Patrick van IJzendoorn: ‘Wil Europa de Britten nog wel?’

Ligt het aan de 17de-eeuwse kroning van Willem III van Oranje – King Billy voor de vrienden – dat vooral de Nederlanders uitblinken in het verslag geven vanuit het Verenigd Koninkrijk?

Patrick van IJzendoorn (°1971) correspondeert al sinds 2003 vanuit het VK voor het Nederlandse dagblad de Volkskrant. Zijn pen dient ook het Historisch Nieuwsblad, De Groene Amsterdammeren Zuiderlucht. In 2017 verscheen van hem het boek Koel Brittannië. Doorbraak zocht contact met de journalist op en legde hem enkele vragen voor.

Persoonlijke band met de Britten

Doorbraak: Hoe ben je ooit in het VK beland?

Patrick van IJzendoorn: ‘Mijn vrouw, die uit Maleisië komt, kreeg geen verblijfsvergunning in Nederland, dit dankzij het strenge beleid met betrekking tot gezinshereniging. Toen zijn we in Engeland neergestreken, in 2003.’

Hoe ervaar je je persoonlijke band met Engeland?

‘Dat is een diepe band, met de sport (cricket, voetbal, rugby), de humor, de politiek, de geschiedenis en de anglicaanse kerk.’

Vind je het als Nederlandse journalist gemakkelijk om door te dringen in de Britse ‘geest’? 

‘Na een tijdje wel. Als je er heel lang hebt gewoond, begin je dingen te zien en te begrijpen, net zoals we pas na vijf, zes jaar goed contact kregen met onze Engelse buren.’

Heb je zelf al negatieve dingen meegemaakt als buitenlander sinds de brexit?

‘Nee, niets persoonlijks, al denk ik er aan een Brits paspoort te nemen. Ik zie natuurlijk wel er een grote verdeeldheid is. Elke eerste zondagavond van de maand ga ik naar de pub met twee vaders van school, Alistair and Andy, een Brexiteer en een Remainer. Veel geplaag, maar nooit een onvertogen woord. Een drang om naar Nederland terug te gaan heb ik niet, integendeel. Ik wil hier dolgraag blijven. Londen is nog alltijd een betere stad voor buitenlanders dan waar ook op het vasteland van Europa.

Handelsbelangen halen het van politieke belangen

Hoe beoordeel jij de handelswijze van Theresa May?

‘Ik vind haar totaal ongeschikt voor het premierschap. Ze heeft daar gewoon niet de kwaliteiten voor en al helemaal niet voor deze onmogelijke tijden…’

Hebben de brexiteers hun kans op een brexit verspeeld door tegen de deal van Theresa May te stemmen?

‘Ja, ze riskeren de brexit te verliezen, maar ik vermoed dat sommigen daar geen moeite mee hebben. Het bereiken van de zaak is het einde van het vermaak, niet waar?’

De vraag van een miljoen: hoe zie je dit eindigen?

‘Als er lang uitstel komt, zie ik nog wel eens een afstel ontstaan. De vraag is of Europe de Britten nog wel wil hebben. Het beste zou een Noorwegen-optie zijn.’

Stel dat het toch een ‘no-deal’ wordt? Hoe zou het VK het er dan van af brengen, denk je?

‘In het begin slecht, maar al snel zullen handelsbelangen het winnen van politieke belangen. Zowel voor als tegenstanders overdrijven de gevolgen voor eigen gewin.’

Je hoort vaak dat de Britten nog te verliefd zijn op hun verleden en dat hen dat voor een brexit deed kiezen. Klopt dat volgens jou?

‘Een beetje. Het verleden is hier nog heel levendig. Een onvoltooid verleden tijd. Kijk alleen maar naar de brexitdebatten met alle referenties naar James I, Henry VIII, Charles II en Churchill…’

Hoe komt die Britse politiek uit deze saga? Overleven de twee grote partijen dit?

‘Uiteindelijk wel, maar met grote schade. De Tory’s worden half overgenomen door UKIP, Labour door de Corbyn-kliek. Er is potentie voor een nieuwe partij, de nieuwe Whigs.’

Zie je de Schotse onafhankelijkheidskwestie nog opspelen?

‘Alleen bij een “no-deal”, maar voorlopig is het zo ver nog niet.’