Tom Naegels’ omfloerst Vlaams-nationalisme

Voorbije zondag kreeg de redactie van Panorama de ‘Prijs voor Mensenrechten’. Journalist Tom Naegels sprak de laudatio uit, die gisteren verscheen in De Standaard. Hij roemt Panorama onder meer omdat ‘alle partijen ruimte krijgen om hun standpunt uiteen te zetten, ook die waarvan men zou vermoeden dat ze op minder sympathie kunnen rekenen.’ Tja, de ene ‘partij’ toch iets meer dan de andere, zo weet de ervaren televisiegebruiker.

Maar een andere passage van Naegels’ laudatio trok onze aandacht, want die gaat eigenlijk over Vlaams-nationalisme – omfloerst weliswaar. Hier gaat ‘ie:

‘Zondag nog zei een jonge vrouw tegen me: “Mediadebatten gaan altijd over de Vlaamse pers. Ik vind dat zo bekrompen. Ik haal mijn nieuws van Al Jazeera en de BBC.” Natuurlijk – ik ben ook geabonneerd op tal van buitenlandse bladen. Het is fantastisch dat die er zijn. Na het verlaten van de schoolbanken komt nieuwe kennis over de wereld tot ons in de vorm van toevallig aangewaaide verhalen – de serendipiteit, waar journalistiek zo goed in is. Hoe meer van die verhalen je toelaat, hoe rijker je leven.

Maar dat zijn media die mijn persoonlijke identiteit ondersteunen. Ik ben iemand die ervan geniet om een reportage van twintig pagina’s in The New Yorker te lezen; ik weet dat slechts weinigen hier dat doen, en dat is een van de redenen waarom ik ervan geniet. Maar daarnaast zijn er verhalen die mijn collectieve identiteit ondersteunen. Mogelijk zijn dat niet de verhalen die mij het meest interesseren; regelmatig zijn er zelfs bij waar ik me aan erger. Maar weten dat ik de kennis erover deel met miljoenen anderen, maakt dat ik die anderen, hoe sterk ze ook van mij verschillen, ken als leden van dezelfde cultuur, burgers van dezelfde democratie.’

Dit is dus serendipiteit, ‘het vinden van iets onverwachts en bruikbaars terwijl je op zoek bent naar iets totaal anders’ volgens Wikipedia. We lezen Naegels om iets te vernemen over de media en vinden iets over Vlaams-nationalisme. Een stuk van twintig bladzijden lezen in The New Yorker vormt maar de leesgenoten zijn dan wel over de hele wereld verspreid. In Vlaanderen betreft het een schaars groepje, ze daadwerkelijk ontmoeten is zeer onwaarschijnlijk tenzij in een klein The New Yorker-clubje. Die moet je actief gaan opzoeken.

Panorama is – wat er ook wordt uitgezonden – wel helemaal Vlaams en vormt een groepsidentiteit. De anderen die door Panorama gevoed worden, kom je ’s anderendaags wel tegen in het concrete leven. Als je dat niet wil, moet je die actief gaan ontlopen.

Zo groeit een gemeenschappelijke cultuur en worden mensen burgers van dezelfde democratie. In ons geval: in eerste instantie een Vlaamse.