Te wollig, te soft, geen verhaal…

De sessies post-electorale zelfkritiek van de Vlaamse christendemocraten beginnen de allures van een echte identiteitscrisis te krijgen. Met veel nostalgie wordt er teruggedacht aan een tijdperk toen procentcijfers nog vlotjes met een 2 of een 3 begonnen. Helaas, de N-VA heeft de fakkel overgenomen, de erfenis van de Volksunie (nota bene een partij die zelf uit de naoorlogse CVP is ontstaan) is uitgegroeid tot dé spelverdeler in het Vlaamse politieke landschap. Alle traditionele partijen delen in de klappen, terwijl het VB als uitdager een monsterscore haalt. Dat steekt de ogen uit. Pieter De Crem maakte afgelopen zondag gehakt van de eigen partijstrategie (‘te wollig, te soft-groen’) , en nu morren ook de Cd&V-jongeren in de wachtkamer over hun eigen wolligheid.

Wollig, inderdaad. Het moedige midden bleek alleen maar de zoveelste bijnaam voor iets waar de Vlaamse kiezer vandaag niet meer mee om kan: een partij die de kool en de geit willen sparen, om ondertussen zoveel mogelijk eigen macht te consolideren. Een beetje katholiek, een beetje sociaal, een beetje liberaal, een beetje groen, een beetje dit, een beetje dat. De multiculturele politieke correctheid én de gijzeling door de ‘bevriende’ vakbond heeft de Cd&V de das omgedaan, daar hebben De Crem en Bogaert zeker een punt. Maar aan de rechterzijde is het ondertussen drummen, niemand zit te wachten op nog een verwaterde VB-copie. Hoe het verschil maken? Ik permitteer me een suggestie. Eerst een aanbeveling rond wat ze vooral niét moeten doen.

De ‘brede volkspartij’

De christendemocratie is in Vlaanderen en elders als politieke beweging al lang niet meer christelijk, want dat religieuze etiket vond men gedateerd en iets dat de verbreding in de weg stond. Na de ontzuiling moesten ook niet-gelovigen de weg vinden naar het grote centrum, onder de vlag van de verbondenheid en de diversiteit. Moderne partijen willen vooral breed zijn, een grote duiventil, terwijl de hedendaagse kiezer nu net onderscheid en duidelijkheid zoekt. Die verbredingsobsessie hebben ze vooral te danken aan de spindoctors en strategen van allerlei pluimage, de communicatiespecialisten die met cijfers en tabellen proberen te bewijzen hoe je de mensen kan plat lullen en boodschappen kan verzinnen die iedereen en niemand aanspreken. De Franstalige zusterpartij CdH kaapte zelfs het woord humanisme, om tot het monsterbegrip Centre démocrate humaniste  te komen. De Christelijke C deskundig weggemoffeld, vermoedelijk ook weer op advies van zo’n strateeg. Tot op vandaag weet niemand waar dat Centre voor staat. Partijvoorzitter Maxime Prévot zit dus met hetzelfde probleem, en wil nu zijn partij heruitvinden door… te verbreden. Terwijl een klein kind weet dat het centrum leegloopt, samen met de tanende particratie.

Zelfs de N-VA krijgt nu de terugslag van de ambitie om een ‘brede volkspartij’ te worden, door een deel van haar eigen electoraat bestempeld tot nieuwe tsjeven. In Vlaanderen misschien nog een groter scheldwoord dan sos. Waarna het VB kon cashen als het origineel tegenover de copie. De tjeef, etymologisch afkomstig van Jozef, de man wiens vrouw door de Heilige Geest werd bezocht,- dat is althans de officiële versie-, en met die elegante smoes best kon leven. Tsjevisme en tsjeverij, in Vlaanderen staan ze synoniem voor rekkelijkheid en sullige pastoorspraat, die op een bizarre manier naadloos overgaat in brutale machtslogica, altijd weer onder het motto van het enerzijds-anderzijds.

