Vingerafdrukken van elke Belg?

Ik twijfel er niet aan dat Jan Jambon het hart op de juiste plaats heeft. Ik twijfel er niet aan dat iedereen die zijn goedkeuring geeft aan het opslaan van elke vingerafdruk, van elke Belg, heel oprecht is in het willen voorkomen van terroristische aanslagen. Maar is het wel mogelijk, is dat wel de goede weg, is het een oplossing, gaat het aanslagen voorkomen? Ik denk het niet. Wat het wel gaat doen, is onze individuele vrijheid beknotten en de overheid nog meer macht en inkijk geven in ons persoonlijk leven. Dat is geen goede zaak.

Statistisch is de kans dat u of uw naasten het slachtoffer worden van een dodelijke aanslag zo klein als een dodelijk vliegtuigongeval. Dat is heel erg klein. Indien een vliegtuig nemen slechts 99% veilig zou zijn, we zouden dagelijks tussen de 400 en 2500 crashes hebben. In de VS waren er vorig jaar 22 miljoen opeenvolgende vluchten zonder ook maar één incident. Die statistiek is ook op terroristische aanslagen in het Westen van toepassing. Hoe gruwelijk ook, het is een verwaarloosbaar cijfer. Waarom dan draconische maatregelen nemen, die veel tijd, geld en privacy gaan kosten?

‘The government has never shown much sensitivity to the poisonous effect which its surveillance has upon the democratic process and upon the practice of free speech. But it must be self-evident that discussion and controversy respecting government policies and programs are bound to be inhibited if it is known that Big Brother, under disguise, is listening to them, and reporting them.’

(‘De overheid heeft nooit veel gevoeligheid getoond voor de vergiftigende werking die haar toezicht heeft op het democratische proces en op de uitoefening van de vrije meningsuiting. Maar het moet vanzelfsprekend zijn dat elke discussie en controverse met betrekking tot en over die  overheid, het beleid en de programma’s zullen worden stopgezet indien bekend is dat Big Brother, naar hen aan het luisteren en aan het rapporteren is.’ — Eigen vertaling.)

Deze bovenstaande tekst verscheen in 1975 in de Washington Post naar aanleiding van het Watergate-schandaal. In dit geval waren het de mannen van de FBI. Maar die brief zou vandaag de dag kunnen geschreven zijn.

Behalve de enorme sprongen in moderne ‘state of the art’- technologie (om de eigen bevolking mee te observeren en te bespioneren), zijn er niet erg veel veranderingen in het gedrag van onze overheden. Of zien we dat fout?  

Er bestaat geen perfecte overheid, daarom alleen al is het raadzaam om deze overheid ‘NIET’ over alle informatie te laten beschikken. Wie bewaakt de bewakers? Zijn er in het verleden niet meer dan genoeg voorbeelden te vinden van machtige overheden die bijna de volledige controle op hun onderdanen hadden. Vandaag de dag Noord-Korea. Wie wil dat, behalve Peter Mertens? Willen N-VA kiezers daarmee geassocieerd worden? Ik denk het niet.

Bekeken en voortdurend gemonitored worden door de overheid en zeggen dat niet erg te vinden, omdat je toch niets te verbergen hebt, het is een makkelijk en snel excuus. Zo dacht bijvoorbeeld ook Dianne Feinstein (de voorzitter van US Senate Intelligence op dat moment) over de massa’s observaties die de NSA uitvoerde. Wat kon een brave burger daar nu tegen inbrengen? Het was maar meta-data die de overheid bijhield. De media stelden daarop een pertinente vraag aan Dianne Feinstein (ja, daar stellen journalisten al eens intelligente vragen). Zou Feinstein al haar e-mails, telefoongesprekken, inclusief de duur van die gesprekken en de plaats vanwaar die gesprekken plaatsvonden, van zowel zichzelf als de andere partij maandelijks willen rapporteren? Nee, dat wou Dianne niet. Case closed. Het zou inderdaad totaal van de pot gerukt zijn, indien ze daarmee akkoord zou zijn gegaan. Ja toch?! Het zou een schending van haar privacy en professionele vertrouwelijkheid zijn.

