Politieke professoren ongewenst in Bibberland België

Johan Swinnen is professor beeldcultuur aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en alom gewaardeerd kunstcriticus en kenner van film en fotografie. Maar Swinnen heeft er nooit veel voor gevoeld om in een ivoren toren te leven. Daarom engageerde hij zich in de Gravensteengroep, een denktank van Vlaamsgezinde progressieve intellectuelen. In 2013 nam hij hieruit ontslag toen hij secretaris werd van de Kamerfractie van de N-VA.

Swinnen bleef desondanks actief in de academische en culturele wereld, onder meer in de KVS of als voorzitter van het Toneelhuis. Hij werd ook aangezocht als curator van de tentoonstelling Portrait imaginé de la Flandre die op 25 mei geopend zou worden in het Musée de la Photographie in Charleroi. Toen bekend geraakte dat de professor en curator in feite van N-VA signatuur is, barstte de bom. Zoals De Standaard (4 maart 2014) schreef, trok een twintigtal fotografen hun bijdrage in uit onvrede met zijn politieke kleur. De tentoonstelling valt nu in het water, net zoals het begeleidende boek over de fotografie in Vlaanderen. Het doet mutatis mutandis denken aan de heibel die enkele jaren geleden ontstond naar aanleiding van een tentoonstelling van het werk van Willy Kessels, een van de grootste Belgische fotografen, in datzelfde museum. Die werd na heel wat protesten afgelast omdat Kessels ondanks zijn communistische sympathieën in de jaren ’30 ook bevriend was geweest met Verdinaso-leider Joris Van Severen en na de oorlog wegens passieve culturele collaboratie was veroordeeld.

Schrijnend

De zaak-Swinnen is nog veel schrijnender. Dat Kessels zoveel decennia later nog altijd kwaad bloed zette, kan nog begrepen worden als je denkt aan de pijn die de herinnering aan de oorlog en de collaboratie bij vele mensen veroorzaakt. Maar Swinnen is anno 2014 lid van een democratische partij, een partij die bovendien in de regering van de grootste deelstaat van België zetelt. Swinnen kan niets ten laste gelegd worden. Zijn democratische ingesteldheid staat buiten kijf evenals de objectiviteit die hij als curator aan de dag legde. Niet over de politieke kleur, maar hoogstens over de wetenschappelijke kwaliteiten van een curator zou een discussie mogen gevoerd worden. Wat dat laatste betreft, valt geen onvertogen woord over Johan Swinnen te melden. De ‘misdaad’ van Swinnen bestaat er in lid van een partij te zijn die door haar pleidooi voor een confederale hervorming van de Belgische staat niet graag gezien is een bepaald landsgedeelte.

Bibberland België

De heisa roept de vraag op of een academicus zich überhaupt politiek kan en mag engageren. In bibberland België regeert onder academici de angst om zich politiek te outen. Hun objectiviteit zou eronder lijden. Wat een contrast met Duitsland, het land van denkers en dichters! Vanaf het keizerrijk tot heden duikt daar ‘der politische Professor’ op, het type professor dat zich partijpolitiek engageert of zelfs het ambt van minister bekleedt. Zo behoorde de wereldberoemde Duitse socioloog Max Weber op 20 november 1918 tot de medestichters van de liberale Deutsche Demokratische Partei (DDP). Maar hier, in bibberland België, wordt de ‘politieke’ en vooral misschien ‘politiek niet zo correcte professor’ met de vinger gewezen. Hier heeft Johan Swinnen pijnlijk genoeg moeten ondervinden hoe zijn verdiensten als fotohistoricus door een stel sektariërs op één hoop gegooid worden met zijn politieke overtuiging.

@DirkRochtus1 (twitter)

Foto: (c) KDr.