2014 Pro-Russische activisten in de stad Donetsk in het oosten van Oekraïne roepen de stad tot een ‘soevereine republiek’ en vragen de Russische president Vladimir Poetin vredestroepen te sturen.

1992 Het vliegtuig van PLO-leider Yasser Arafat verongelukt in de woestijn van Libië. Drie mensen komen om, maar Arafat zelf raakt slechts lichtgewond.

1990 De auto-veerboot Scandinavian Star tussen Oslo en Frederikshaven brandt volledig uit, midden op zee. Mede door de gebrekkige hulpverlening en ervaring aan boord sterven 158 mensen.

John Wayne (1907-1979)

1988 De politie arresteert de ontvoerder van Ahold-topman Gerrit Jan Heijn. Het gaat om een 45-jarige man uit Landsmeer (Noord-Holland). Op aanwijzing van de dader vindt de politie in de bossen bij Renkum (Gelderland) het lijk van Heijn. Die blijkt al op de dag van zijn ontvoering (9 september 1987) te zijn vermoord.

1988 De eerste wereldwijde No Smoking Day.

1985 Sesamstraat beleeft zijn 2500ste uitzending.

1970 Filmlegende John Wayne, goed voor meer dan 200 films, wint zijn eerste en enige Oscar. Wayne krijgt de filmprijs voor zijn rol in True Grit, de enige film met hem die niemand zich nog herinnert.

1939 Italië valt Albanië binnen.

ADVN

Jozef van Opdenbosch s.j. (1892-1944)

1929 De Gentse bisschop Coppieters verbiedt de jezuïet Jozef van Opdenbosch (1892-1944) de mis op te dragen op de gouwdag Oost-Vlaanderen van het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (AKVS) van 7 april omdat een van de organisatoren, Amaat Bockaert, aan de Leuvense universiteit was uitgesloten. De dominicaan Jules Callewaert neemt weliswaar zijn plaats in, maar Van Opdenbosch, een leerling van pater Stracke, wordt niettemin door Coppieters terechtgewezen. Hij krijgt daarna spreekverbod en wordt in de zomer van 1929 overplaatst naar Verviers en later naar Maastricht.

Terwijl Van Opdenbosch in Maastricht aan het Collegium Maximum dogmatiek doceert, wordt hij door de nieuwe meer nationalistisch georiënteerde AKVS-leiding benaderd om het AKVS-standpunt mee te helpen bepalen. Zijn anonieme bijdrage wordt door het AKVS in het november-december-nummer 1931 van De Blauwvoet gepubliceerd. Mede onder zijn impuls wijzigt het AKVS zijn naam definitief in Algemeen Katholiek Diets Studentenverbond. Van Opdenbosch maakte deel uit van de groep die als ‘De Zeven Puriteinen’ gezaghebbende brochures schreef voor het AKDS.

De krater van de Vesuvius

1906 De vulkaan Vesuvius – die in het jaar 79 Pompeï en Herculanum verwoestte – heeft weer een grote uitbarsting. De vulkaan richt grote schade aan in het nabijgelegen Napels. Door de gloeiendhete asregens sterven ongeveer 100 mensen en raken veel gebouwen in brand. De enorme hoeveelheid lava die vrijkomt in de tweede fase van de uitbarsting verwoest vele dorpen en landerijen. Volgens veel wetenschappers zal de vulkaan snel weer van zich laten horen. Volgende uitbarstingen hebben plaats in 1913, 1926, 1929 en voor het laatst in 1944.

1882 Geboorte in Proven (Poperinge) van Emiel Butaye, Vlaams-nationalist, onderwijzer en volksvertegenwoordiger. Deze leraar aan de gemeenteschool in Watou wordt daarna landmeter en lesgever in het naschools agrarische onderwijs. In het weekblad De Poperinghenaar schrijft Butaye vanaf 1910 over de Vlaamse Beweging en actuele problemen. Hij is actief in het Davidsfonds en neemt deel aan de Frans-Vlaanderen-actie van August Borms en Hilaire Allaeys (Pro Westlandia). Vanaf 1916 vinden we hem als brancardier aan het IJzerfront.

