Een Jood op de Antwerpse Vlaams Belang-lijst: dat doet nogal wat wenkbrauwen fronsen. David Rosenberg zelf begrijpt die heisa niet, en legt uit waarom die partij voor almaar meer Joden net wél een optie is. ‘Het antisemitisme en het geweld op straat zijn hier angstwekkend toegenomen de voorbije jaren.’

U maakte in juni bekend dat u bij de gemeenteraadsverkiezingen in Antwerpen zal opkomen voor Vlaams Belang, een partij waarvan u ook al twintig jaar lid bent. Vanwaar die stap naar de actieve politiek?

David Rosenberg: ‘Filip Dewinter heeft me gepolst, wellicht niet toevallig nadat ik in Vlaanderen enige bekendheid had verworven door mijn deelname aan het televisieprogramma Shalom Allemaal. De partij is actief op zoek naar kandidaten uit de verschillende allochtone gemeenschappen, en dan kan je de Joodse gemeenschap in deze stad – goed voor zowat 25.000 mensen – natuurlijk maar moeilijk over het hoofd zien.’

Hoe waren de reacties toen u uw kandidatuur bekend maakte?

‘In Joodse kringen hier waren er maar weinig mensen echt verrast, daar was al langer geweten dat ik sympathie koesterde voor Vlaams Belang. Vanuit de politiek– in casu vooral N-VA – kwamen er wat meer afwijzende reacties.’

Is de Joodse gemeenschap in Antwerpen vandaag dan vooral een electoraal wingewest voor ofwel N-VA ofwel Vlaams Belang?

‘Enkele decennia geleden lagen ook de socialisten nog goed bij de Joodse gemeenschap. Recenter ging de sympathie hier toch vooral uit naar de liberalen, maar de regering-De Croo heeft het echt wel volledig verkorven voor die partij. En anno 2024 leeft binnen onze gemeenschap toch vooral het idee dat we eigenlijk alleen maar heil kunnen verwachten van N-VA of Vlaams Belang.’

Maakt u dit even concreet?

‘Het antisemitisme én het geweld op straat zijn angstwekkend toegenomen de voorbije jaren. Zeker sinds de start van de oorlog in Gaza horen we bij de andere partijen haast alleen nog pro-Palestijnse geluiden. Ook de weinig kritische aanpak van het migratie- en samenlevingsprobleem door de meeste andere partijen baart de Joden in België almaar meer zorgen.’

Leeft er ook echt angst binnen die gemeenschap, overwegen sommige Joden effectief te vertrekken uit ons land?

‘Dat gevoel leeft nog sterker binnen de Joodse gemeenschap in Brussel dan hier in Antwerpen, vooral omdat de Brusselse Joden veel meer verspreid leven en dus ook een stuk minder het gemeenschapsgevoel ervaren dat wij hier in Antwerpen wél nog hebben. De situatie is er ook een stuk erger dan in Antwerpen: in Brussel kan je vandaag onmogelijk nog met een keppeltje op straat lopen. Hier is dat ook al lastig, maar toch.’

Zoals de kaarten nu liggen, stevenen we opnieuw af op een coalitie met linkse partijen, en dan wordt een rechts beleid, zoals ik dat wil, opnieuw onmogelijk

Waarom kiest u nu voor Vlaams Belang? Je kan moeilijk beweren dat burgemeester De Wever de voorbije jaren niets heeft gedaan om de Joden gerust te stellen en te beschermen, waar nodig zelfs met militairen op straat?

‘Het klopt dat Bart De Wever zich heeft ingespannen voor de Joodse gemeenschap hier, maar ergens was het toch ook altijd met de rem op, omdat hij nu eenmaal ook rekening moest houden met zijn linkse coalitiepartner. Los daarvan kan je ook niet beweren dat N-VA hier een door en door rechts beleid heeft gevoerd. Denk maar aan de mobiliteitspolitiek. Zoals de kaarten nu liggen, stevenen we opnieuw af op een coalitie met linkse partijen, en dan wordt een rechts beleid, zoals ik dat wil, opnieuw onmogelijk.’

