Elk jaar Op Cuba de Día de la Rebeldía Nacional (Dag van Nationale Opstand). Drie officiële vrije dagen in Cuba van 25 tot 27 juli 2022, ter herinnering aan de aanval op de Moncada-kazerne door Fidel Castro en de zijnen in 1953. De bestorming mislukt en 61 van Castro’s volgelingen vinden de dood. Castro zelf weet te ontkomen, maar wordt spoedig daarna gevangengenomen. Ondanks de nederlaag van de opstandelingen wordt de aanval op de Moncada-kazerne beschouwd als het begin van de ‘Beweging van de 26e juli’ (Movimiento 26 de Julio) en van de Cubaanse Revolutie.

2005 Mohammed Bouyeri wordt door de rechtbank in Amsterdam wegens de moord op de regisseur en scenarist Theo van Gogh (1957-2004) veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Op dinsdagmorgen 2 november 2004 rond kwart voor negen fietst Van Gogh door de Linnaeusstraat in Amsterdam. Hij wordt door de 26-jarige Bouyeri, ook op de fiets, met een HS2000-pistool beschoten.

Theo van Gogh

Van Gogh wordt getroffen en valt op het fietspad op de grond, waarna Bouyeri naar zijn slachtoffer toeloopt en nog meerdere keren op hem schiet. In totaal wordt Van Gogh door acht kogels getroffen. Daarna snijdt Mohammed Bouyeri hem met een groot mes de keel over en steekt hij het mes tot aan de ruggengraat in de borstkas van Van Gogh, die ter plekke overlijdt. Met een kleiner fileermes steekt Bouyeri een brief met een aan Ayaan Hirsi Ali gerichte doodsbedreiging op het lichaam van Theo van Gogh. De dader verklaart later te hebben gehandeld uit islamitische geloofsovertuiging.

1997 Tijdens een internationale vliegshow in Oostende stort het vliegtuig van de Royal Jordanian Falcons neer in het publiek. De piloot en acht toeschouwers komen om.

1952 Overlijden in Buenos Aires van Evita Perón (43), ten gevolge van kanker. Deze Argentijnse first lady, geboren Maria Eva Duarte, was al bij leven legendarisch ter wille van haar sociale inzet. Ze werd op handen gedragen door het Argentijnse volk. Meer dan twee miljoen rouwenden nemen deel aan haar uitvaart. Over haar leven gaan de rockopera en de musical Evita (met de song ‘Don’t cry for me Argentina’).

1909 In Catalonië begint de Tragische Week, een opstand die door Madrid hardhandig wordt neergeslagen.

1875 Geboorte in Kesswill (Zwitserland) van Carl Gustav Jung, Zwitsers arts, psycholoog, psychiater en hoogleraar, grondlegger van de analytische psychologie en de godsdienstpsychologie. Werken als Von den Wurzeln des Bewustseins. Studien uber den Archetypus uit 1954 (Archetypen, 1987) en Man and his symbols uit 1964 (De mens en zijn symbolen, 1966) werden bestsellers. Naast de betekenis van de religie voor de menselijke psyche bleef Jung in zijn laatste levensjaren verder het collectieve onbewuste bestuderen dat van wezenlijk belang is om het bestaan en functioneren van volkeren te begrijpen. Hij overlijdt in 1961 op 85-jarige leeftijd.

Carl Gustav Jung

1847 Stichting van Liberia, de eerste Afrikaanse kolonie die een onafhankelijke republiek wordt, opgericht door uit de Verenigde Staten teruggekeerde voormalige slaven.

1845 Oprichting in Antwerpen van De Toekomst, letterkundig en Vlaamsgezind genootschap uit de beginperiode van de Vlaams heropstanding na 1830. Aanwezig zijn onder andere Hendrik Conscience, Gustaaf Wappers, Frans H. Mertens, Lodewijk Vleeschouwer en Jan van Beers. Ook Johann W. Wolf en jonkheer Philip M. Blommaert treden toe. De minstens wekelijks gehouden vergaderingen gaan door in het lokaal Drij Koningen in de Antwerpse Koepoortstraat. Tijdens de eerste vergadering werd Philip J. van Meerbeeck tot voorzitter gekozen en Jan Van Beers tot secretaris.

