2002 Iran verbiedt het adverteren van Amerikaanse producten.

2001 De Belgische vliegmaatschappij Sabena wordt failliet verklaart.

Nationaal Archief

Jean Shrimpton (°1942)

1942 Geboorte in High Wycombe (Buckinghamshire) van Jean Shrimpton, Engels fotomodel en actrice. Ze was als ultraslank supermodel en minirokpromotor een icoon van de jaren 1960, net als ‘Twiggy’. Haar bijnaam, niet ver te zoeken, was ’the Shrimp’ (de garnaal). Tijdens haar carrière werd Shrimpton algemeen beschouwd als het ‘bestbetaalde model ter wereld’, het ‘meest gefotografeerde model’ en zelfs ‘het mooiste meisje ter wereld’. Later begon ze met haar echtgenoot Michael Cox het Abbey Hotel Bed & Breakfast in Penzance (Cornwall).

1938 De Pools-Duitse Jood Herschel Grynszpan schiet in Parijs een Duitse diplomaat neer en ontketent zo de Kristallnacht.

1937 Stijn Streuvels wordt gepromoveerd tot doctor honoris causa van de KULeuven. In zijn dankwoord verklaart hij: ‘De stevigste en gezondste eigenschap van alle kunstvoortbrengst is: dat ze, zonder haast, zonder vooropgezet inzicht, vrij is kunnen groeien en gedijen, … gelijk een plant’.

1935 Historicus Jacques Bainville wordt opgenomen in de Académie française. Hij zegt: ‘Wat bewaard en gered is, is niet tevergeefs geweest. Er zijn werken en gedachten die verder reiken dan het graf. Er zijn altijd handen om de fakkel aan te nemen en door te geven’.

Vladimir Volkoff (1932-2005)

1932 Geboorte in Parijs van de Frans-Russische schrijver Vladimir Volkoff, verre familie van de componist Tsjaikovski. Hij doceerde elf jaar in de Verenigde Staten. Zijn roman The Turnaround, opgedragen aan Graham Greene, maakte hem in 1979 bekend bij het grote publiek. In totaal publiceerde hij een honderdtal boeken. Hij zette zich fel af tegen alles wat naar decadentie en marxisme neigde. Hij stierf in 2005 op zijn 72ste.

1921 In Italië, stichting van de Partito Nazionale Fascista (PNF) twee jaar nadat Mussolini de eerste ‘Fasci di combattimento’ had opgericht.

1918 De Amerikaanse journalist Roy Howard heeft ergens een gerucht opgevangen dat er vredesgesprekken worden gevoerd tussen de strijdende partijen en verspreidt dan maar, om toch zeker de eerste te zijn, het valse bericht over een wapenstilstand in de Eerste Wereldoorlog.

Ernest Rutherford (1871-1937)

1908 De Nieuw-Zeelandse natuur- en scheikundige Ernest Rutherford (1871-1937) slaagt er voor het eerst in een atoom te isoleren. Hij wordt daarom vaak de vader van de kernfysica genoemd.

1882 Geboorte in Watou van Cyriel Rousseeu, initiatiefnemer en oprichter, samen met zijn vriend August Borms, van Pro Westlandia, een vereniging die de Nederlandse taal en cultuur in Zuid-Vlaanderen bevorderde. Rousseeu was een buitengewoon actieve Vlaams-nationalist. Hij stamde uit een West-Vlaams boerengezin en week in 1906 uit naar Antwerpen, waar hij als trambeambte werkte. Rousseeu ontmoet August Borms voor het eerst in 1911, en vraagt hem het voorzitterschap op te nemen van de Merksemse afdeling van de Groeningerwacht. Beiden blijven in contact met elkaar. Van 1911 tot 1914 is hij secretaris van deze organisatie. De Antwerpse Groeningerwacht, de Antwerpse afdeling van het Algemeen-Nederlands Verbond, de Kring der West-Vlamingen, het Davidsfonds en het Willemsfonds ondersteunen het project.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog gaat Rousseeu met Borms mee in het activisme. Zijn inzet voor de Vlaamse krijgsgevangenen in Duitsland is ongezien. Op anderhalf jaar verzamelt hij 21 000 boeken en 30 000 brochures en liederenbundels, die naar de krijgsgevangenen worden opgestuurd.

