De protestrit van Vlaams Belang vorige zondag lokte duizenden opposanten van de Vivaldi-regering naar de Heizel om van daaruit met de Vlaamse leeuw te zwaaien. De Vlaming is boos en de wereld mag het horen. De karavaan van duizenden wagens tufte over de Brusselse ring om aldaar luidkeels duidelijk te maken dat de democratie dood is. Want Vlaanderen kleurde geel na de verkiezingen van vorig jaar.

Goedkope cafépraat

Het getreuzel van de voorzitters van N-VA en Vlaams Belang in de zomer van 2019 om een sterk Vlaams front te vormen in de federale regering en van minister-president Jambon die er maar niet in slaagt om de lat hoger dan de enkelhoogte te leggen in het Vlaams Parlement zijn blijkbaar geen reden om aan introspectie te doen. De N-VA is geen partij van de revolutie, zover zijn we al. Ze is eerder een partij van de irrelevante filmpjes over identiteit geworden.

De kracht van verandering is gereduceerd tot goedkope cafépraat waar zelfs de presentator van Gert Late Night de voorzitter van de grootste Vlaamse partij tot de orde moest roepen. ‘Je gaat te ver’, maande James Cooke de voorzitter aan. Maar De Wever genoot van de stoere praat en zocht bevestiging in de ogen van Theo Francken: ‘We gaan ze kapotmaken, he, Theo!’ In De Zevende Dag verklaarde hij dan weer dat zijn uitlatingen in een café-context moesten geïnterpreteerd worden.

Het democratisch recht van een partijmilitant

De N-VA ziet de ijsberg in de oceaan, maar vaart koppig en rechtlijnig in een star discours. Zonder daarbij rekening te houden met de perceptie die ze creëert bij de tegenstanders van de Vlaamse Beweging. Perceptie is namelijk alles. Men kan nog zo zijn best doen om de verkeerde indrukken de wereld uit te helpen, ze kleven jarenlang aan je vast. De achterban van N-VA voedt de perceptie door deel te nemen aan de betoging van Vlaams Belang. Je kan niet zeggen dat het niet uitmaakt dat je met het Vlaams Belang voor hetzelfde doel gaat betogen.

De deelnemers beargumenteren dat men het partijgrenzen overschrijdend moet bekijken, maar dat is alweer een te gemakkelijk excuus om de eigen verantwoordelijkheid in deze te ontlopen. Het is inderdaad een democratisch recht om deel te nemen aan een betoging. Het zou aannemelijker zijn geweest als men als achterban zijn volksvertegenwoordigers ter verantwoording had geroepen. Dat is pas je democratisch recht ten volle benutten!

Zelfkritiek

Waarom heeft de N-VA achterban niet eerder van zijn volksvertegenwoordigers geëist om te gaan protesteren in Brussel tegen een Vivaldi-regering en schuilt men zich nu achter het Vlaams Belang? Zou men ook zo gretig deelgenomen hebben aan de protestkaravaan als het initiatief van pakweg PVDA of Groen kwam?

Het is geen appelen met peren vergelijken, het is zelfkritiek. Nogmaals, waarom heeft de N-VA achterban geen druk (lees: zijn democratisch recht) uitgeoefend bij de eigen volksvertegenwoordigers? Zien de militanten hun eigen volksvertegenwoordigers dan niet als hun belangenbehartigers? Geloven ze niet (meer) in het leiderschap van hun partij? Als iedereen toch vindt dat zijn democratische stem zo waardevol is, dan is de volksvertegenwoordiger op wie men gestemd heeft toch de eerste die verantwoording moet afleggen? De achterban van N-VA is loyaal en daar is niks mis mee. Maar loyaliteit is niet onvoorwaardelijk en een stem tijdens verkiezingen evenmin.

Oproep tot kalmte

Hetzelfde geldt voor de partijtop van de N-VA. Indien de partij zich oprecht wil onderscheiden van Vlaams Belang, dan had zij een oproep kunnen lanceren naar de eigen achterban om vooral niet deel te nemen aan de protestrit. Ze hadden zich kunnen onderscheiden door waardigheid, door leiderschap, door het goede voorbeeld te geven. Want puur psychologisch heeft de protestrit de boze Vlaamse kiezer deugd gedaan. Hij werd gehoord door een andere partij die zich wel bekommert om de Vlaamse belangen. Die erkenning had de N-VA zelf moeten geven aan haar achterban in plaats van ze in de armen van het Vlaams Belang te duwen.

De Vlaamse Beweging werd vorige zondag gekaapt door Tom Van Grieken en de zijnen terwijl de N-VA vanop de zijlijn toekeek. De zijlijn die ze vaak smalend aan andere politici toebedeelde in het verleden maar waar ze zich nu noodgedwongen zelf ook bevindt. De partij had daarbij kunnen benadrukken dat het niet haar regering was en dat ze een waardige oppositie zouden voeren tot 2024 om het tij te keren. Nu moeten we het doen met cafépraat en lage standaarden, zowel op het federaal als op het Vlaams niveau.

Nazi-symboliek

De N-VA -volksvertegenwoordigers komen er maar gemakkelijk mee weg. Ze hebben de minst kritische en de meest loyale achterban. Maar groei gaat gepaard met een kritische reflex. Men beschuldigt liever andere mensen van het bewust vertoeven in de eigen echokamer, maar als het erop aankomt zal de N-VA de klink van de echokamer nog liever demonteren en uit het venster gooien om levenslang mekaars daden te bevestigen. Met een stilzwijgend goedkeuren laat ze de achterban los op alles wat een afwijkende mening heeft en draaft ze niet op als de leider die stabiliteit belooft in tijden van chaos maar als de verongelijkte underdog.

Dat is een rol die de partijtop klaarblijkelijk beter past dan de rol van de waardige opposant. Dus schuift de partij maar alle schuld af op de Vivaldi-regering en tolereert ze dat het Vlaams Belang met de stem van de Vlaming gaat lopen. En de Vlaming kan nog zo hard benadrukken dat hij geen Vlaams Belanger is, Nazi-symboliek op een betoging van het Vlaams Belang is onvermijdelijk. Degenen die oprecht bekommerd zijn om de Vlaamse Beweging en zich juist distantiëren van associaties met het Vlaams Belang worden verguisd en opzijgezet als verrader. Een beetje zoals de Erdogan-fanatici die alle kritische stemmen de mond snoeren.

De ijsberg nadert

Er komt een heel Vlaamsgezind leger op je af om je duidelijk te maken dat je het bij het verkeerde eind hebt. Als je de mensen uitnodigt om ook kritisch te zijn naar de eigen partijtop, krijg je verwijten naar je hoofd geslingerd. Soms is het best pittig en intimiderend. Kritische partijleden, stafmedewerkers en mandatarissen nemen mij in vertrouwen via persoonlijke berichten. Ze zijn bang om publiekelijk een mening te vormen. Soms plagen ze mij ook door te zeggen dat ik er mee weg kom omdat ik voor Doorbraak schrijf. Maar het feit is dat de blinde adoratie van de achterban naar de partijtop toe veel mensen binnen de partij onwennig maakt. Iedereen is het erover eens dat de partij de zwemvesten mag aantrekken. Want de ijsberg nadert elke dag een beetje meer.

achterban

De echokamer van de N-VA

Soumission in de sp.a

Oorlog in Syrië is een keuze