Het verdriet van België en het geluk op Tomorrowland

Na het afgeleverde broddelwerk, waarin naar Belgisch gebruik vooral elke regeringspartij een deel van de koek moest krijgen eerder dan dat er een totaalvisie gepresenteerd werd, beloont de regering Michel zichzelf met een avondje Tomorrowland. Het Zomerakkoord is niet het resultaat van gedegen denkwerk, maar van nerveuze nachtelijke zittingen, gemanipuleerd door een tactisch slimme premier die ministers tegen elkaar uitspeelt die allemaal willen scoren bij hun achterban maar die ook allemaal snel op vakantie willen. Hertoginnedal is al decennia lang het synoniem van koehandels en rotte compromissen. Hoe wil je dat daar iets uitkomt dat lijkt op gedegen beleidswerk? Het zal wel dat er voor elk wat wils zit in dat stoofpotje: een flinke portie liberalisme, een paar kruimels sociaal, en dan nog wat liflafjes om de gaten te vullen en de cijfers te doen kloppen.

Maar nu dus feest en allen naar het natuurgebied (!) De Schorre in Boom. De algehele hysterie rond dit boembasfestival waar je zonder oordopjes echt niet ongeschonden buiten komt, is een onweerstaanbare magneet voor politici die de volkswarmte zoeken. Vergeet het voetbal, deze techno-decibelorgie is de nieuwe norm. Een duizendkoppige jonge menigte met het verstand op nul die zich laat beroezen en niets dan positieve vibes door de onderbuik laat gieren –waarbij de vergelijking met een orgasme niet geschuwd wordt,- ja, daar moeten we zijn om de verzuring te bestrijden, het vrolijke, ongecompliceerde België tot leven te laten komen, en zo populariteit te vangen die het spuug-en-plakwerk van het Zomerakkoord moet doen vergeten.

De enorme vuilnisbelt die na het eerste weekend door de feestgangers werd achtergelaten, ach, een zeurpiet die zich daar druk over maakt. De organisatoren waren wel zo slim om de omwonenden te vergasten op een gratis bezoekje tussendoor, waar ze zich aan de decors mochten vergapen om met enthousiaste verhalen huiswaarts te gaan en zelfs welkomstvlaggen uit te hangen. Kan het symbolischer? De Vlaming is een wezen gemaakt om bedot te worden, zou ik zeggen om Mark Grammens nog eens te parafraseren.

Van de pillendraaier naar de zielenknijper

Eén deeltje van dat Zomerakkoord licht ik er even uit, en het is zowaar nog een stukje van het “sociale” luik dat als schaamlap moest dienen om bijvoorbeeld die lachwekkende 0,15% heffing op effectenrekeningen van meer dan 500.000 euro te compenseren. Dat is welgeteld 750 euro die zo’n speculant moet ophoesten. Ik hoor het lachen tot hier bij lui die gewoon zijn van met groot geld om te gaan.
Dat sociaal stukje taart betreft het terugbetaalbaar maken van raadplegingen bij een psycholoog, vanaf eind 2018, dus wacht nog even met door het lint gaan. De Belgische Federatie van Psychologen juicht alvast omwille van deze onverhoopte meevaller die Minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open-VLD) hen zomaar in de schoot wierp. ‘We maken psychologische hulp toegankelijker en op die manier kunnen we vermijden dat bepaalde problemen escaleren’, aldus een glunderende Maggie. Wij glunderen allemaal mee.
Want uit alle cijfers blijkt dat de doorsnee-Belg, ondanks Tomorrowland, niet gelukkig is. Dat is al een hele tijd zo: er hangt iets troosteloos over dit land van Magritte en Manneken Pis. Uit de RIZIV-cijfers blijkt dat ongeveer een op de tien Belgen antidepressiva gebruikt. Daarin ontmoeten in hoofdzaak twee complementaire doelgroepen elkaar: diegenen die kapot gaan aan de werkstress en de economische ratrace, en de mensen met materiële zorgen die de touwtjes niet aan mekaar geknoopt krijgen of die vereenzamen. Ik ken in mijn omgeving zowel lieden die op het randje van de burn-out staan, in hun werkomgeving worden opgejaagd en steeds maar meer moeten presteren in minder tijd met alle nadelen dat dit op privé-vlak met zich meebrengt, als mensen die niet rondkomen, alleenstaande moeders met teveel stress, gepensioneerden die elke euro vijf keer moeten omdraaien, gehandicapten die op het randje van de armoedegrens leven. Allen mogen ze voortaan naar de psycholoog op kosten van Maggie.

Iedereen mankeert iets

Daar bovenop is er het algemene gebrek aan sociale cohesie, het culturele vervreemdingsgevoel dat ontstaat door de open-grenzen-politiek, de opgelegde multicul en het onrustwekkende islamgegeven, het idee van een overheid die identiteit vooral miskent omdat België genetisch nu éénmaal multicultureel zou zijn. Waakhond Unia, de mystery calls, het idee dat iedereen met een blanke huid racist is en dus iets mankeert. De daardoor opkomende verzuring, de antipolitieke stemming, het onderlinge wantrouwen en het enthousiast aangeven van elkaar aan de fiscus. Need I say more?

Het verdriet van België is dus complex. Maar als een regering de Belgen naar een psycholoog stuurt, heb ik daar een dubbel gevoel bij. Uiteraard moeten mensen in psychische nood geholpen worden. Anderzijds is het ook een verlegging van het anti-depressiva-fenomeen: problemen niet bij de wortel pakken maar aan de symptomen sleutelen. De sociale zekerheid moet dan maar mensen oplappen die op een of andere manier een knauw van het raderwerk gekregen hebben. Van de pillendraaier naar de zielenknijper, en of dit een vooruitgang is? Dit land zit slecht in elkaar, de samenleving draait vierkant, en algemene psychische bijstand werkt dan eigenlijk net bevestigend en reactionair,- het medicaliseert een probleem dat in de grond niet medisch maar maatschappelijk is.

Sorry voor de Belgische Federatie van Psychologen, ik gun het hen van harte,- maar als we onbehagen willen remediëren is het misschien nuttiger én verreikender om na te gaan waar dat onbehagen vandaan komt, eerder dan een goed gesprek of een dosis peptalk. De essentie is dus weerom politiek en keert als een boemerang terug naar Michel en C°: hoe richten we de samenleving in en waar leggen we de prioriteiten? Ik hoor niks, het kan aan mijn trommelvliezen liggen, dokter.

Zou Vlaanderen, als autonome staat, het beter kunnen? Slechter is bijna geen optie, maar ik zie bij de leidende flamingante partij maar weinig signalen rond een “new deal”, een maatschappelijk project dat de kruideniersmentaliteit overstijgt. Tot zolang is het inderdaad een goed idee om het bezoek aan de psycholoog laagdrempelig te maken. En kan het luidruchtig/surrealistische decor van Tomorrowland nog goede diensten bewijzen.