Sajid Javid: begin die naam al te oefenen

Abdul Ghani Javid landde in 1961 in Heathrow. De man had slecht £1 op zak. Enige jaren later was de Pakistaan een hardwerkende buschauffeur. ‘Ze noemden hem “mister Night and Day” omdat hij elke uur van de dag werkte’, vertelde een van zijn vier zonen aan de BBC.  Die zoon schopte het inmiddels tot minister ‘in her Majesty’s Government’.

Boris Johnson botst op veel weerstand

‘Hij is een ongelooflijk bekwame kerel. (…) Hij is een potentiële leider’, liet de eurosceptische voorman Jacob Rees-Mogg zich in mei dit jaar ontvallen. Rees-Mogg sprak over Sajid Javid, de minister van Binnenlandse Zaken. De strijd om het partijleiderschap wordt in talloze vergaderingen niet meer clandestien, maar openlijk besproken. 50 parlementsleden kwamen zonder gêne samen om te bespreken hoe Theresa May te dumpen. Je hebt volgens de partijregels 48 parlementsleden nodig om de uitdaging aan te gaan. Boris Johnson tipt men steevast als de grote uitdager. Maar de voormalige ‘Foreign Secretary’ wordt ondertussen ook al veertien jaar ‘de volgende premier’ genoemd. Bereikte hij in het verleden kiezers die nooit Tory stemden, dan roept hij vandaag vooral weerstand op.

Volgens de recentste YouGov-peiling  blijkt vooral Sajid Javid de favoriet bij het grote publiek. Ook al kent dat grote publiek hem nog niet echt. De man straalt echter bekwaamheid uit en daar snakt de bevolking naar. De Binnenlandminister is misschien wel de enige die in staat is de uitersten in zijn partij te verzoenen. Zijn onversneden economisch rechtse profiel is ongetwijfeld een voltreffer voor volbloed Tory’s. Het vormt meteen ook een politiek tegengewicht voor het uiterst linkse profiel van de huidige Labourleiding.

Margaret Thatcher als idool

Toen Sajid Javids voorgangster dit voorjaar nogal onverwacht opstapte, werd hij de eerste Brit met allochtone wortels in zo’n prominente functie. De blinkend kale minister is fier op zijn Britse nationaliteit. In het Lagerhuis stak hij zonder verpinken een patriottische speech af: ‘Ik ben er trots op dat ik Brits ben!’ Hij lauwerde de Britse verwezenlijkingen gaande van Shakespeare, de talloze Nobelprijzen en de uitvinding van het internet tot en met cricket ‘dat we aan de wereld schonken’. Uiteraard…

Net als zijn vader is hij een grote bewonderaar van Margaret Thatcher. Vader Javid baatte vanaf einde jaren ’70 een winkel uit in Bristol. En zo groeide de jonge Sajid op boven ‘the shop’, zoals zijn grote politieke voorbeeld in haar jeugdjaren. Een foto van de illustere Iron Lady sierde de kamer van de jonge Sajid Javid. De nogal luie tiener groeide uit tot een talentrijke student economie. In 1989, op zijn twintigste, werd hij lid van de Conservative Party. Vijf jaar later was hij vice-manager van de Chase Manhattan Bank en startte zijn flitsende carrière in de banksector.

Snelle klim in de partij

In 2010 trok de succesvolle zakenman naar het Lagerhuis. Met de hand op de Koran legde hij de eed af als parlementslid. Maar hij is naar eigen zeggen geen gelovige. ‘Ik ben islamitisch opgevoed, maar ik geloof niet. Mijn vrouw is praktiserend christen. De enige godsdienst die actief bij me thuis wordt beleden is het christendom’.

Hij klom onder de vleugels van George Osborne, de rechterhand van premier David Cameron, pijlsnel op binnen de partij. In het brexitreferendum koos hij de kant van ‘Remain’, zij het met lange tanden. ‘Mijn hart lag bij Leave’. Als jongeling gooide men hem omwille van scherpe anti-Europese pamfletten ooit uit een partijcongres. Hij bleef zijn euroscepticisme trouw, maar het belang van de Europese markt deed hem in de campagne uiteindelijk voor ‘Remain’ kiezen. ‘De eengemaakte markt is een van de grootste verwezenlijkingen van mevrouw Thatcher’, betoogde hij.

Na het referendum was Sajid Javid van mening dat zijn land niet mocht talmen. ‘Brexit means Brexit’, luidde het devies bij inmiddels premier Theresa May. Het werd ook zijn motto. Een softe brexit wijst hij nog steeds van de hand.

Geen handpop van Theresa May

Het Windrushschandaal kostte ‘Home Secretary’ Amber Rudd in april van dit jaar de politieke kop en bracht Sajid Javid helemaal op de voorgrond. In een opiniestuk in The Sunday Telegraph schreef Sajid Javid hierover: ‘Toen ik over het Windrushprobleem hoorde dacht ik meteen dat het evengoed over mijn moeder, of mijn vader, mijn oom en mezelf kon gaan’. De benoeming van Javid was een tactisch slimme zet van Theresa May om deze politieke bom te ontmijnen. Maar de huidige Binnenlandminister is geenszins een slaafse volgeling van de premier.

Eerder bleek hij de grootste interne criticus van de verkiezingscampagne van Theresa May in 2017. En als prominente minister strijkt hij regelmatig tegen de haren van Downing Street 10 in. Tot groot contrast met Theresa May, die zes jaar lang diezelfde ministerpost uitoefende onder premier David Cameron, hangt hij niet af van bureaucratische dogma’s. Hij stelt zich op als een harde minister tegen criminaliteit. De gevoelige rassendiscussie in het ‘stop and search’-beleid van de politie veegt hij van tafel. Sajid Javid voert dat beleid zelfs op om onder meer zuuraanvallen te voorkomen. De migratielimitering die Theresa May oplegde, schrapte hij voor dokters en verpleegsters. Zijn beslissing om medicinale cannabis toe te laten legde ook een breuk met de premier bloot.

In de grote strijd om de ziel van de Conservative and Unionist Party heeft Sajid Javid verdomd sterke kaarten in handen. Hij wordt de ‘face of the modern Tory party’ genoemd. En hij ligt goed bij de gokkantoren. Dat is niet onbelangrijk. Deze man is mogelijk de volgende premier van het Verenigd Koninkrijk. Hou hem zeker in het oog. En begin zijn naam maar al te oefenen.

Deze tekst verscheen ook bij Knack.be.