Blijft een stem voor Vlaams Belang ook binnen de Joodse gemeenschap toch nog altijd een soort van taboe?

‘Toch wel, en dat is wat mij betreft volledig onterecht. Er wordt dan altijd verwezen naar het verleden, maar zeg me eens: hebben N-VA en Vlaams Belang geen gedeeld verleden? Ze zijn allebei ontstaan uit de Volksunie, en beide partijen hebben politici in de rangen waarvan de ouders of grootouders betrokken waren bij de collaboratie. Waarom zouden we Vlaams Belang dan niet even goed aanvaarden als N-VA?

Met de partijen van Marine Le Pen of Viktor Orbán, en hun standpunten op Europees vlak, heb ik vandaag geen enkel probleem

In het Europees Parlement zit Vlaams Belang in een fractie samen met enkele partijen die er soms zeer bedenkelijke standpunten op nahouden. Is dat voor u dan geen punt?

‘Zelf heb ik effectief soms bedenkingen bij de standpunten of uitspraken van bepaalde partijen of politici uit onze Europese fractie, maar op dat vlak bepleit ik een zeker pragmatisme. Donald Trump krijgt ook steun van de Ku Klux Klan, maar dat betekent toch niet dat alle Trump-stemmers het ideeëngoed van de KKK genegen zijn? Willen we de Europese waarden beschermen, dan zal dat soms ook met de steun van problematische partijen moeten gebeuren. Af en toe heiligt het doel nu eenmaal de middelen.’

‘Dit gezegd zijnde: met de partijen van Marine Le Pen of Viktor Orbán, en hun standpunten op Europees vlak, heb ik vandaag geen enkel probleem. Vergeet niet dat wij, Joden, haast altijd ofwel uit Israël ofwel uit Oost-Europa afkomstig zijn, en dat we de Europese waarden dus ook echt wel genegen zijn. Ik volg die mensen die beweren dat partijen zoals Vlaams Belang ons alleen maar inzetten voor hun anti-islam agenda dus helemaal niet. Integendeel: als we de komende jaren in Antwerpen en op federaal niveau geen écht rechts beleid krijgen, zullen veel Joden geneigd zijn te vertrekken.’

‘De voorbije regering-De Croo stelde zich ronduit antisemitisch op. Politici zoals Caroline Gennez of Petra De Sutter gaan uit electoraal opportunisme plat op de buik voor de Palestijnen, hun hele politiek communicatie lijkt enkel daarrond te draaien. Een korte blik op hun X-account volstaat: zowat alle berichten zijn in het Engels. We staan wat mij betreft echt op een kantelpunt, ik heb het de voorbije jaren alleen maar erger zien worden.’

Vreest u toch niet een beetje de ‘Jood de service’ te zijn voor Vlaams Belang, vooral bedoeld om het Joodse electoraat in deze stad aan te spreken? En nemen partijen die zich zo gedragen dan niet gewoon de communautaristische aanpak over die ze de Brusselse PS al jarenlang verwijten?

‘Die aanpak is vergelijkbaar, dat klopt. Maar zodra we onze waarden en toekomstvisie met dat electoraat gemeen hebben, zie ik het probleem niet. Net daarin verschillen wij dus heel grondig van partijen zoals de PS, Groen of de PVDA. Zij mikken uitdrukkelijk op de moslimgemeenschap, maar geven daarbij tegelijk ook hun eigen waarden op. Enkel en alleen uit electorale overwegingen. Dat doet Vlaams Belang heel nadrukkelijk niet.’

Ik verwacht van een Jood die zich hier komt vestigen eenzelfde inspanning om Nederlands te leren als van pakweg een Syriër

Waar staat uw partij dan in het maatschappelijke debat rond religieuze praktijken zoals onverdoofd slachten en mannenbesnijdenis in ons land, waarbij respectievelijk het dierenwelzijn en de vrije wilsbeschikking bij kinderen in het gedrang komen?

