Populisme staat haaks op doordacht politiek beleid

Journalisten en politieke analisten van om het even welke strekking zijn het voor één keer roerend eens met elkaar. Politiek rechts bevindt zich in Vlaanderen momenteel in een ongelooflijk aangename positie. ‘Vivaldi’ vertrekt, er wordt geschermd met een Vlaamse minderheid en gedreigd met de ondergang van ons democratisch systeem. Overgoten met een uitstekend sausje communicatiestrategie van vooral Vlaams Belang, krijg je een recept dat velen onder ons lijkt aan te spreken.

Ons democratisch systeem is springlevend

Onterecht. Ons democratisch systeem is namelijk nog steeds springlevend, met of zonder Vlaamse minderheid. De partijen die momenteel een regering uittekenen (of daar intussen al mee klaar zijn) kunnen dat doen omdat ze samen nu eenmaal een meerderheidspositie bekleden. Democratischer kan niet. Get over it.

Schermen met het argument dat er niet geluisterd wordt naar de vox populi, snijdt dus geen enkel hout. De stem van het volk klinkt alleen luid wanneer ze oproept tot eigen voordeel in een bekrompen wereldbeeld. Het migratiedebat is daar een mooi voorbeeld van. Echte Vlamingen weten dat de geschiedenis van Vlaanderen bol staat van migratiestromen met een gigantische impact op het toenmalige sociaal weefsel.

De ‘omvolkingstheorie’ is dan ook volledig van de pot gerukt, maar werkt wel bij mensen die zich bedreigd voelen in hun eigen identiteit. Ook al slagen zij er maar niet in die duidelijk te omschrijven of af te bakenen.

De werkelijkheid is te ingewikkeld voor velen onder ons

Wanneer Siegfried Bracke schrijft dat een geradicaliseerde massa de intellectuele elite op sleeptouw neemt, slaat hij de bal dan ook helemaal mis. Het is net omgekeerd: de politieke klasse in het vrije Westen is het noorden kwijt, als gevolg van schaamteloze populisten die graag een loopje nemen met de werkelijkheid. Zij laten graag aan zoveel mogelijk kiezers uitschijnen dat hun verwrongen wereldbeeld werkelijkheid kan worden zodra zij verkozen raken. Alternatieve feiten zijn dus niet enkel het domein van Trump, helaas.

Het volk ís dom, meneer Bracke, en vergeet heel snel. Dat heeft met een simpele wetmatigheid te maken. De realiteit is gewoon ingewikkeld, dat zou u zeker moeten weten als oud-politicus. Veel te ingewikkeld en te genuanceerd voor velen onder ons – mezelf inbegrepen trouwens. Zowel uiterst links als uiterst rechts doen hun best om voor moeilijke problemen eenvoudige oplossingen voor te stellen. Een beetje zoals Alexander en de Gordiaanse knoop. Een zwaard nemen en doorhakken. Klaar is Kees. Maar eenvoudige oplossingen komen altijd met zeker gevaar.

‘Minister’ betekent niet toevallig ‘dienaar’ in het Latijn

Onze democratie kan moeilijk om met politici die de waarheid geweld aandoen en een eigen, perfide agenda dienen. Verkozen raken en gemandateerd blijven worden dan ondergeschikt aan het dienen van het algemeen belang.

De stap van populisme naar radicaal en blind geweld is héél klein wanneer politici de etymologische betekenis van hun titel lijken te vergeten. ‘Politiek’ komt van het Grieks woord voor ‘staat’ en ‘minister’ betekent ‘dienaar’ in het Latijn. Dat wist Cicero ook al.