Polen kozen voor meer en beter Polen
...en minder EU
Jaroslaw Kaczynski, voorzitter van PiS
foto © Reporters / DPA
De Poolse parlementsverkiezingen zijn voorbij. PiS heeft haar meerderheid behouden en kan voort regeren. De oppositie wil eensgezinder optreden.
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementPolen heeft zijn parlementsverkiezingen achter de rug. PiS heeft haar meerderheid in de Sejm (het parlement) weten te bestendigen en kan veel van haar plannen verwezenlijken. De oppositie wil echter eensgezinder optreden.
Records gebroken
De opkomst bij de verkiezingen was sinds de val van het communisme niet zo groot geweest. En volgens zittend premier Mateusz Morawiecki had sindsdien geen partij zo’n groot stemmenaandeel vergaard: met 43,59 % won PiS de absolute meerderheid in de Sejm. Zij hoeft dus geen coalitiepartner te zoeken.
De twee linkse oppositiepartijen Burgercoalitie en de Linkse Alliantie behaalden respectievelijk 27,40 % en 12,56 %, de Poolse Coalitie (van agraristen en een centrumrechtse protestpartij) 8,55 %. De virulent nationalistische Confederatie vergaarde 6,81 % en heeft de kiesdrempel gehaald.
Enorm sociaal mandaat
‘PiS heeft gewonnen, ondanks een krachtig front van tegenstanders’, aldus politiek leider Jarosław Kaczyński in zijn overwinningstoespraak. ‘Er liggen nu vier jaren van hard werk voor de boeg want Polen moet veranderd worden in een beter land’.
De uitslag is een ‘enorm sociaal mandaat’, meent premier Morawiecki. Polen heeft de snelst groeiende economie in de EU en PiS zal doorgaan de vruchten daarvan ook te delen met de minder welvarende burgers, terwijl zij de christelijke waarden en identiteit zal blijven verdedigen, westerse politieke correctheid zal afweren en van Polen een grote Europese, illiberale mogendheid zal proberen te maken.
De senaat
Polen koos echter niet alleen voor 460 parlementsleden maar ook voor 100 senatoren. Kort na de uitslag bleek dat de partij in de Senaat wel de grootste bleef, maar dat ze met één zetel haar absolute meerderheid verloren had (49/51).
De Senaat kan wetsvoorstellen niet torpederen, maar deze wel traineren en zo de deur openhouden voor grotere controle vanuit de uitvoerende macht. PiS hoopt echter dat de Senaat van politiek gebakkelei gespaard zal blijven. Inmiddels heeft de partij verzocht tot hertelling van de stemmen om in de districten, waar de partij slecht scoorde, te bepalen waarom zoveel stemmen ongeldig waren verklaard.
Dit nieuws stemde de westerse (dus liberale) kranten hoopvol. Commentatoren zagen alleen kansen weggelegd voor de Poolse oppositie (volgens sommigen geleid door Donald Tusk) maar ook voor de liberale Hongaarse oppositie, omdat die op dezelfde dag Boedapest veroverd had op de eveneens illiberale Hongaarse regeringspartij Fidesz.
Verkiezingsbeloften waarmaken
PiS wil hoe dan ook het regeringsbeleid voortzetten. Ook voor de komende termijn zal ze het traditionele gezin steunen met Rodzina 500+: ieder uit een man en een vrouw bestaand gezin krijgt maandelijks 500 złotych (117 euro) per kind. Een toelage voor een kind komt neer op ongeveer 12 % van het gemiddeld Pools inkomen. Met dit beleid zijn gezinnen uit de schulden geraakt, consumeren ze meer en hoeven minder moeders hun gezin achter te laten om te gaan werken. De regering beoogt tevens het gestegen minimumloon in stand te houden, pensioentoelagen uit te keren en de al lage werkloosheid nog verder omlaag te brengen, terwijl extra inkomsten gederfd worden uit boetes voor BTW-fraude en verwachte economische groei (3,7 %).
De regering voelt zich zelfverzekerd. PiS zou wel eens de toekomst kunnen hebben: jongeren zijn de laatste 3 jaar conservatiever geworden en geven de partij hun stem. Ook uit economische overwegingen steunen zij haar, want evenals de plattelandsbewoners konden zij onder de links-liberale regeringen (2007-2015) maar weinig van de economische groei profiteren. Dat is nu anders. Hedendaagse Poolse jongeren vertrouwen de overheid, zij willen trouwen en zijn trots om Pools burger te zijn.
Slechts 9 % van de jongeren voelt zich nog ‘kosmopolitisch’ en ontvankelijk voor het ‘anders-zijn’– een codewoord voor instemming met de door de EU geïmporteerde LGBT-ideologie. Jongeren willen ook niets weten van immigratie, alhoewel miljoenen Polen in de diaspora verkeren en Polen toenemend geconfronteerd zijn met internationalisering. Polen neemt echter wel echte vluchtelingen uit buurland Oekraïne op.
Het belang van de EU
De EU bepaalt in grote mate het stemgedrag. Polen zijn weliswaar pro-EU maar zij passen ervoor te voldoen aan de aan EU-gelden verbonden secundaire voorwaarden – die niets met economie van doen hebben maar eerder met het verzwakken van de Poolse natie en haar maatschappelijk weefsel.
Evenals zoveel Oost-Europeanen hebben Polen voor hun EU-toetreding in 2005 zware offers gebracht, hetgeen velen tot de bedelstaf veroordeelde. Westerse multinationals kwamen binnengemarcheerd en verkregen – en behielden – op veel plekken een monopoliestatus omdat de plaatselijke economie nog moest bekomen van de val van het communisme.
Het vaderlandslievende Polen moest daarenboven nog bijkomen van het Sovjet-juk en snakte naar vrijheid, soevereiniteit en democratie. Om die reden is Polen toegetreden tot de EU – niet om weer overheerst te worden door een superstaat, weer verteld te worden wat politiek correct is en weer overgeleverd te worden aan ‘een onhoudbaar proces’, zoals de globalisering en massa-immigratie ook door de meest fervente liberalen worden getypeerd.
Kiezen voor Polen
Kaczyński heeft de Polen de kans gegeven te kiezen voor Poolse zelfbeschikking, zorg voor het eigen volk en behoud van eigen normen en waarden, óf voor het alternatief van de EU, dat wil zeggen liberaal elitisme, uitholling van de Poolse soevereiniteit en massa-immigratie. Men koos voor het eerste.
Tags |
---|
Marcel Bas ('s-Gravenhage, 1970): is een taalkundige van opleiding en een vertaler met een bijzondere belangstelling voor Zuid-Afrika en Oost-Europa. Hij schreef voor diverse maatschappelijk-culturele tijdschriften.
Het ANC kan voor het eerst in 30 jaar zijn parlementaire meerderheid verliezen. Zal het een coalitie vormen, of maakt de oppositie kans?
Amerikakenners Roan Asselman en David Neyskens bespreken de actualiteit aan de overkant van de oceaan.