Migratie in 24 vragen en antwoorden

Theo Francken en zijn medewerker Joren Vermeersch publiceren een maand voor de verkiezingen Migratie in 24 vragen en antwoorden. Geen boekje voor boksers. Wel een kijk op een problematiek die polariseert. Interessant in verkiezingstijd.

Het valt op dat de auteurs aandacht hebben voor een keurige definitie van de verschillende soorten nieuwkomers (asielzoeker, vluchteling, illegaal, transmigrant, mensen zonder papieren …). Dat is nodig voor de lezer, maar misschien nog meer voor sommige analisten en journalisten die – sommigen misschien bewust – voor begripsverwarring zorgen.

Veel is veel

In het boek rollen enkele interessante cijfers voorbij. Over het aantal migranten, de migratiekost, over gezinshereniging, over het aantal mensen met dubbele nationaliteit. Een objectieve input voor het debat.

In dit land resideren 1,358 miljoen vreemdelingen (niet-Belgen). De Belg geworden migranten zitten daar níet bij. Dat zijn er nog eens 991.031 (bron: Federaal Migratiecentrum Myria), die ‘met een vingerknip’ uit de statistieken verdwijnen. Ter vergelijking: in 1991 ging het voor die laatste categorie nog maar om 285.657.

Hoe zit het met bijvoorbeeld de Marokkanen in ons land? Er worden er hier 81.000 geteld (niet-Belgen), maar dat is ‘maar een fractie van het totaal aantal Marokkanen die Belg werden.’ Je moet er al een Leuvense studie bijhalen om (in 2012) te komen tot 429.000 personen van Marokkaanse nationaliteit in dit land.

Aan de linkerzijde moet je al tot bij de extreemlinkse socioloog Jan Hertogen gaan om een open inkijk op dit soort informatie te vinden. Met dit verschil: voor Hertogen en co kunnen die imposante cijfers niet hoog genoeg zijn. En tot die ‘co’ mag je wellicht het grootste deel van de duidende journalisten rekenen.

Hoe zit het met de illegalen? Die zijn alleen in de statistieken te vatten als ze asiel aanvragen. Dat waren er op tien jaar tijd (2008-2017) precies 186.194, waarvan er 73.000 erkend of beschermd werden.

Hoe zit het met uitwijzing en repatriëring? Amper een derde van de mensen met een uitwijzingsbevel (32.235) wordt uiteindelijk gerepatrieerd. Tweederde duikt dus onder.

Duiding

De lezer vindt in het boek natuurlijk ook duiding en opinie. Wat is verband tussen migratie en armoede? Wat denkt de Vlaming over het thema? Waarom zijn repatriëringen zo moeilijk,  en kunnen ze een oplossing bieden, hoe pakken we illegaliteit aan, wat met dubbele nationaliteit, waarom tegen Marrakeshpact, waarom is soevereiniteit in migratie belangrijk…

Al in het woord vooraf is duidelijk dat Francken en Vemeersch zich positioneren tussen ‘ongenuanceerd’ extreemrechts en ‘kritiekloos’ links.

Reden

Interessant is het hoofdstukje over de redenen van migratie. Migranten komen hier voor werk, koopkracht en welvaart, op de vlucht voor honger en geweld, maar ook voor familiehereniging en voor een beter leven. De auteurs hebben daar begrip voor, maar plaatsen het belang van de ‘ontvangende’ gemeenschap centraal.

Migranten shoppen waar ze het best worden bediend. België trekt aan, al was het maar omdat niet de verkozen politici, maar een ‘onafhankelijk’ Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen de Statenlozen (CGVS) de poorten te wijd openzet. Die ruimhartigheid wordt cash betaald.

Politiek

De auteurs willen het businessmodel van mensensmokkelaars ontmantelen. Ze willen illegale asielmigratie vervangen door legale asielmigratie, door de toegang tot de asielprocedure voor te behouden voor illegale nieuwkomers, door afspraken te maken over opvangcentra in veilige landen (Tunesië bijvoorbeeld), door de procedure te baseren op humanitaire visa, met controle door de ontvangende staat. Lees: de politiek moet de lijnen uitzetten, niet het CGVS.

