De weidse wildernis: gevlucht uit een koloniale samenleving

Lauren Groff neemt ons in haar boek De weidse wildernis mee met een dienstmeisje dat ontsnapt uit een koloniale nederzetting aan de oostkust van wat later de Verenigde Staten zullen worden. Met niet meer bezittingen dan een schamel buideltje en een rotsvast vertrouwen in God, gaat ze op zoek naar een beter leven. Het meisje verandert tijdens die reis. Ze zet haar onwrikbare religieuze overtuigingen aan de kant en maakt plaats voor een eigen levensopvatting. Symbolisch, want Groff vertelt eigenlijk het verhaal van het ontstaan van Amerika in het klein via één meisje.

In haar jonge jaren wordt het dienstmeisje als kind van een prostituee uit het kerkelijk armenhuis gevist om een welgesteld gezin te dienen. Haar redder, ‘mevrouw’, woont samen met een predikant die hunkert naar macht en rijkdom. Het dienstmeisje verafschuwt hem. Wanneer de predikant en zijn vrouw na het overlijden van hun dochtertje Bess haar lijk in stukken snijden om op te eten, vlucht ze en begint ze aan een reis door de wildernis.

Tocht door de wildernis

Het dienstmeisje trekt door een donker woud en trotseert haast dierlijke ontbering in de hoop een Fransman te ontmoeten. Ze droomt van de verfijning van de Fransen die zich onderscheidt van de ruwheid van de onbeschaafde aardse boeren, soldaten of de begerige adellijke zonen die ze gewend is. Overleven in ijskoude barre omstandigheden doet haar lichaam rillen, haar handen zijn zo koud dat ze van binnenuit bevroren lijken.

Terwijl ze fantaseert over grote suikerbroden en potten met honing eet het meisje larven en drinkt ze dennenaftreksels waar ze misselijk van wordt. Om de pijn te verzachten zingt ze liedjes en benoemt ze alles wat haar dierbaar was. Dingen benoemen geeft haar een soort macht. Net zoals Adam uit het oude testament die alles om zich heen benoemde en dacht dat het van hem was. Dat is ook wat haar Engelse landgenoten denken over hun koloniaal rijk.

Nieuwe wereld

‘Ze luisterde naar het krassen en knarsen van de wind, krakende koude stam tegen stam als een kakofonie van stemmende snaren, maar ze hoorde geen voetstappen en geen knappende twijgjes.’ Lauren Groff vertelt haar verhaal in prachtige zinnen vol gedetailleerde beschrijvingen. Maar de kracht van scherpe woorden schuwt ze daarbij niet: ‘Ze haastte zich langs de rijen brakende, schijtende en dode mensen…’

Een weelderige schakering van gevoelens en gedachten geeft dan weer diepgang. De schrijfster schetst op een voortreffelijke manier het wezen van het meisje: zorgzaam, angstig en vervuld van haat naar de kolonisten toe. Maar bovenal is ze moedig: ‘Voort, voort, meid, beet ze zichzelf hardop en boos toe. Ga voort of sterf hier ter plekke.’