Dit jaar vieren we de Dag van de Arbeid niet op één mei, maar naar alle waarschijnlijkheid — wie weet het nog in dit land? — op vier mei wanneer we allemaal best terug aan het werk gaan. Bedrijven hebben nu nog twee weken om dat voor te bereiden. Daarbij hebben ze zeker hulp nodig om vooral positieve effecten te bereiken.

Mensen zijn sociale wezens. We snakken naar interactie met familie, vrienden en collega’s. Het gebruik van moderne middelen zoals elkaar virtueel ontmoeten, kan nooit verandering brengen aan de drang om elkaar aan te raken. ‘We gaan elkaar misschien geen hand meer geven, maar ik zie mensen elkaar nog liever even vriendschappelijk tegen de schenen schoppen dan contactloos groeten’, zegt Professor Lode Godderis, professor arbeidsgeneeskunde aan de KU Leuven en hoofd onderzoek van de preventiedienst IDEWE.

‘Voor een terugkeer naar de werkvloer geldt het principe dat hoe langer je weggeweest bent, hoe moeilijker het is om terug te keren.’ Volgens de professor zullen er bepaalde angsten spelen om terug met de nabijheid van collega’s om te gaan. Werkgevers gaan rekening moeten houden met gewijzigde omstandigheden. ‘Maar ze moeten zeker ook de mogelijkheid voorzien om over die gevoelens te praten’, stelt professor Godderis. ‘Inspraak in praktische regelingen vergroot het draagvlak en dan neemt de angst af.’

Telewerken is nu de norm geworden, maar omdat het een opgelegde norm is en de thuisjob moet gecombineerd worden met andere rollen zoals bijvoorbeeld die van ouder, zorgde het voor extra stress. Van zodra de kinderen echter naar school kunnen en thuiswerken dan een voorkeurskeuze wordt, zullen werknemers er gelukkiger en productiever van worden. Er zal echter altijd nood blijven aan collega’s echt te ontmoeten, zoals voor brainstormvergaderingen.

Het kantoor zal er ook anders uitzien. ‘De crisis zal er gelukkig voor zorgen dat landschapsruimtes verdwijnen. Studies tonen al langer aan dat deze een verkeerde keuze waren. Kleinere kantoren zijn beter voor de concentratie’, is de conclusie van professor Godderis.

Als auteur van Burn-out in de zorg is professor Godderis goed geplaatst om in te schatten hoe zwaar het momenteel is voor het zorgverstrekkend personeel: ‘Gelukkig hebben we nog twee weken voor de lockdown beseft dat we ons moesten voorbereiden. Dat heeft voor voldoende capaciteit gezorgd.’ Extra stress komt natuurlijk van de hogere sterftecijfers, maar ook dat de zorgverlener in de plaats van familie of vrienden moest stappen.

Nu moeten we nog opletten voor grotere uitval na de crisis. ‘Tot zelfs drie maal meer psychische problemen. Dit kunnen we enkel vermijden indien de zorgsector voldoende middelen krijgt voor preventiediensten’, besluit professor Godderis.

Beluister ook onze andere podcasts:

Lode Godderis

Lode Godderis: ‘Deze crisis kan positieve effecten hebben op ons werk’