Gisteren werd in de commissie Volksgezondheid van het federaal parlement het wetsontwerp voor verplichte vaccinatie tegen covid-19 in de Zorg gestemd. Zoals enigszins verwacht verliep de stemming meerderheid tegen oppositie. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) drijft zo verder zijn zin door. Tegen de wetenschappelijke adviezen en hoorzittingen in. Volgens commissielid Kathleen Depoorter (N-VA) was er bij de commissieleden van de Vivaldi-meerderheid een frisse tegenzin te bespeuren om dit wetsontwerp goed te keuren. Maar dat hield hen niet tegen het toch te doen.

Frisse tegenzin bij Vivaldipartijen

‘Ik ben vandaag extra vroeg afgezakt naar het parlement’, zegt Depoorter. ‘Voorafgaand aan de zittingen hoor je steeds interessante gesprekken in de wandelgangen. Daaruit bleek dat verschillende leden van de meerderheid hun afkeer voor dit wetsontwerp uitspraken. Ik heb dat ook tijdens de zitting aangehaald.’

‘Het uiteindelijke stemgedrag doet vermoeden dat er akkoorden zijn die niet bekend gemaakt worden. Wanneer je kijkt naar de verslagen van de debatten die in de commissie hebben plaatsgevonden lees je dat heel wat partijen met tegenzin Frank Vandenbroucke steunen. Zowat elke Vivaldi-partij heeft tijdens de eerste lezing van het wetsontwerp geponeerd dat ze hopen dat deze wet nooit in voege moet treden. Je kan je dan de vraag stellen waarom hier zoveel energie in gestoken wordt. Wanneer je naar een oplossing zoekt ga je toch voor een wet waarvan je hoopt dat ze wel in werking treedt. Een wet stemmen waarvan je hoopt dat ze niet in uitvoering komt, duidt op onenigheid bij de meerderheid over de inhoud.’

Volmachtenwet zet parlement buiten spel

Een belangrijke kritiek is dat het in voege treden van de wet beslist wordt binnen de ministerraad. In de eerste versie lag die beslissing enkel bij de minister van Volksgezondheid. Vandenbroucke heeft daar dus enigszins ingebonden. Toch blijft de oppositie hameren op een behandeling in het parlement. Waarom?

‘Wij vinden niet dat de regering zonder evaluatie in het parlement kan beslissen om een verplichting op te leggen. Vandenbroucke omzeilt het parlementaire debat op deze manier. Het is eigenlijk een volmachtenwet.’

‘Nochtans heeft het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (FIRM), zowel als het Raadgevend Comité voor de Bio-ethiek een parlementair debat voorafgaand aan het in voege treden van zo’n wet als belangrijke voorwaarde voorop gesteld. Vandenbroucke stelt echter dat een regeringsbeslissing voldoende democratisch gehalte heeft omdat die de facto een parlementaire meerderheid heeft.’

Geen Vlaamse meerderheid

‘Laat ons duidelijk zijn: deze regering heeft in Vlaanderen géén meerderheid. Net in Vlaanderen is er geen probleem. 96% van de zorgverstrekkers is er gevaccineerd. De inwerkingtreding van deze wet is dus niet nodig langs Vlaamse zijde, maar een Franstalige meerderheid kan dit wel doorduwen met alle gevolgen van dien.’

‘Bepaalde zorgverstrekkers worden nu in een onzekere situatie geplaatst. Ik kan begrijpen dat zij die vandaag nog niet gevaccineerd zijn al uitkijken naar een andere job. Wanneer de regering op de knop drukt om de verplichting in te voeren, hebben zij nog tien dagen de tijd om een andere job te zoeken. Ook voor de ziekenhuizen is dat een probleem. Hoe kunnen zij een planning opstellen voor het najaar wanneer ze niet weten of 4 à 10% van hun personeel mogelijk niet meer beschikbaar is?’

Wetsontwerp kan nog terug naar Raad van State (RvS)

Het wetsontwerp moet nu nog naar de plenaire. Kan het daar nog worden tegengehouden? Het Vlaams Belang liet gisteren al weten dat ze amendementen voorbereiden met de bedoeling het in de plenaire terug te sturen naar de RvS.

‘Zowel wij (N-VA), Défi, Les Engagés, als PTB-PVDA hebben vandaag amendementen voorgedragen en die van elkaar gesteund. Ook het Vlaams Belang heeft hieraan zijn steun verleend, maar ze werden in de commissie weggestemd.’

‘Een van onze amendementen gaat over de proportionaliteit, de adviezen en de beperking in de tijd van de beoogde wet. Dat zijn fundamentele bezwaren die tijdens de hoorzittingen aan bod kwamen. Ook de RvS had daar in haar advies opmerkingen over. Indien we daar in de plenaire voldoende steun voor vinden, is het mogelijk om de zaak terug naar de RvS te sturen. Daarvoor moeten we in de plenaire dan 50 stemmen vinden. Op zich is dat mogelijk. De oppositie kan die leveren.’

Vlaams belangenconflict niet vanzelfsprekend

Vlaams Belang wil het ultieme instrument van het belangenconflict inzetten als het wetsontwerp toch door de plenaire raakt. Hoe staat N-VA tegenover een belangenconflict ingeroepen door het Vlaams parlement?

‘Dat moet besproken worden binnen de Vlaamse regering, evenals binnen de N-VA. Een bijkomend probleem is dat je voor een belangenconflict een 3/4de meerderheid nodig hebt. Ik weet niet in hoeverre de Vivaldi-coalitiepartners in Vlaanderen nog gaan meegaan in dit circus van Vandenbroucke. Ik heb vandaag nog maar eens vastgesteld dat die partners hier momenteel slechts met veel tegenzin aan meewerken.’

‘Het was veel eleganter geweest mocht Vandenbroucke vandaag het wetsontwerp hebben ingetrokken. Die wet komt te laat en heeft op dit moment geen zin meer. Zelfs de laatste medestander van Vandenbroucke, de Taskforce Vaccinatie, is tot die conclusie gekomen.’

Reactie Vandenbroucke

Doorbraak vroeg om een reactie bij het kabinet van Vandenbroucke. Daar wordt de kritiek op het omzeilen van een democratisch debat van tafel geveegd.

‘De wet is gestemd in de commissie’, stelt Arne Brinckman, woordvoerder van Vandenbroucke. ‘Dat lijkt me een democratisch proces.’

Zelfs de taskforce vaccinatie heeft nu gesteld dat deze wet in de huidige omstandigheden geen zin meer heeft. Waarom blijft de minister zo hardnekkig doorduwen?

‘Het wetenschappelijk advies van de Taskforce zei dat het momenteel niet aan de orde was in de huidige epidemiologische toestand. Mits er veranderingen aan die toestand komen kan er een nieuw advies komen. De minister besloot uit dit advies dat het wel degelijk nuttig is om een wetgevend kader ter beschikking te hebben dat het toelaat om in een bepaalde epidemiologische context de vaccinatie in de zorg te verplichten en dit ook te organiseren.’