Puurs ligt in Vlaanderen, maar dat betekent (jammer genoeg) niets

Het hoeranieuws over de hoogbejaarde Jos Hermans die in een woonzorgcentrum nabij Puurs, waar het Pfizer-vaccin geproduceerd wordt, de allereerste prik kreeg, is alweer verbleekt: het was maar voor de show. Ook al ligt Sint-Amands vlakbij Puurs, het vaccin moet een maandenlange papieren weg volgen van de Pfizer-fabriek naar Europa, vandaar naar België, en dan zo verder naar Vlaanderen, zijn diepvries-hubs, en tenslotte weer naar Puurs en de andere rusthuizen die op het dooie gemakje beleverd worden, als gold het een lading frisdrank.

Even reconstrueren. Pfizer/BioNTech was met zijn vaccin al klaar op 18 november en stelde in een gedetailleerd verslag een effectiviteit van 95% voorop. Begin december keurden de gezondheidsinstanties van het VK het goed en werden er onmiddellijk 40 miljoen dosissen besteld. Dat is ongeveer gelijktijdig met Israël, waar de eerste levering op 9 december al arriveerde en nu al 13% gevaccineerd is via een groots uitgerold programma. Ook de VS zaten op dezelfde snelheid, en ook daar is de goedkeuring van een medicijn niet niks.

VRT

Vooral geen snelheidswedstrijd

Europa dacht er nog een hele maand over na, en liet de levering van 200 miljoen dosissen pas van start gaan op 27 december. Een onderzoek van het weekblad Der Spiegel leert dat de EU er 500 miljoen kon krijgen, maar dat de Fransen hun veto stelden en eisten dat een deel van de koek ook naar het Franse Sanofi zou gaan… waar ze pas tegen het eind van 2021 hopen klaar te zijn met het vaccin. Merci-bien.

Ursula von der Leyen kan tevreden achterover leunen en de pakketjes naar de 27 lidstaten laten versturen. Onder meer naar Belgenland, waar de vaccinatiestrategie tot op vandaag helemaal niet op punt staat en er met mondjesmaat wordt ingeënt. ‘Het is geen snelheidswedstrijd’ horen we de verantwoordelijke minister Frank Vandenbroucke samen met zijn experten voortdurend mompelen. Pardon, dat is het wél. Als er niet massaal ingeënt wordt vóór de derde golf, te beginnen bij het zorgpersoneel, zullen er te weinig mensen zijn om het vaccin toe te dienen en stuikt heel het vaccinatieprogramma in elkaar.

Soit, België verdeelt het vaccin aan 40 ‘hubs’, ziekenhuizen met grote diepvriezers. Vanaf dan is het een Vlaamse bevoegdheid, deze van Wouter Beke dus, die toch al zijn sporen verdiend heeft. Wallonië vaccineert deze week 12000 rusthuisbewoners, Vlaanderen 6700, zowat de helft dus. Niemand kan of wil uitleggen waarom. Hallo Wouter? Alles goed verder?

Het vaccin moet dus een driedubbele horde nemen voor het terecht komt waar het moet, namelijk in onze bovenarm. Europees, Belgisch en Vlaams. Deze trein der traagheid gaat doden kosten, terwijl tegelijk een sociale én economische tijdbom tikt. Het is een scenario van laksheid, bureaucratisch geritsel en gewoon slecht management dat zich altijd opnieuw herhaalt. We hebben kritiek op Europa, we sakkeren op de Belgische ziekte, maar andermaal: Vlaanderen maakt het verschil niet.

VRT Terzake

Dirk Ramaekers (links), hoofd van de federale task force vaccinatie, pareert rustig alle kritiek.

Onder vrienden

Mijn voorspelling van een maand geleden dat in België ‘de vaccins in grote koelmagazijnen hun vervaldatum zullen naderen’ lijkt helaas uit te komen. De striemende kritiek van professor microbiologie en immunologie Hans-Willem Snoeck (Columbia University) in VRT Terzake aan het adres van Dirk Ramaekers, hoofd van de federale task force vaccinatie, liep als water over een oliejekker. Ook hier weer het verhaal dat rustig vastigheid geboden is, en dat we vooral op ‘zeker’ moeten spelen.

Dirk Ramaekers is medisch directeur van het Jessa Ziekenhuis in Hasselt. Alle Lim-bur-gerrrrr-moppen terzijde, is hij operationeel verantwoordelijk voor de lamentabele Belgische vaccinatiecijfers. Hij zou eigenlijk onmiddellijk moeten vervangen worden, maar helaas: Ramaekers is professor-expert én een deel van het politieke establishment.

Hij behoort namelijk tot de vaste kring van adviseurs van Frank Vandenbroucke, bij wie hij al aan het begin van deze eeuw kabinetschef was, eerst Sociale Zaken, later Volksgezondheid. Ook in het RIZIV en het ziekenfondswezen speelt hij een eersteplansrol. Zo iemand zet je niet zomaar opzij.

De andere expert die we elke dag op tv zien, epidemioloog Pierre Van Damme, moet voor cabinettard Ramaekers niet onderdoen. Ook hij steunt door dik en dun het beleid, van deze man hoeft men nooit een kritische noot te verwachten, dus ook niet inzake de vaccinatiestrategie. Door de experten aan zich te binden en zelfs tot woordvoerder te promoveren, lijkt het beleid vooral deskundige kritiek te willen smoren. Behalve dus als er eens een Vlaamse professor uit de VS aangewaaid komt die gewoon zegt waar het op staat.

‘Mensen moeten er rekening mee houden dat het opgestart en opgeschaald wordt met oog voor kwaliteit. Dat hele proces van ontdooien en bewaartijd, men moet dat in de vingers hebben’, neuzelt Pierre Van Damme in ‘De Ochtend’ op Radio 1. Tuurlijk, Pierre, we wachten geduldig tot men dat in de vingers heeft, dat gedoe met ontdooien. Misschien de deskundige hulp van mijn moeder eens inroepen die dagelijks haar portie brood uit de diepvries haalt.

Deze experten lijken in een parallel universum te leven. Zijn evenknie Dirk Van Damme was tot 2008 kabinetschef van toenmalig onderwijsminister Frank Vandenbroucke (de wereld is klein) en voordien van Luc Van den Bossche. Hij is rechtstreeks medeverantwoordelijk voor de catastrofale kwaliteitscurve in het Vlaamse onderwijs. Pierre en Dirk zijn twee perfecte expert-apparatsjiks, van socialistische huize, die geboren lijken in maatpak en voorbestemd om een middelmatig tot slecht beleid te stofferen. Iets doet me aan de Sovjettijd denken.

De politici zijn onbekwaam, de experten corrupt. De echte managers met geen vergrootglas te bespeuren. Tergend traag maalt de coronabureaucratie. De Belgische (en Vlaamse) ziekte wordt gedragen door persoonlijke connecties en amicale netwerken binnen een futloze bestuurscultuur.

Ondertussen is coronacommissaris Pedro Facon op ziekenverlof wegens burn-out. Rust maar eens flink uit, Pedro. Was ik een Jood, dan migreerde ik nu stante pede naar Israël. Euh, neen, geen Palestijn, die hebben Vlaamse pech. Nog maar wat maandjes binnen blijven hier in ons mistig thuisland. Puurs ligt in Vlaanderen, maar dat betekent (jammer genoeg) niets. Iemand de laatste tijd nog minister-president Jan Jambon zien verschijnen?