Schotse nationalisten herbronnen over onafhankelijkheid

Het wordt nogal gemakkelijk vergeten: de Britse verkiezingen kenden eigenlijk geen winnaars.

Alle partijen faalden

Theresa May mislukte in haar poging om haar meerderheid te vergroten. Het tegendeel werd waar: haar meerderheid kromp naar een minderheid. Maar haar conservatieve partij bleef desondanks de grootste.

Labour is er voor de derde keer op rij niet in geslaagd om de sleutels van Downing Street in handen te krijgen. Jeremy Corbyn deed het wel veel beter dan verwacht, maar eindigde toch slechts tweede.

De Liberal Democrats zonken verder weg in het moeras van onbeduidendheid. De partij overtuigde de kiezer niet om hen als derde weg te zien. Ook niet om hen te zien als de partij die de brexit omkeert. Intussen is de voorzitter weg en vervangen door oude rot Vince Cable.

En dan zijn er de Schotse nationalisten van de SNP. Ze behaalden hun tweede beste kiesresultaat in Westminster ooit. Hoe hard partijleider Nicola Sturgeon dat feit ook probeert te onderstrepen, ze kan niet verbergen dat het een tegenvaller is.

Klap voor onafhankelijkheid?

Haar partij had gehoopt op minstens hetzelfde mandaat. Het moest aantonen dat de Schotten een tweede referendum willen. Maar de kiezers gunden een nieuw leven aan de tot voor kort afgeschreven Schotse conservatieven. En dat zijn unionisten. Sinds de verkiezingen in juni valt de afwezigheid van de Schotse nationalisten op in het debat in Westminster. Is het onafhankelijkheidsproject dood? Sturgeon liet in juni wat beteuterd weten dat het aangekondigde onafhankelijkheidsreferendum wordt uitgesteld. Ze wil wachten tot het duidelijk is wat de brexitcondities zijn. Dat leidde tot enige ophef. De referendumwebsite die de SNP-regering had opgezet – scot.ref – werd van het net gehaald.

De vroegere First Minister en SNP-leider, Alex Salmond, ziet nochtans de toekomst rozig in voor het separatistische kamp. ‘De SNP verloor zetels door timing’, vertelde hij aan The Press and Journal. ‘De noodzaak van onafhankelijkheid wordt duidelijker door de brexit’. Salmond besloot: ‘de tijd van de onafhankelijkheid komt eraan’. Alex Salmond verloor in de nationale verkiezingen van juni zijn zitje in Westminster.

Een brede beweging

Het Schotse independentistische dagblad The National meldde dat Nicola Sturgeon en haar SNP geenszins hun plannen in de koelkast stoppen. De partij trekt begin augustus naar de Scottish Independence Convention (SIC) waar, zeg maar, de Schotse Beweging bijeenkomt. De partij wil met de onafhankelijkheidsbeweging bekijken hoe het met de huidige kaarten verder moet. Ook de Schotse groenen zullen erbij zijn. Nicola Sturgeon beseft dat de onafhankelijkheidsgedachte breder gedragen moet worden dan alleen de SNP.

De SIC komt voor de eerste keer in vijf jaar opnieuw samen. Naast de genoemde SNP en de Scottish Greens, zullen er ook vertegenwoordigers van de nationalistische tak van Scottish Labour, vrouwenorganisaties, lieden uit de bedrijfswereld, enzovoort aanwezig zijn. ‘We willen de Yes-beweging ondersteunen in de debatten die de komende maanden op gang komen’, klinkt het.

De SNP praatte te veel over een tweede referendum en te weinig over het einddoel, klinkt het in eigen rangen. De focus moet terug op de onafhankelijkheid zelf komen te liggen.