‘Vlaams Belang is niet gekant tegen die besnijdenis, wél tegen de terugbetaling daarvan. Dat vormt voor de Joodse gemeenschap geen probleem. En onverdoofd slachten is in Vlaanderen sowieso verboden, het is enkel de moslimgemeenschap die daar nog een punt van maakt. Koosjer vlees wordt hier ingevoerd vanuit het buitenland. Voor ons is dat dus geen politiek thema meer.’

Uw partij hamert systematisch op het feit dat moslims zich haast nooit echt integreren in onze samenleving en weigeren om onze normen en waarden over te nemen. Datzelfde kan natuurlijk ook gezegd worden van een flink deel van de Joodse gemeenschap hier. Denk maar aan de eigen scholen hier, of aan de vaak eerder beperkte kennis van het Nederlands?

‘Kijk, ik verwacht van een Jood die zich hier komt vestigen op langere termijn eenzelfde inspanning om Nederlands te leren als van pakweg een Syriër. Daarnaast klopt het dat er hier nogal wat Joodse scholen zijn, maar ik beschouw dit eerder als een pluspunt. In die scholen worden er bijvoorbeeld koosjer-maaltijden geserveerd, terwijl almaar meer Vlaamse scholen nu hun menu moeten aanpassen onder druk van moslimleerlingen die bijvoorbeeld geen varkensvlees willen eten. Welk scenario verkiest u dan?’

U staat nu op een VB-lijst, in de wetenschap dat die partij haast zeker niet mee aan de macht komt hier in Antwerpen. Zou het dan niet veel zinvoller zijn om voor N-VA te kiezen en vervolgens het beleid van binnenuit mee een andere richting trachten uit te sturen?

‘Nee, want ik stap net in de politiek omwille van bepaalde idealen, niet enkel zomaar om mee aan tafel te kunnen zitten. In een coalitie met linkse partijen zal N-VA nooit echt voldoende zwaar kunnen wegen om het beleid te voeren waar ik voor sta. Dat lukt alleen als ze met ons in zee gaan.’

Wat we vandaag op de VRT te zien krijgen over het conflict in Libanon, is in mijn ogen bijzonder eenzijdig

In een interview in De Morgen zei u eind vorig jaar: ‘Ik zie hetzelfde gebeuren als in de jaren dertig, maar iedereen zwijgt.’ Waarop doelde u dan precies, en in welke zin verwoordt u hiermee ook een standpunt dat breder leeft binnen de Joodse gemeenschap hier?

‘Weet u, in de jaren dertig begon het ook niet met concentratiekampen. Nu worden in eerste instantie nog vooral Israël en de zogenaamde ‘zionisten‘ geviseerd, maar intussen wordt een buitenlands conflict wel almaar meer geïmporteerd in onze straten. Dat blijft niet zonder gevolgen: er gaat geen dag voorbij zonder dat een Jood hier ‘Free Palestine’, ‘kindermoordenaar’ of ‘kankerjood’ naar het hoofd geslingerd krijgt.’

Hoe is het gemiddelde sentiment binnen de Joodse gemeenschap hier over de oorlog in Gaza en over de recente escalatie richting Libanon? Zijn er af en toe ook kritische stemmen?

‘Nee, dat gevoel heb ik niet, iedereen staat achter Israël in deze. Heel veel mensen hebben daar familie of vrienden en volgen de situatie dus echt op de voet. Wat we hier pakweg op de VRT te zien krijgen over het conflict, is in mijn ogen ook bijzonder eenzijdig. Al maandenlang worden er vanuit Libanon tientallen raketten per dag op Israël afgevuurd, maar nu is het discours dat ‘Israël Libanon binnengevallen is’. Ja hallo, wie is deze oorlog eigenlijk begonnen?

David Rosenberg

David Rosenberg: ‘Als we in Antwerpen geen écht rechts beleid krijgen, zullen veel Joden vertrekken’