Wie de website van Edward Snowden leest of het boek van Glenn Greenwald No place to hide zal vaststellen dat Snowden en de NSA op een gigantische Mount Everest van gegevens zitten. Allemaal ’top secret’ documenten die haarfijn aantonen hoe de overheid haar eigen burgers en buitenlanders in de gaten houdt. Niemand minder dan voormalig directeur Generaal Keith Alexander zei het met zoveel woorden: ‘collect it all’.

De NSA, dat is geen half werk. Het volledig aftappen van netwerken, het opzetten van valse banken om gegevens van klanten te stelen, het verspreiden van computervirussen op sociale netwerken, Het installeren van een botnet op verdachte computers,  identiteitsdiefstal om drugstrafikanten te pakken, aftappen van gsm, de cryptografie van operatoren ondermijnen om dan een achterdeur te hebben en toch binnen te komen en aan uw gegevens te prutsen. De lijst met inbreuken is eindeloos.

Wie dacht dat deze enorme macht alleen maar tegen terroristen zal worden ingezet, is fout. Industriële spionage is zeker zo belangrijk. Diplomaten, politici en grote bedrijven worden gewoon dag en nacht afgetapt en gevolgd.

De NSA blijft bij hoog en bij laag beweren dat ze alleen meta-data bewaren. Meta-data is niet de inhoud zelf, maar wel informatie over die boodschap die wordt bewaard. Dat zou ik alvast niet geloven, die ambtenaren hebben een reputatie van onder eed te liegen, zelfs voor onderzoekscommissies van de Senaat. De NSA, dat is het downloaden van het volledige internet.

Dit formidabele citaat van Glenn Greenwald zou iedereen zeker tienmaal moeten lezen. Laat het bezinken en lees het dan nog eens en dan nog eens.

‘The danger posed by the state operating a massive secret surveillance system is far more ominous now than at any point in history. While the government, via surveillance, knows more and more about what its citizens are doing, its citizens know less and less about what their government is doing, shielded as it is by a wall of secrecy.

In a healthy democracy, the opposite is true. Democracy requires accountability and the consent of the governed, which is only possible if citizens know what is being done in their name. The presumption is that, with rare exception, they will know everything their political officials are doing, which is why they are called public servants, working in the public sector, in the public service, for public agencies.

Conversely, the presumption is that the government, with rare exception, will not know anything that law-abiding citizens are doing. That is why we are called private individuals, functioning in our private capacity.

Transparency is for those who carry out public duties and exercise public power. Privacy is for everyone else.’

This leaves us with the question: How do we defend against it?’

Gewone burgers vinden het meestal niet erg wanneer de overheid met privacy verstorende en ingrijpende maatregelen komt aandraven. Wij zijn brave gehoorzame en gezagsgetrouwe mensen. Wij hebben niets te verbergen. Wij zijn niet belangrijk genoeg. Waarom zou onze overheid zich de moeite getroosten om ons te observeren.

Maar dat is een foute inschatting. In zijn boek gaat Greenwald daar ook dieper op in. Mensen die een controversiële mening hebben zullen minder geneigd zijn om dat kenbaar te maken als ze vrezen of vermoeden om onder observatie te staan.

Een studie uit 2013 van PEN American center wees uit dat schrijvers zichzelf censureerden, omdat ze vrezen anders in het vizier van de NSA of FBI te komen. Zelfcensuur is dus een vrij vaak voorkomend gedrag. Het zogenaamde ‘chilling effect’.

U bent geen schrijver of journalist. Dus u hebt niets te vrezen. Dat dacht u maar. U wil een overheidsopdracht binnenhalen en uw concurrent heeft toegang tot uw gegevens, via zijn vrienden bij de overheid. Wie gaat dat bod kennen en wie gaat dat bod winnen. Die uitslag is al bekend toch. Corrupte ambtenaren zorgen ervoor dat uw gegevens bij de overheid nooit veilig zullen zijn. Zo eenvoudig is dat.

U vindt het niet erg dat de overheid de maatschappij wil veiliger maken voor u en uw naasten. De overheid mag daar voor u zeer ver in gaan. Hoever is dat dan? Bent u klaar voor een wereld waarin de overheid alles van u weet, uw medische gegevens, waar u de ganse dag bent geweest, of u naar een hiv-kliniek ging, of eens een jointje gebruikte, of u kan bekijken als u seks hebt. U gaat naar een psychiater, u hebt een minnares, u hebt een vertrouwenspersoon geraadpleegd voor een verkrachting of aanranding. U hebt uw advocaat gesproken … Alles mag de overheid dus weten over u. Zou u inderdaad uw gesprek met uw advocaat opnemen en zomaar even op internet plaatsen? U hebt immers niets te verbergen, alles mag men van u weten toch! Ik denk het niet.