Onmiddellijk na de Eerste Wereldoorlog begint Butaye met intensief dienstbetoon aan de oud-strijders, oorlogsinvaliden, nabestaanden van gesneuvelden en andere slachtoffers van de oorlog. Hij is medestichter van een afdeling van het Verbond der Vlaamse Oud-strijders (VOS) in Watou en van de eigen muziekvereniging van dit verbond. Met leden van de VOS neemt hij veelvuldig deel aan ophefmakende oud-strijdersbetogingen zoals de bestorming van het parlement op 23 juli 1920. In 1929 organiseert hij in Watou een huldiging voor de vrijgelaten Borms.

Van 1921 tot 1932 is Butaye gemeenteraadslid in Watou en van 1921 tot 1944 volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Ieper, eerst voor de Frontpartij, vanaf 1933 voor het Vlaams Nationaal Verbond (VNV). Butaye is de sterkste electorale pijler voor de Vlaams-nationalisten in West-Vlaanderen. Dankzij zijn populariteit behalen de Vlaams-nationalisten bij iedere verkiezing in het arrondissement Ieper het hoogste stemmenpercentage (in 1929 zelfs 30,52%) van alle Vlaamse arrondissementen.

Butaye kan rekenen op een grote populariteit dankzij zijn ijverig sociaal dienstbetoon. Hij liet een cartotheek van meer dan 20 000 fiches na van zijn brieven en interventies. Zijn optreden als parlementslid blijft beperkt tot lokale en regionale aangelegenheden, maar hij volgt met voorbeeldige stiptheid alle Kamerzittingen. De meeste van zijn toespraken handelen, met grote sociale bewogenheid en een pacifistische teneur, over de problemen van de seizoenarbeiders in Frankrijk, de oud-strijders, de gepensioneerden en gehandicapten, de landbouwproblemen en de hoppeteelt.

In het arrondissement Ieper kwam het VNV als organisatie maar moeilijk van de grond. Het kon alleen publiek trekken door Butaye als spreker aan te kondigen. Zelf mocht hij er zich dan toe beperken met zijn hoed te zwaaien en de ovatie in ontvangst te nemen van zijn dankbaar kiezerspubliek, dat dan ook wel bereid was nog even naar de eigenlijke spreker te luisteren.

Butaye blijft tijdens de Tweede Wereldoorlog lid van het VNV. Evenmin als hij zich in de vooroorlogse jaren had ingelaten met de ideologische discussies onder de West-Vlaamse nationalisten, speelt hij een noemenswaardige rol in de collaboratie. Na de bevrijding wordt hij gearresteerd en opgesloten. Al in 1945 wordt hij vrijgelaten, mits de pijnlijke belofte uit het arrondissement Ieper te verhuizen. Emiel Butaye vestigt zich in Gent, waar hij in 1953 overlijdt op de leeftijd van 71. Aan het gemeentehuis van Watou werd in 1983 een gedenkplaat ter zijner nagedachtenis aangebracht.

1862 De Slag bij Shiloh wordt de bloedigste veldslag uit de geschiedenis van de Amerikaanse Burgeroorlog. Zowel de Noordelijken (die winnen) als de Zuidelijken tellen meer dan 1700 gesneuvelden en meer dan 8000 gewonden.

Petrus van Campen (1722-1789)

1789 Overlijden in Groningen van de medische wetenschapper en politicus Petrus van Campen. Hij was onder andere arts, anatoom, fysioloog, verloskundige, zoöloog, antropoloog en paleontoloog. Van 1763 tot 1773 was hij hoogleraar aan de universiteit van Groningen, en de eerste die een chirurgische polikliniek opende. Zijn colleges waren populair en hij trok veel studenten. Hij bevorderde inenting tegen pokken en bestreed de runderpest op het platteland. Hij was later onder andere bestuurder in Friesland en enige tijd burgemeester van Workum (Friesland). Hij werd begraven in zijn geboortestad Leiden (Zuid-Holland).

1723 In Roborst (Oost-Vlaanderen) wordt de beruchte bendeleider Jan de Lichte geboren. Hij werd de aanvoerder van een 126-koppige roversbende en zal op 15 november 1748 te Aalst publiek worden geradbraakt nadat hij in de streek jarenlang een schrikbewind had uitgeoefend.

1584 De stad Ieper valt in Spaanse handen.

529 In Rome wordt de Codex Justinianus afgekondigd. Het is het eerste burgerlijk wetboek.

Gerrit Jan Heijn

7 april. Net binnen: Emiel Butaye geboren, de meeste sociale van alle Vlaams-nationalisten

9 september. Historische dag: Nederlandse Taalunie opgericht

25 januari. Net binnen: NV Cockerill opgericht