Harry (niet de prins) over Elizabeth

‘Wat zoudt gij zonder de koningin doen?’ Het is een oprechte vraag. Zelfs de meest hardnekkige republikeinen zijn in Groot-Brittannië koningsgezind. Of liever: koninginsgezind. Après la reine le déluge, lijkt het, maar dan in ’t Engels.

Elizabeth II is razend populair in eigen land en daarbuiten. Al wil het tropische eiland Barbados vanonder haar kroon muizen en de republiek uitroepen. Barbados is een van die restanten van het British Empire dat onder Elizabeth tenonder is gegaan. Zoals ze ook haar ooit zo sterk Verenigd Koninkrijk uit elkaar ziet vallen sinds de Devolutie en het Goedevrijdagakkoord in Ierland.

Vreemd volkje

Met haar 94 jaar en 68-jarige koningschap is ze een vaste waarde voor alle Britten en wie van dichtbij of veraf Groot-Brittannië volgt. Ze is dat ook voor Doorbraak-medewerker Harry De Paepe. Die onderscheidde zich eerder met het veelgesmaakte (en herdrukte) boek Stiff Upper Lips, dat hij met VRT-journalist en monarchiecommentator Flip Feyten schreef. En met het vorig jaar verschenen De twee kanten van het Kanaal, dat evenzeer over het vreemde volkje aan de andere kant van het Kanaal. Trends riep collega Harry uit tot Vlaanderens ‘meest bekende kenner van het Verenigd Koninkrijk’, wat hij kracht bijzet door regelmatig op te treden voor radio en televisie als brexit, Barbados of andere Britse toestanden duiding verdienen.

Postzegel

De Paepe schreef nu een nieuw boek. Een derde boek op drie jaar tijd over zijn geliefde Albion. Voortgaand op de cover moest ik denken aan Brief aan een postzegel van Johan Anthierens, die begin jaren 90 zijn pen in zijn bodemloze vat vitriool diepte om het Belgische koningshuis in het algemeen en Boudwijn in het bijzonder de Levieten te lezen. Niets is minder waar. Bij Harry geen vitriool, maar ontzag en bewondering. Of toch minstens respect voor Instituut (body politic) en Persoon (body natural). En het begon al als puber, toen hij een brief schreef naar de Queen. Hij kreeg er een antwoord op. Dat liet hem op zijn honger zitten, dus schreef hij naar Philip, Duke of Edinburgh, aka de echtgenoot van de Queen. Die antwoordde iets omstandiger. Beide brieven staan afgedrukt in Harry’s nieuwe boek. Naar verluidt zou hij binnenkort opnieuw een brief sturen, deze keer met het boek als bijlage.

Geen taboes

Het boek zelf dan? Eerst iets over de vorm. Het is een kleinood, een hebbeding, prachtig vormgegeven, met uitspringende citaten en flappen. Belangrijker is de inhoud, en die is vintage Harry De Paepe. Herkenbaar voor Doorbraak-lezers of wie Stiff Upper Lips tot zich nam. Met veel tongue in cheek en ingehouden humor borstelt Harry een portret van de Queen. Niet zoals een historicus-biograaf, pointillistisch gedetailleerd in een vuistdik boek. Wel op (amper) 152 pagina’s met brede penseelstreek. Daarbij gaat hij geen taboes uit de weg (prins Philips overspel, de ruzies tussen Elizabeth en Philip, het overlijden van prinses Diana, de drankzucht van prinses Anne, de onorthodoxe prins Andrew, het geld van The Firm, zoals de familie weleens wordt genoemd…) Maar tot een echte analyse van het belang en de impact van Elizabeth komt hij niet. Harry blijft steken bij ’the body natural’ van de Queen, en behandelt slechts zelden haar optreden in ‘matters of the state’, zeg maar politiek.

Natuurlijk moet de Queen boven de politiek staan, en dat beschrijft Harry ook. Ze versleet al veertien premiers (te beginnen met de legendarische Winston Churchill, die ‘Windsor’ koos als achternaam voor het gezin van de Queen), en zou vooral een probleem hebben gehad met Margaret Thatcher (omdat ze een vrouw was, omwille van haar beleid – in ieder geval: ze luisterde nooit naar wat de Queen te zeggen had). Harry schrijft liever over de Queen als automechanieker (al behoeft ze als enige in haar koninkrijk geen rijbewijs om te mogen autorijden). Hij behandelt haar obsessie voor hondjes (corgis) en paarden. Hij duikt in haar handtas (over de inhoud wordt al decennia gespeculeerd) en kleerkast (wil ze met haar kledingkeuze en kleurcode een boodschap meegeven?).

Portret

Harry borstelt met verve een indringend portret van de persoon achter het masker van het Britse protocol. En zo leert de lezer het oude besje beter kennen. We leren een Queen kennen die recht in haar schoenen staat en standvastig is. Of dat voor de Britse monarchie nog zal gelden na haar overlijden, is maar de vraag. Harry beantwoordt ze niet in het boek, maar ik durf er aan twijfelen.

O ja, er rest nog iets te zeggen over de titel. Sausage. Worst?! Als titel van een minibiografie?! Wel, Sausage zou het koosnaampje zijn dat de hertog van Edinburgh gebruikt voor zijn Queen. Volgens andere bronnen is het Cabbage. En dat voor de dochter van de gevaarlijkste vrouw van Europa, zoals Hitler de Queen Mum ooit noemde! Een heerlijk weetje! En daar staat dit boek stijf van. Zo stijf als een upper lip in Windsor.