De Belg: het boek waarover je niets zal lezen in Het Laatste Nieuws

Zoals de poging van Alexander De Croo om een afspraakje te versieren met pornoster Eveline Dellai doodgezwegen werd in de Vlaamse kranten en weekbladen, zo is ook de kans reëel dat u weinig tot niets zal lezen over De Belg. Christian Van Thillo, de mediakoning van de lage landen door Mark Koster in de kranten van de DPG mediagroep. En dat zijn er veel, zowel in België als in Nederland.

Het voorbeeld is niet willekeurig gekozen, want de affaire De Croo/Dellai komt ook een paar keer terug in het boek. Dat doodzwijgen blijkt symptomatisch voor de managementstijl, synergie en mediaconcentratie van de groep. Zie ook: de ‘metoo’-affaire rond Van Thillo-acoliet Jaak Smeets, de hoofdredacteur en uitgeefdirecteur wiens wangedrag pas vele jaren na zijn ontslag naar buiten kwam.

Auteur Mark Koster — hij schreef eerder De Mol over mediatycoon John De Mol — sprak tientallen bronnen voor De Belg. Journalisten en medewerkers van de kranten, radiostations en tv-zenders van de DPG Mediagroep, maar ook concurrenten groot en klein, historici, BV’s, BN-ers, familieleden en vrienden. De lijst is indrukwekkend. Wie hij niét sprak is Christian Van Thillo zelf. Die liet na een reeks schriftelijke vragen zijn advocaat een intimiderende brief sturen.

Smeuïg

Al die gesprekken, aangevuld met heel wat geschreven bronnen, leverden een levendig en vlot geschreven relaas op, soms verrassend gedetailleerd en bij momenten ook smeuïg. Van het foute verleden van een paar nonkels Van Thillo (je kan je afvragen in hoeverre dat trouwens relevant is) tot en met de work hard/play hard-houding van de baas en zijn volgelingen die soms op het randje en er vlotjes over gaat.

Belangrijker is dat je doorheen het boek wel degelijk inzicht krijgt in de methode Van Thillo. Waar je aanvankelijk nog bewondering kan koesteren voor de dynamiek en de manier waarop hij redacties enthousiasmeert voor zijn projecten — de man ‘ademt’ kranten — krijg je al lezend ook de keerzijde van die medaille scherp. Van het overnamebeleid, het vervangen van hoofdredacteurs, het belonen van de zogenaamde ‘A-ploeg’ die scoort versus de B-ploeg en veel meer.

Overigens helpt het wel als de lezer een béétje thuis is in de uitgeef- en mediawereld want het wemelt van de namen van betrokkenen. Voor ons waren de hoofdstukken over de Nederlandse overnames dan ook wat taaier dan de Vlaamse.

Het kwadrant

Veelzeggend is de uitleg over het ‘kwadrant’ van de Van Thillo-journalistiek. Rechtsboven bevindt zich ‘de gouden kwadrant’. Dat zijn de artikels die vaak werden aangeklikt en veel nieuwe abonnees hebben opgeleverd. Rechtsonder vinden we ‘de niche’: de artikels die goed gewaardeerd zijn, maar minder gelezen worden. Linksboven is de hoek van de ‘aanjagers’: de stukken die niks om het lijf hebben. Dat is clickbait die nergens over gaat, maar goed gelezen wordt. En linksonder ligt de kelder. Daar slapen de verhalen die niemand waardeert en waar niemand naar omkijkt.

Al die lees- klik- en abonnementscijfers worden meticuleus bijgehouden in grafieken en cijfers. Journalisten die te vaak in ‘de kelder’ zitten, letten maar beter op hun tellen.

Kankerjournalistiek

In het ‘gouden kwadrant’ vinden we vaak de zogenaamde ‘kankerjournalistiek’, zo genoemd nadat verhalen over de ziekte van de inmiddels overleden actuadichter Stijn De Paepe in De Morgen enorm goed bleken te ‘scoren’. (Het cynisme in die term is niet toevalllig.) Dat verklaart ook de dagelijkse resem bekende en onbekende figuren die de laatste jaren komen paraderen met hun persoonlijke miserie in kranten, bladen, tv en radio. Tot wat dat leiden kan, hoorden we ook op Q-music Nederland waar een presentator tijdens zijn show ineens in huilen uitbarst ‘omdat hij het allemaal niet meer aankon’. Scoren! Het voorval was meteen ook goed voor artikels en clips in alle Nederlandse én Vlaamse titels.

Dat ook synergie erg ver kan gaan, merkt iedereen die regelmatig dezelfde artikels in verschillende kranten tegelijk ziet opduiken. Humo-interviews lees je plots ook in De Morgen, verhalen uit Dag Allemaal of zelfs de showbizzpagina’s van de Telegraaf vullen ook de kolommen van Het Laatste Nieuws. Zowat alle Nederlandse regiokranten zijn voor het grootste gedeelte doorslagjes van het AD, aangevuld met regionale stukken door onderbetaalde freelancers.

En dan zwijgen we nog over de ‘servicejournalistiek’ die in feite verkapte promo is voor andere DPG-producten als ‘Autoweek’ of ‘Independer’, de site waar je verzekeringen, energieleveranciers en dergelijke met elkaar kan vergelijken voor de beste prijs. De Belg is géén botte afrekening met Christian Van Thillo en zijn mediarijk, zoals de eerdere (en toekomstige) boeken van Guido Van Liefferinghe. Daarvoor beklemtoont het verhaal terecht de sterktes en ook zelfs het persoonlijke charisma van de man. Maar blij zal die er toch ook weer niet mee zijn.