Edoch, de waarheid bevindt zich niet (meer) in het midden. Brede volkspartijen worden op het einde termietenheuvels, aan dienstbetoon verslaafde vis-noch-vlees-constructen die maar één schandaal verwijderd zijn van de ineenstorting. De CVP-staat van de vorige eeuw verwerd tot een pure machtsconstructie waarbij het eeuwige midden van het bed tussen liberalen en socialisten zo diep doorhing dat de matras één muf ruikende verzakking werd. Tenslotte, als absoluut dieptepunt, herleidde de partij zich tot een niet-letter die met moeite op het tijpklavier te vinden is en alleen door computertechneuten nog wordt gebezigd: de ampersand. Waarna Boerenbondminister Joke Schauvliege minister van natuur, milieu & landbouw werd. En de vrouw die als minister politiek verantwoordelijk is voor de complete degradatie van het onderwijs, Hilde Crevits, als kandidaat-minister-president werd voorgedragen. Nu staat ze op één om in de voorzittersstoel van de partij te gaan zitten teneinde de grote verbredingsoperatie te gaan leiden. De kiesdrempel wenkt.

Radicaliteit

Michelangelo: De Schepping, plafondschildering van de Sixtijnse Kapel (detail)

Al deze fiasco’s indachtig, en nochtans zelf atheïst zijnde, zou ik de partij van  Wouter Beke dringend de welgemeende raad willen geven: stop met verbreden, er is voor u maar één mogelijkheid om uw partij terug op de politieke kaart te zetten, en dat is opnieuw het christendom omarmen. Daar zit eten en drinken in zonder soft-groen te hoeven worden: (niet-gefakete) nederigheid, mededogen, afstand doen van extreem materialisme (Jezus die de handelaars uit de tempel ranselt), een ironische opstelling tegenover macht (!), ora et labora, maar ook veel humor, stop de verzuring, ja aan het verantwoordelijkheidsgevoel en gezond verstand, de hand aan de ploeg slaan, een sterk ethisch profiel, eerbied voor het leven, feminisme en dierenrechten in plaats van de Boerenbond achterna te lopen, wat meer Jezuïtisch zelfbewustzijn.

Alles dus waar de ampersand niét voor staat. Zoeken naar zin, essentie en waarachtigheid, en dat alles niét om de dhimmitude te beoefenen en op zijn tjeefs toenadering te zoeken tot de islam zoals topman van het katholiek onderwijs Lieven Boeve doet, maar integendeel om het verschil te maken, met 20 eeuwen Europese cultuurgeschiedenis als background.

Dit om het al even versleten woord identiteit niet te hoeven gebruiken. Voor Friedrich Nietzsche was het christendom een slavenmoraal, historisch klopt dat ook, maar ondertussen zijn er kathedralen gebouwd, Laatste Avondmalen geschilderd en is Doorbraak naar Engeland geweest om er Benno Barnard te bezoeken. Concreet: eis dat Pasen en Kerstmis onverkort in onze kalender blijven, mét de daaraan verbonden associaties. Weiger de rekkelijkheid, ga voor radicaliteit als het over waarden en symbolen gaat. Claim en elaboreer het cultureel eigendom van de iconen die voor het rapen liggen. In Rome vergaapt iedereen zich aan Michelangelo’s fresco’s van de Sixtijnse kapel, stoere mannen beginnen te wenen als het dak van een kathedraal afbrandt, we verslinden Dan Brown en zijn these van Jezus’ minnares die door de kerk werd weggegomd, maar niemand doet verder iets met deze emoties die diep verankerd liggen in ons collectief erfgoed.

En politiek gaat natuurlijk ook over emoties, daar is zelfs niets mis mee. Een partij kan geen massaproduct meer zijn, die tijd ligt -gelukkig- achter ons, maar plaats voor een ‘verhaal’ is er wel. Op voorwaarde dat het meer is dan de zoveelste slogan. Ga dus op retraite in de abdij van Postel, beste CD&V-ers, bezin u over de C en vergeet dat ampersand-gedoe. Herlees de evangelies om te beginnen, ook (en misschien vooral) de apocriefe. U zult er mensen mee afstoten, maar net daarom zullen er ook kiezers gecharmeerd geraken door de waarden die achter het verhaal steken. 20% is de bovengrens van een partij die gaat voor duidelijkheid. Meer moet dat eigenlijk niet zijn, dat is eigenlijk het beste voor de democratie, daarmee kan je besturen of oppositie voeren, al naargelang.

Ziezo, gratis politiek advies aan de kaloten, het moet zijn dat ik echt aan vakantie toe ben.