Het kan allemaal vandaag. Google weet waar en wat u doet in uw huis, bij wie u winkelt, wat uw koopgedrag is, Facebook weet het ook. Zover zijn we al. Nu wil de overheid en haar gedienstige ambtenaren ook al die informatie.

De waarheid is dat de meeste mensen, wanneer ze weten dat ze bekeken worden, zeer terughoudend zijn. Veel mensen durven zelfs niet eens dansen of zingen als ze bekeken worden. Hoeveel mensen blokkeren als ze openlijk een sportprestatie of gelijk welke prestatie moeten neerzetten?

U hebt toch een paswoord om mails te beschermen, uw bankgegevens, uw gsm? Waarom niet iedereen inzage geven? Een privégesprek met uw vrouw of vrienden, met uw dokter, een evaluatie op werk, uw loonbrief, al uw rekeningen en leningen plaats het toch allemaal in de openbaarheid. Dat maakt de wereld toch veiliger?

Hier is de verrassing. Overheden kunnen nu al via uw gsm meeluisteren en vanop afstand uw computer camera activeren. Zonder dat u dat weet. Overheden kunnen uw mail bekijken. Zonder dat u dat weet.

Vandaag de dag weten overheden alles over u, maar u weet niets over uw overheden. Dat schrikt u dus niet af. U zou ook nog even uw laatste stukje vrijheid en privacy opgeven. Waarom? Om een aanslag te voorkomen?

Is het wel zo dat de overheid zoveel macht nodig heeft om aanslagen te voorkomen? Het blijkt van niet. In België wist men dat de gebroeders Abdeslam geradicaliseerd waren en aanslagen zouden plegen. Men deed er niets mee. In de VS had men alle informatie om de aanslagen van 9-11 te voorkomen, maar een richtlijn van Jamie Gorelick (adviseur van Clinton) had een administratieve muur gezet tussen de FBI en de CIA. Zo is er met die cruciale informatie, verkregen door normaal politiewerk, niets gedaan.

Het gevolg van 9-11 kennen we. De ‘patriot act’. In de VS heeft een rechter, kunnen vaststellen dat het ministerie van Justitie niet in één zaak heeft kunnen aantonen dat de door hun vergaarde informatie en technieken ook maar één dreigende aanslag heeft kunnen vermijden. Niet één! Laat dat even bezinken. In Boston gingen twee jonge Tsjetsjenen gewapend met wat kookpotten aan de slag. De NSA stond erbij en keek er naar.

Het internet heeft het individu terug een ‘level playing field’ gegeven tegenover onderdrukkende repressieve overheden. Maar we zien al de pogingen om die andere vervelende meningen te weren. Denken we maar aan de voorvallen in Keulen. Zonder Twitter, Facebook en blogs, hadden wij daar nooit iets van geweten. Zonder al die sociale media, hadden mainstream media, in opdracht van de overheid, die voorvallen in de doofpot gestoken.

Zonder die sociale media, hadden die duizenden slachtoffers nooit de moed gehad om eindelijk klacht in te dienen tegen hun aanranders. Dat durfden de slachtoffers eerst niet, omdat ze schrik hadden van de overheid en zijn politie- en justitieapparaat. Het ging duidelijk niet om de gehoorzame, gezagsgetrouwe burgers te beschermen, maar te onderdrukken.

In het Verenigd Koninkrijk, wist de politie al jaren van werkelijk massale groepsverkrachtingen, begaan door uitsluitend moslim-groepen. Ze deden er niets mee. Het zou de gemoederen verhitten en de gemeenschapscohesie aantasten. Onze pers brengt het trouwens nog steeds niet. Er zijn speciale moedige onverschrokken burgers nodig dan om dit aan te klagen. Die moedige burgers worden door de zogenaamde elite-, mainstream-, regimepers als nazi’s, racisten en fascisten gebrandmerkt. 

Uw eigen bevolking laten verkrachten om een ‘wir schaffen das’-politiek door te drukken. Zover gaan overheden en politici dus om hun zin door te drijven. U zou ze graag en welwillend nog wat meer macht geven. Ik alvast niet.