Alain Mouton: ‘Fransen staan vol zelfzekerheid op het wereldtoneel’

In hun boek Et alors: waarom de Fransen zo Frans zijn nemen Alain Mouton en Joost Houtman de lezer mee in de wondere wereld van de Franse grandeur. Het boek biedt de ideale mix tussen cultuur, geschiedenis en politiek om Frankrijk en zijn inwoners beter te leren kennen. In deze podcast vertelt Alain Mouton meer over zijn grote interesse voor alles wat met Frankrijk te maken heeft.

De Franse grandeur

‘De geschiedenis van Franrijk is de geschiedenis van Europa.’ Mouton, die als redacteur van Trends normaal vooral focust op economisch-financieel nieuws, kreeg als kind heel wat Franse cultuur mee. Zo groeide de interesse voor de geschiedenis en cultuur van onze Zuiderburen, wat nu in samenwerking met Joost Houtman tot een boek leidde.

De rode draad in het boek zijn de historische figuren, zoals Charles de Gaulle en Napoleon, die symbool staan voor de grandeur van Frankrijk. ‘De Gaulle heeft ervoor gezorgd dat Frankrijk op het internationale toneel boven zijn gewicht kan boksen.’ Zo heeft Frankrijk nog steeds een permanente zetel in de VN-veiligheidsraad naast grootmachten als de Verenigde Staten en China. ‘Heel wat Franse presidenten imiteren de Gaulle in wat hij voor Frankrijk heeft betekend op het wereldtoneel.’

Het boek schenkt ook veel aandacht aan de heimwee naar de Franse grootsheid, zegt Mouton. Tot aan het begin van de 19e eeuw was Frankrijk de grootmacht van Europa en ook daarna was het land nog heel invloedrijk. Tot op de dag van vandaag wordt er vaak met heimwee teruggeblikt op de glorieperiodes in de Franse geschiedenis. ‘In Parijs zijn er heel wat straten en gebouwen vernoemd naar de grote veldslagen die Frankrijk doorheen de geschiedenis heeft gewonnen.’

Franse zelfkritiek

Naast de positieve aandacht voor wat historische figuren als Napoleon en De Gaulle voor Frankrijk hebben betekend, komt er ook regelmatig kritiek. De Algerijnse oorlog was een dieptepunt in de regeerperiode van de Gaulle. Algerije was lange tijd integraal Frans grondgebied, maar vanaf de jaren vijftig kwamen Algerijnse nationalisten in opstand tegen deze overheersing.

In Parijs zat men met de handen in het haar over hoe men hierop moest reageren. De ene na de andere Franse regering viel en een oplossing bleef uit. Toen De Gaulle aan de macht kwam was hij ervan overtuigd een einde te kunnen maken aan de Algerijnse oorlog, maar uiteindelijk moest hij toch inzien dat onafhankelijkheid de enige oplossing was. Uit de aversie tegenover De Gaulle is uiteindelijk het extreemrechtse Front National gegroeid al is die kritiek nu minder aanwezig, zegt Mouton.

Frankrijk, een monarchie?

De manier waarop Franse presidenten zich gedragen is bijna zoals een monarch, vindt Mouton. Macron wou bijvoorbeeld pas deelnemen aan een debat na de eerste verkiezingsronde met maar één tegenkandidaat. ‘Dat typeert het monarchistische karakter van het presidentschap.’

Stel hypothetisch dat Frankrijk opnieuw een monarchie wordt, wie zou er dan op de troon komen? Op basis van afstamming zijn er wel enkele kandidaten te vinden.

Et alors, de Franse zelfzekerheid

Typerend voor Frankrijk is de zelfzekerheid waarmee het land op het wereldtoneel staat. Ze geven nog altijd de indruk een grootmacht te zijn, terwijl Frankrijk economisch gezien slechts op de zevende plaats staat. Frankrijk is een secundaire grootmacht na landen als de Verenigde Staten en China.

De Fransen zijn op dat vlak vol van zichzelf, zowel de leiders als de bevolking, zegt Mouton. Fransen hebben ook de neiging om gebeurtenissen en personen die populair zijn in Frankrijk maar niet Frans zijn zich toe te eigenen. ‘Jacques Brel en Stromae worden door de Fransen bijvoorbeeld als Frans beschouwd terwijl het Belgen zijn.’

De positie van de vrouw in Frankrijk

Naast mannen zijn er ook enkele Franse vrouwen die een mythische status hebben aangenomen. Jeanne D’Arc wordt door vele Fransen gezien als de vrouw die ervoor heeft gezorgd dat Frankrijk nog bestaat, zegt Mouton. Haar strijd tegen de Engelsen tijdens de Honderdjarige Oorlog heeft uiteindelijk zelfs tot haar heiligverklaring geleid. Ook Brigitte Bardot is een historische figuur voor Frankrijk als symbool van de seksuele ontvoogding van de vrouw. Bovendien had Frankrijk ooit een vrouwelijke president, Edith Cresson, al was dit slechts voor één jaar en vaak vergeten.

Redacteur artikel: Rani De Leeneer