worden, waar iedereen zomaar duiding kan geven.

– Tenslotte, en dat is de essentie, moet deze reportage de aandacht afleiden van de reële dreiging die uitgaat van het islamfundamentalisme, de groeiende Erdoganisering van de Turkse populatie, de rol die de (gesubsidieerde) moskeeën daarin spelen, de rekkelijkheid die betoond wordt tegenover echt antidemocratisch gedachtegoed, het feit dat twee derden van de Belgische moslims voor een invoering van de sharia pleit. En daar heeft, o ironie, S&V net wél een punt.

Ja, ik ben dus ook wel wat onthutst, maar dan vooral door het gebrek aan journalistiek professionalisme dat uit deze Pano-reportage spreekt, gecombineerd met een duidelijke geur van vooringenomenheid en spinning. We waren nog maar net klaar met Bert Bultinck die bij de Vlaming een racisme-gen ontdekte, en daar demonstreert links opnieuw zijn grote gelijk via een karikatuur van een TV-reportage die met Vlaams belastinggeld is betaald. De VRT graaft met dit soort groteske miskleunen haar eigen graf en zal kapot gaan door een totaal gebrek aan credibiliteit bij de doorsnee Vlaming. Voor de rest kon Dries Van Langenhove zich geen betere reclame indenken, onder het motto: ‘Wie gelooft die mensen nog?’