Vanaf augustus 1917 verblijft Rousseeu als ‘bestendig afgevaardigde’ van de Raad van Vlaanderen in het krijgsgevangenenkamp te Göttingen, waar inmiddels alleen nog een grote groep Vlaamse krijgsgevangenen verbleef. Hij organiseerde er diverse politieke, sociale en culturele activiteiten en rapporteert aan Borms over zijn werkzaamheden als activistische propagandist.

In 1919 wordt Cyriel Rousseeu hiervoor bij verstek tot 18 jaar gevangenisstraf veroordeeld, maar na zijn terugkeer door het assisenhof in 1921 zonder meer vrijgesproken. In de jaren 1920 blijft hij druk corresponderen met de opgesloten en ter dood veroordeelde August Borms, die zelf een 300-tal brieven voor Rousseeu uit gevangenis naar buiten weet te smokkelen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog blijft Rousseeu actief in de Zannekin-Werkgemeenschap en publiceert hij enkele artikelen in de VNV-krant Volk en Staat. Hij wordt na de Tweede Wereldoorlog aangehouden, maar in november 1945 zonder veroordeling weer vrijgelaten.

Na de oorlog werd hij voorzitter van het Vlaams Erecomité Dr. A. Borms en blijft hij ijveren voor diens eerherstel. Hij werkte ook mee aan de Bormsherdenking in april 1966 en was tweemaal spreker op de Frans-Vlaamse Cultuurdagen te Waregem. Rousseeu hielp nog mee aan de voorbereiding van de eerste Taal- en Letterkundige Dag te Steenvoorde in Frans-Vlaanderen, die de dag na zijn overlijden (30 augustus 1968) plaatsvond. Hij was dan 85.

Rousseeu schreef uitvoerige gedenkschriften die worden bewaard in het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven, tegenwoordig het Letterenhuis, in Antwerpen. Hij wenste die niet te publiceren, maar bedoelde ze als hulp voor de studie van het leven en het werk van Dr. August Borms.

1875 Geboorte in Gent van Polidoor Goossens, Vlaams-nationaal ijveraar. Tijdens de Eerste Wereldoorlog treedt hij toe tot het radicale Jong-Vlaanderen en wordt redacteur van de Nieuwe Gentse Courant, de spreekbuis van deze organisatie. Hij is voorstander van bestuurlijke scheiding binnen België en bereidt de oprichtingsvergadering van de Raad van Vlaanderen voor. Daarna wordt hij zelf lid van de raad, meer bepaald van de Commissie ‘Bankwezen, geldwezen en handel’.

Begin 1918 wordt hij voorzitter van de Vlaamse Handels- en Nijverheidsbond, opgericht als concurrent van de te Franstalige Handels- en Nijverheidskring. Enkele weken later treedt hij toe tot het bestuur van de Vlaams-Nationale Partij.

In november 1918 wijkt Goossens uit naar Nederland. In België wordt hij bij verstek ter dood veroordeeld. Na de Uitdovingswet van 1929 keert hij terug naar Gent. Hij wordt redacteur van het Heel-Nederlandse tijdschrift Nieuwe Voorpost.

Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog wordt hij actief in het Comité voor Dietse Actie en enkele nationaalsocialistische organisaties. Vanaf 1943 werkt hij voor de Dienst Pers en Documentatie van de DeVlag. Na de oorlog wordt hij veroordeeld tot zes jaar hechtenis, en verdwijnt nadien in de anonimiteit. Hij overlijdt op 2 februari 1953.

1800 De Franse revolutionairen verbieden in heel Frankrijk en in de door hen bezette Zuidelijke Nederlanden dat vrouwen een broek dragen. De wet van 26 Brumaire jaar IX (‘Verordening betreffende de travestie van vrouwen’) bepaalt verder: ‘Elke vrouw die zich als man wil kleden, moet zich melden bij de prefectuur van politie om toestemming te krijgen’. Dit verbod wordt gedeeltelijk opgeheven door twee circulaires van 1892 en 1909 die het dragen van broeken door vrouwen toestaan ‘als de vrouw het stuur van een fiets of de teugels van een paard in de hand houdt’. Een volledige afschaffing komt er pas in 2013.

Ernest Rutherford

3 januari. Historische dag: eerste elektrische polshorloge voorgesteld

7 november. Net binnen: broeken verboden voor Franse vrouwen (tot 2013)

3 januari. Net binnen: Maarten Luther geëxcommuniceerd