1829 Geboorte in Oostende van August Beernaert, Vlaams katholiek staatsman en mensenrechtenactivist. Nobelprijs voor de Vrede 1909. Hij was de laatste Belgische premier geboren tijdens het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.

Na middelbaar onderwijs in de huiskring behaalt hij in 1850 als 21-jarige aan de KU Leuven met de grootste onderscheiding het doctoraat in de rechten, studeert nog verder in Parijs, Bonn en Heidelberg en vestigt zich in 1853 als advocaat te Brussel. Hij maakt carrière binnen de katholieke partij en wordt in 1873 minister van Openbare Werken. Van 1884 tot 1894 is Beernaert premier en minister van Financiën. Tijdens die tien jaar werd, vooral door zijn toedoen, de eerste sociale wetgeving en het algemeen meervoudig stemrecht voor mannen ingevoerd. Beernaert wil dat meteen ook aan de vrouwen toekennen, maar krijgt daarvoor onvoldoende steun. Van 1874 tot zijn dood is Beernaert volksvertegenwoordiger en van 1895 tot 1900 voorzitter van de Kamer.

August Beernaert

Vanaf 1896 is Beernaert actief in de Interparlementaire Unie, waar hij zich bijzonder voor de vrede inzet. Hij vertegenwoordigde België op de Haagse Vredesconferenties van 1899 en 1907 en spande zich in zijn laatste levensjaren rusteloos in voor de eenmaking van het internationaal recht en voor de beperking van de bewapening. Daarom werd hem in 1909 de Nobelprijs voor de vrede toegekend.

Beernaert veroordeelt principieel de miskenning van het Nederlands in België vanaf 1830. Hij noemt die een ‘schreeuwende onrechtvaardigheid’ en acht de verfranste leidende standen in Vlaanderen daarvoor verantwoordelijk. Toch begrijpt Beernaert niet altijd de gegrondheid van de Vlaamse grieven en wordt hij vooral gemotiveerd door de zorg om het voortbestaan van België, gebaseerd op rechtvaardigheid en wederzijds begrip tussen Walen en Vlamingen. Regelmatig oefent hij enige druk uit ten gunste van de toepassing van de taalwetten of drukt symbolische gelijkheidsmaatregelen door zoals het tweetalig maken van bankbiljetten, munten en postzegels.

Als Edward Coremans in 1903-1904, na eerdere pogingen, in de Kamer opnieuw het voorstel indient, om de wet van 1883 op het taalgebruik in het middelbaar onderwijs ook tot het katholiek onderwijs uit te breiden, wijst Beernaert samen met Charles Woeste, dat voorstel af. Ook de vernederlandsing van de Gentse universiteit wordt door hetzelfde tweetal weggewuifd.

In 1905 lanceert de Brusselse schrijver Eugène Baie (1874-1964) met succes de idee van een Entente Hollando-Belge. Beernaert wordt de Belgische voorzitter van de daaruit ontstane ‘Nederlandsch-Belgische Commissie ter bestudering van de economische vraagstukken, rakende de belangen van beide landen’. In die commissie zitten echter ‘toevallig’ geen Vlaamsgezinden. Pas na Vlaams protest en na aandringen van de Nederlandse voorman van het Algemeen-Nederlands Verbond, Hermanus Kiewiet de Jonge, worden enkele flaminganten opgenomen. Begin november 1907 zit Beernaert de eerste bijeenkomst van die Nederlands-Belgische Commissie voor en verwijst in zijn openingsrede naar de oude, verenigde Nederlanden. Maar ook hier, stelt historicus Reginald de Schrijver, is ‘de Belgische politicus en Franstalige adoptief-Brusselaar aan het woord’. Beernaert overlijdt in 1912 te Luzern (Zwitserland) tijdens een bijeenkomst van de Interparlementaire Unie.

1581 In Den Haag wordt het Plakkaat van Verlatinghe ondertekend. Hiermee wordt Filip II van Spanje door de Staten-Generaal vervallen van de troon verklaard. Dit is de eerste stap naar de onafhankelijkheid van de Nederlanden, die echter alleen in het noorden zal kunnen worden gehandhaafd in de vorm van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Reginald de Schrijver

22 oktober. Net binnen: Bob Maes geboren, senator en oprichter van de Vlaamse Militanten Orde (VMO)

6 oktober. Net binnen: Franse maarschalk start slachting in Haïti

26 juli. Net binnen: Evita Perón overlijdt aan kanker