Gezinshereniging

De auteurs willen vooreerst de gezinshereniging (het tweede grote instroomkanaal) beperken. In 2017 ging het hier om een kleine 30.000 personen per jaar. Dat komt neer op een instroom van een dorpje nieuwkomers per provincie per jaar. Bij wijze van spreken natuurlijk, want de impact op de demografische samenstelling van ons land is er vooral in de steden en periferie.

De auteurs beseffen dat dit zo is ‘geregeld’ conform het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens, de algemene vreemdelingenwet (1980), enzovoort.

Voor hen moet gezinshereniging niet worden verboden, maar worden hervormd, om de kansarmoede- en integratieproblemen te beperken, door strengere voorwaarden op te leggen (hoger inkomen, 140 procent van het leefloon en extra per gezinslid dat mee migreert, werk hebben, spaargeld hebben, goed gedrag…)

Asielrecht

Ook het asielrecht moet worden aangepakt. Geen mens is illegaal, maar zijn verblijf kan dat wel zijn. Dat stelt zelfs de Vreemdelingenwet (art. 75). Meestal gaat het om ‘brave, vredelievende mensen’, maar hier moeten we naar het grotere plaatje kijken.  En dat is duidelijk: te veel nieuwkomers betekent druk op de legale arbeid, huisjesmelkerij, armoede, veiligheidsproblemen, maatschappelijke kosten. Nieuwkomers die kiezen voor een illegaal bedrijf zijn hiervoor zelf verantwoordelijk.

Hoe beperk je hun aantal? Door een efficiënt terugkeerbeleid met ‘waardig’ aangepakte en altijd delicate repatriëringen. Ook in dat politiek mijnenveld parkeert Francken zijn intenties tussen die van extreemrechts en centrum, links, groen, extreemlinks. Hoezo, waardig?  Dat moet kunnen met hogere terugkeerpremies, re-integratieprojecten in het land van herkomst, terugkeerloketten, …

Er is ook werk aan het terugkeerbeleid. Dat wordt gesaboteerd met allerlei juridische achterpoorten, extreem gerekte en bijna ‘standaard’ beroepsprocedures, de mechanismen van pro-Deoadvocaten.

Regularisaties

Voor links, maar eerder ook al voor de premiers Verhofstadt (Open Vld) en Herman Van Rompuy (CD&V) zijn opeenvolgende ‘regularisaties’ voor tienduizenden nieuwkomers, ‘zware jongens’ incluis, blijkbaar evident. Ze moeten kunnen voor bonafide mensen, of waar de trage overheid blunderde, maar niet onbeperkt, wel op individuele basis.

Francken weet dat vooral de PS hier op de rem staat. En dat verandering er maar komt door ‘buiten de lijntjes van de onwerkbare Europese richtlijnen te kleuren’, en dat op alle fronten (asielsysteem, gezinshereniging, repatriëring). Hij weet ook dat verstrenging maar lukt in een Europees kader.

‘Onze hele samenleving heeft boter op het hoofd en het wordt tijd daarover een breed debat te organiseren,’ schrijven de auteurs.

Soevereiniteit

In een laatste hoofdstuk gaat het even over de N-VA-verwerping van het Marrakeshpact. Francken en Vermeersch signaleren dat de Vlaamse democratie soevereiniteit verliest aan supranationale instellingen en rechtbanken, de EU in het bijzonder. Daar wordt het migratiebeleid bepaald. ‘Verstikkend en onwerkbaar’, meent Francken, die bondgenoten zoekt om dat te keren.

Migratie in 24 vragen en antwoorden is een interessante en beknopte inleiding (143 pagina’s) op de pittige problematiek van asiel en migratie. Geschreven door een duo dat de materie goed heeft leren kennen. Met de hulp van geboeide burgers. Een zeldzaam licht op een terrein waar velen hun spel liever in het donker spelen.

Op 29 april, om 20.00 uur in de Warandepoort in Tervuren vindt de publieksvoorstelling plaats van dit boek. Prof. Mark Elchardus leidt in; Pieter Bauwens gaat in gesprek met auteurs Theo Francken en Joren Vermeersch. Meer info en inschrijven kan u hier.