Jean-Michel Javaux was lang sterkhouder van Ecolo in Wallonië. Na achttien jaar burgemeesterschap van de Maasgemeente Amay geeft hij de sjerp af. Zes jaar nadat Franstalige media spraken van een Waalse ‘groene golf’, ziet de toekomst er somber uit voor de zes Waalse en drie Brusselse Ecolo-burgemeesters.

De kans dat u al van Jean-Michel Javaux hebt gehoord, bestaat. En dat is zeldzaam voor een Ecolo’er. Javaux was dan ook voorzitter van de Franstalige groenen tussen 2003 en 2012.

Revolutie

In Wallonië is Javaux beter bekend als burgemeester van Amay, een buurgemeente van Hoei. Hij is er al sinds 2006 burgemeester. Toen Javaux verkozen werd in het voormalige socialistische bastion aan de Maas, werd er van een ware revolutie gesproken.

Hij versloeg er zijn jeugdvriend Christophe Collignon, zoon van de bekende PS’er Robert Collignon. Als overtuigd ‘rattachist’ was vader Collignon Waals minister-president tussen 1994 en 1999. Dankzij Javaux werd de dynastie-Collignon definitief doorbroken. En hoe: vader Collignon had net een stap opzij gezet voor zijn zoon Christophe.

Het socialistische bastion Amay werd een groen bastion. Dat liedje duurde achttien jaar lang, met stijgend succes

Het socialistische bastion Amay werd een groen bastion. Dat liedje duurde achttien jaar lang, met stijgend succes. Javaux raakte ook in 2018 moeiteloos herverkozen. Sterker nog: hij behaalde toen zelfs een absolute meerderheid.

Franstalige media spraken van een ‘groene golf’, want ook in vijf andere Waalse en drie Brusselse gemeenten kwam er toen een Ecolo-burgemeester. De bekendste buiten Javaux is wellicht Olivier Deleuze, als staatssecretaris in 2003 de architect van de Belgische kernuitstap. Deleuze werd in 2012 burgemeester van het Brusselse Watermaal-Bosvoorde.

Niet bitter worden

Maar Javaux kondigde begin deze week aan geen vierde keer burgemeester te willen worden. Hij duwt wel de lijst, maar verkondigde op de RTBF ‘niet ongeduldig, verbitterd en prikkelbaar’ te willen worden en ‘te geloven in de huidige ploeg’. Dat zouden Javaux’ ‘famous last words’ kunnen worden.

In tegenstelling tot in 2018, gaat het niet goed met Ecolo. Tijdens de federale en regionale verkiezingen van juni kreeg de partij een fikse electorale pandoering. Er werden maar drie mensen in het federale parlement verkozen (tien minder dan in 2019), en maar vijf in het Waals parlement (zeven minder dan in 2019).

Vlaanderen was in juni nog een beetje clement voor zijn ecologisten, Wallonië strafte ze ongenadig af en bracht zo een centrumrechtse regering tot stand. Is de Franstalige groenen straks eenzelfde lot beschoren tijdens de gemeenteraadsverkiezingen?

Een échte burgerlijst

Daar lijkt het op. Tekenend is dat de partij in Javaux’ thuisgemeente zelfs niet onder eigen naam opkomt, maar onder het nietszeggende ‘Osons ensemble’ (‘Samen durven’). Die lijst bestaat dan ook nog eens vooral uit nieuwe gezichten van buiten Ecolo. De uitleg? ‘We willen een echte burgerlijst, met mensen uit alle geledingen van de samenleving.’

Dat doet een beetje denken aan de ‘populaire ecologie’ die de nieuwe Ecolo-voorzitters Samuel Cogolati en Marie Lecocq vandaag in de markt proberen te zetten. Volgens het nieuwe voorzittersduo van de Franstalige groenen stond het groene gedachtegoed te ver van de gewone mens af. ‘Het kan ook concreter’, vinden Lecocq en Cogolati.

En Olivier Deleuze, vraagt u zich misschien af? Deleuze kondigde vorig jaar al zijn afscheid aan. Ook hij is geen kandidaat-burgemeester meer. Wel zegt Deleuze nu het een goed idee te vinden dat de kerncentrales langer openblijven. ‘Maar alleen omdat het oorlog is.’

bastion

Ecolo, geen sterk merk

Is links gewoon slimmer?