Mathias Vanden Borre: ‘Er loopt van alles mis in Brussel, maar sterke signalen blijven uit’

Brussel is als hoofdstad van België en van Europa gekend om vele redenen. Deze diverse en bloeiende stad is het centrum van de Europese Unie en herbergt vele van haar instellingen en bedrijven. Helaas zijn er in de grootstad recent heel wat gewelddadige incidenten geweest die een grotere problematiek in kaart brengen. Deze problematiek van geweld tegen de politie in Brussel is helaas niet nieuw. In deze aflevering van Doorbraak Radio gaat Mathias Vanden Borre, Brussels parlementslid voor N-VA, dieper in op deze problematiek en eventuele oplossingen.

Niet meer alleen de probleemwijken

Het probleem van geweld tegen de politie bestaat al jaren in bepaalde wijken van Brussel. ‘Jongerenbendes die daar actief zijn en zich bijna consequent richten tegen de politie, om territorium af te bakenen of echt als rebellie.’ We moeten vaststellen dat dat fenomeen enorm is uitgebreid de laatste tijd, zegt Vanden Borre. De coronacrisis heeft daar misschien ook iets mee te maken.

‘De samenleving staat gewoon meer onder druk. Maar het neemt wel angstwekkende proporties aan in Brussel. Het is niet meer beperkt tot de gekende probleemwijken maar over het hele grondgebied van het Brusselse Gewest.’

Politie trekt aan de alarmbel

De situatie is bijzonder ernstig momenteel. ‘Er zijn steeds vaker agenten die bij een doordeweekse controle worden aangevallen met soms zeer zwaar agressief geweld tot gevolg.’ Dat is ook te merken aan de cijfers, zegt Vanden Borre. ‘In de zone Polbru zijn de cijfers van geweld tegen politiediensten in vier jaar tijd verviervoudigd.’ Dus er wordt terecht aan de alarmbel getrokken door de politiediensten en de vakbonden, vindt de NV-A’er. De reactie achteraf is ook vaak te matig, zeker van de lokale politiek. ‘Op federaal niveau heeft men de boodschap al begrepen en wordt er gesproken over nultolerantie.’

Hier in Brussel blijft men te vaak weg kijken van het eigenlijke probleem, zegt Vanden Borre. ‘Agenten en vakbonden beginnen zelf de afweging te maken of ze de risico’s nog willen lopen.’ Nultolerantie is zelfs al een hol begrip aan het worden, meent Vanden Borre. ‘Het zou betekenen dat elk feit tegen onze politie of hulpdiensten zo snel mogelijk effectief bestraft wordt.’ Zodat er geen gevoel van straffeloosheid ontstaat. Dan moet je kijken naar alle verschillende vormen van straffen die je kan hanteren. Daar loopt het momenteel mis. ‘De theorie is zeer goed van die nultolerantie maar in de praktijk moet je daar bijzonder hard aan werken.’ De mensen moeten echt weten dat geweld tegenover de politie wordt bestraft. Zowel de federale als de lokale justitie, de politiezones en de lokale burgemeesters moeten die mentaliteit creëren bij de bevolking.

Lokale politici en gerecht mee verantwoordelijk voor het probleem

Het Brusselse parket seponeert zeer veel zaken. ‘De verschillende takken van justitie in Brussel lopen bijzonder achter.’ Deze signalen komen van overal, zegt Vanden Borre. Zo loopt het seponeringsbeleid al grondig mis. Er worden foute signalen gestuurd vanuit de media en het parket. ‘De politie zou die kloppen maar moeten kunnen incasseren als deel van hun job.’ Als justitie moet je daar je rol in opnemen, zegt Vanden Borre. ‘In Brussel heeft men het te veel laten betijen en legt men de schuld te vaak bij de politie.’

Het algemene signaal dat je uitstuurt als lokaal korps en politici is zeer belangrijk. ‘Dat moet een signaal zijn van respect voor onze diensten en samenleving. Fundamentele lijnen waar je niet over gaat en dat zien we veel te weinig’. We zien zelfs het omgekeerde. ‘Politici die zeer zwaar uitvallen tegen de hulpdiensten en deze in vraag stellen.’ Dat heeft een enorme impact op hoe mensen de politie en onze hulpdiensten ervaren. ‘Als politici die zelf al in vraag stellen, dan is de drempel veel lager om tot geweld over te gaan.’

Islamisme en religieuze achtergrond

We zien aan de realiteit en aan studies dat islamisme in Brussel zeer actief is. ‘Ik vrees dat er nog altijd een sterke stroming bestaat die onder de radar kan functioneren.’ Of dat nu rechtstreeks aanleiding is tot feiten, is moeilijk hard te maken, meent Vanden Borre. ‘Ik denk dat er nog meer facetten spelen.’ Islamisme is een politieke stroming die het gezag van de overheid en zeker onze seculiere staat in twijfel trekt. ‘Die dus uitgaan van andere wetten, normen en regels. Zo leef je bijna continu in een conflictsituatie met deze bevolkingsgroep als ordehandhaver.’ Hoe een en ander zich verhoudt tot de recente situatie is moeilijk vast te stellen, maar dat islamisme een rol speelt is zeker.

Een recente studie van de ULB vergeleek hoe de levensbeschouwelijke achtergrond van leerlingen zich verhoudt tot verdraagzaamheid. Jongeren met een islamitische achtergrond waren tot drie keer minder verdraagzaam ten opzichte van alle thema’s, zegt Vanden Borre. ‘Ik heb dat aangekaart in Brussel, dat er gewerkt moet worden met deze vaststellingen.’ Dialoog met respect voor de levensbeschouwelijke vrijheid van mensen is nodig, aldus Vanden Borre. Om ondertussen te werken aan deze problematiek. ‘Helaas is het onmogelijk om dit thema in Brussel op een serene manier te bespreken.’ De verwijten van onverdraagzaamheid en haat zaaien komen dan van overal.

Redacteur: Pieter-Jan Volkaert

Beluister ook onze andere podcasts: