Bauwens en Maddens: ‘De staatshervorming zal afhangen van de koers van CD&V’

Ook in deze moeilijke tijden van corona staat de politiek niet stil. Na lang wachten hebben we eindelijk een federale regering die meteen al geconfronteerd wordt met de pijnpunten van de Belgische politiek. In deze aflevering van Doorbraak Radio analyseren Bart Maddens, politicoloog verbonden aan de KU Leuven, en Pieter Bauwens, hoofdredacteur van Doorbraak, de huidige politieke situatie.

Vlaanderen als verliezer van het regeringsakkoord

Is Vlaanderen de verliezer van dit akkoord? Maddens vindt van wel. ‘Vlaanderen is een aparte democratie en nu zitten we in een situatie waarbij de Vlaamse democratie wordt bestuurd zonder Vlaamse meerderheid.’ Dit is niet hetzelfde als zeggen dat we kunnen spreken over een minderheidsregering in Vlaanderen, benadrukt Maddens. Een minderheid moet uiteindelijk altijd op zoek naar een meerderheid om bijvoorbeeld de begroting goed te keuren. ‘Maar deze regering heeft geen meerderheid in Vlaanderen nodig omdat het de Franstaligen zijn die de meerderheid leveren.’ Daarnaast is Maddens ook niet gerust in de staatshervorming. ‘Alles hangt af van CD&V.’

Er worden eigenlijk geen keuzes gemaakt wat de staatshervorming betreft, voegt Bauwens hieraan toe. ‘Het is moeilijk te zeggen welke richting ze uit zullen gaan.’ Iedereen is het eens over wat er fout loopt maar niet over wat er moet gebeuren. ‘In 2024 zullen wij als kiezer de keuze hebben over welk project we steunen.’ Is dat het voorstel van Vivaldi? Het confederalisme van de N-VA? Of het separatisme van het Vlaams Belang?

Herunitarisering of regionalisering?

Welke richting we nu precies uitgaan zal afhangen van CD&V, zegt Maddens. ‘De uitgesproken Belgischgezinde partijen hebben het overwicht in deze regering.’ De enige Vlaamsgezinde partij is CD&V maar die heeft amper twaalf zetels waardoor ze weinig gewicht in de schaal legt. Als de CD&V zou kantelen naar het Belgischgezinde kamp dan is er een meerderheid om te herunitariseren. ‘Bovendien zal PTB maar al te graag deze wetten steunen wanneer het over herfederaliseren gaat.’ Kijkend naar de ministers van CD&V, zijn deze politici ook blanco bladen wat het communautaire betreft, vindt Maddens. De CD&V zal naar zichzelf moeten op zoek gaan, voegt Bauwens toe. ‘Ze heeft altijd een Vlaamsgezinde vleugel gehad die nu onder druk staat.’ Vooral conservatieve CD&V’ers zijn ongerust. ‘Er zou wel eens een beweging in gang kunnen gezet worden buiten de huidige CD&V.’

De nieuwe breuklijn binnen partijen

Wordt de splitsing tussen de regionale aanpak of het herfederaliseren de nieuwe breuklijn binnen partijen? Volgens Maddens is die breuklijn er al en is het nieuw dat er nu een convergentie is over de taalgrens heen. De partijen vinden elkaar opnieuw over de taalgrens heen, kijk maar naar Open VldD en MR. ‘Daar is het akkoord tussen de N-VA en de PS ook op stukgelopen.’ Met deze nieuwe koers komt wel veel hypocrisie aan te pas, zegt Maddens. ‘Ze vormen niet één partij omdat ze dan botsen op de grenzen van de maatschappelijke realiteit.’ Op die manier eten ze van twee walletjes.

Bauwens ziet deze reünies tussen partijen als de strohalm waar traditionele partijen zich aan vastklampen. Het is ook interessant om te zien hoe Open Vld en CD&V de afgelopen jaren van kant veranderd zijn wat het Vlaamsgezinde en belgicistische betreft. ‘Beide partijen hadden ooit confederalisme in hun programma staan.’ De opkomst van N-VA heeft hen van overtuiging doen veranderen, zegt Bauwens.

Bart De Wever bindmiddel van N-VA

Opnieuw is De Wever de enige kandidaat om zichzelf op te volgen als partijvoorzitter. Is hij het bindmiddel van de partij om de N-VA samen te houden? Er zijn altijd verschillende strekkingen geweest binnen de N-VA maar geen echte aparte vleugels, zegt Bauwens. ‘Maar de breuk tussen de radicalen en de gematigden dreigt momenteel iets dieper te worden.’ Voor Bauwens is het debat over De Wever als voorzitter echter veel breder dan deze tegenstelling. ‘Als er echt maar één persoon in staat is om de N-VA te leiden dan heeft de partij een groot probleem.’ Als ze geen eenmanspartij wil worden dan moet er nu een nieuwe voorzitter komen. ‘Hij zal altijd een belangrijke rol blijven spelen binnen de N-VA maar de partij geeft een slecht signaal door hem opnieuw als voorzitter te kiezen.’

Maddens is het niet helemaal eens met de analyse van Bauwens. ‘Als De Wever gemotiveerd is om voorzitter te blijven en er bestaat draagvlak binnen de partij, waarom zou de N-VA zich door de media dan iets anders laten aanpraten?’

Redacteur artikel: Rani De Leeneer

Beluister ook onze andere podcasts: