Verzorg de verzorgenden!

Geen enkele sector is zo ondergewaardeerd als de zorgsector. Mensen zorgen voor mensen, politici zorgen voor likes op hun Instagram. We hebben geen politici nodig die uitpakken met hun inleefstages in de zorgsector. We hebben politici nodig die de zorgberoepen herwaarderen.

Inleefstages op Twitter

Politici maken de laatste jaren gretig gebruik van sociale media om hun professionele activiteiten aan een breder publiek kenbaar te maken. Tegenwoordig moet elke activiteit gedeeld worden op Twitter, Instagram, Facebook, Snapchat, Linkedin om toch maar te laten zien dat de ivoren torens in Brussel zijn gesloopt en dat men nu wel degelijk voeling heeft met de bevolking.

De oude garde van politici was wereldvreemd en afstandelijk: de zonen en dochters van advocaten en notarissen zijn niet meer populair onder de bevolking. Die elite is dankzij de nieuwe generatie politici gelukkig in de minderheid en de trend heeft zich ook met de afgelopen verkiezingen verdergezet. Meer en meer verkozenen komen uit sectoren waar men vroeger niet naar omkeek als men op zoek was naar kandidaten voor op hun lijsten. Een diversiteit van kandidaten betekende vooral iemand zoeken met een migratieachtergrond. Hier en daar kon je in die tijd nog een verdwaalde Turk of Marokkaan vinden op de verkiezingslijsten maar daar bleef het dan ook bij.

Ivorentorenprinsen

Toch voelen verschillende sectoren zich nog altijd niet gehoord. Ze menen dat er nog altijd een kloof is tussen burger en politiek; dat de kloof zelfs nog groter is geworden en dat de politiek geen oor heeft naar hun frustraties. Men organiseert dan inleefstages en nodigt de ivorentorenprinsen en -prinsessen uit om op die manier kennis te maken met een sector die gebukt gaat onder besparingen en personeelstekort.

Eén momentopname moet op die manier een beeld schetsen van het profiel van een werknemer die ook nog eens tijd moet vrijmaken voor de politicus en op die manier niet aan zijn kerntaken toekomt of die niet correct kan uitvoeren. De stagiair/politicus kijkt gebiologeerd toe als de werknemer zijn complexe dagtaken uitlegt. Een korte uitleg over een flexibel werkschema, een onderbetaald loontje en een gebrekkige personeelsbezetting zorgt voor grote ogen. Men is onder de indruk en prijst de werknemer voor zijn dagelijkse inzet en loyaliteit ondanks de erbarmelijke omstandigheden waarin men zich bevindt.

Momentopname versus realiteit

Tot zover de stage. Wat belangrijker is, is natuurlijk de toekomst. Wat gaat de politicus doen met zijn bevindingen en de frustraties van de werknemer? Zo is het wel ironisch om een inleefstage bij te wonen daar waar de overheid al decennialang de hand op de knip houdt. Daarom was ik, als verpleegkundige, wel een tikkeltje beledigd toen ik op een avond een post van N-VA-ondervoorzitter Lorin Parys zag passeren op Twitter. Ik ken zijn passie voor welzijn en zorg en ik apprecieer zijn engagement. Maar ik kan niet dankbaar applaudisseren als hij een paar bedden opmaakt, op eigen tempo, zonder tijdsdruk, waar hij leert hoe een perfecte hoek in een hoeslaken moet worden gevouwen.

Een momentopname stelt niks voor tegenover de immense werkdruk die verpleegkundig en zorgkundig personeel elke dag moeten trotseren. Ik vraag mij af of Parys die ene verpleegkundige op de afdeling heeft ontmoet die die dag de huid is vol gescholden geweest door een patiënt, zijn familie of door een arts? Zou hij die ene verpleegkundige ontmoet hebben die die dag twaalf bedden moest afwerken? Van een menselijk contact is er door de immense tijdsdruk geen sprake meer, enkel het aantal bedden telt nog. Daarna moet diezelfde verpleegkundige nog drie stagiaires begeleiden en beoordelen op hun vaardigheden, een vijftal opnames doen die voor 14 uur moeten afgehandeld worden omdat de ziekenhuisapotheker nadien geen bestellingen meer aanneemt.  De artsen, die maar vijf minuten de patiënten zien, willen een uitgebreide rapportage van alle parameters van alle patiënten.

De verpleegkundige beseft om 15 uur in de namiddag, na een hele ochtendshift gewerkt te hebben, dat ze amper de tijd heeft gehad om te lunchen. De kerntaken zijn dan afgehandeld om 15 uur maar er is ook nog eens de mentale ontlading. De families hebben een luisterend oor nodig omdat hun geliefde zich niet meer kan uitdrukken na een hersenberoerte.

De mens achter de ziekte

Meneer Parys, hebt u al eens uren naast een comapatiënt gezeten, in de hoop dat hij uw hand kon knijpen en u zeker was van progressie in zijn revalidatie? Hebt u al eens hoopvolle ouders moeten vertellen dat hun zoon niet meer kon revalideren? Hebt u al eens de tranen van een verdrietige patiënt weggeveegd en de intensiteit en de warmte van die zilte tranen zo hard op uw huid gevoeld dat u dacht dat u dat verdriet nooit meer te boven zou komen? Hebt u weleens uren aan een stuk Vier op een Rij gespeeld met iemand om zijn handcoördinatie en motoriek te verbeteren? Hebt u al eens een collega stiekem zien huilen op het toilet omdat ze bedreigd werd door een familielid omdat hij het allemaal beter wist dan de arts en het multidisciplinair team?

Hebt u al eens het braaksel van een patiënte moeten opruimen na een zoveelste chemokuur? Hebt u weleens een pijnkreet gehoord, zo hard in je oren dat je dagen later de echo’s nog hoorde nagalmen in je hoofd en telkens inkromp bij de gedachte dat je hem pijn had gedaan? Hebt u weleens kinderen in uw armen gehad die ontwaakten na een kleine ingreep en die, nog onder invloed van de anesthesie, om hun moeder krijsten en die als een vis in uw armen spartelden?

De diepe schaamte van een persoon die incontinent is, hebt u die mensen al eens moeten geruststellen? Hebt u wel eens de angst in de ogen van een patiënt gezien, net voor het toedienen van de anesthesie, onzeker of de tumor volledig zal verwijderd worden, denkend aan haar gezin? Hebt u weleens de hand vastgehouden van een dementerende bejaarde die elke avond om 18 uur rusteloos werd? Hebt u al eens de was gedaan van een patiënt omdat hij niemand had? Hebt u al eens een lijk gewassen? Hebt u al eens decubituswonden verzorgd, terwijl u wist dat uw patiënt helse pijnen leed tijdens de complexe wondzorg en die verdomde doorligwonden maar niet wilden herstellen? Ooit al eens een reeks van twaalf dagen gewerkt met ochtend-, middag- en nachtdiensten en maar één dag recuperatie gehad wegens een onderbemande dienst? Er lopen jonge verpleegkundigen rond met rug- en schouderproblemen en ik vergeet bijna de psychische klachten te melden waaronder slaapstoornissen en burn-out, wat automatisch leidt tot een groot personeelsverloop. Hebt u die collega’s ook gesproken?

Verzorg de verzorgenden

En dat allemaal voor een hongerloontje waar beroepspolitici hun bed niet voor uitkomen. Vergeef me mijn cynisme, maar dit is veel te gemakkelijk en ik wil dat men goed beseft wat verpleegkundigen betekenen voor de patiënt, de arts en de samenleving. Wij zijn de eerste mensen met wie een patiënt in contact komt en de laatste persoon die hij ziet als hij ontslagen wordt uit het ziekenhuis. Toen ik nog zelf een verpleegkundige was, was ik mij niet bewust van de mallemolen waarin ik zat. Ik deed het veel te graag. Maar zodra er zich een opportuniteit voordeed, ben ik ook vertrokken. Dus dat engagement was niet oneindig omdat ik besefte dat ik het geen tien jaar zou kunnen volhouden. Meneer Parys, mijn collega’s verdienen beter. U en uw collega’s bevinden zich in een bevoorrechte positie om dingen te veranderen. De opwaardering van het beroep ligt in uw handen in Brussel. Verzorg de zorg en de toekomst van de zorg!