Voorbeschouwing verkiezingen Spanje: breken regionale partijen de politieke impasse?

Op 26 juni kiest Spanje opnieuw voor een parlement. Na de parlementsverkiezingen van december 2015 was het voor rechts (PP en Ciudadanos) noch voor links (PSOE en Podemos) mogelijk om een regering te vormen. Recente peilingen duiden niet meteen op een verschuiving van het kiesgedrag en kondigen nieuwe politieke turbulentie aan. In dat geval kunnen regionalistische- en onafhankelijkheidspartijen de sleutel in handen hebben. In zowat alle autonome regio’s gaan partijen die streven naar een vorm van autonomie voor de eigen regio de laatste rechte lijn in. Een voorbeschouwing van Europees Parlementslid Mark Demesmaeker (N-VA) brengt ons van de groene kusten van Biskaje, langs de dorre binnenlanden tot de eilanden in zeeën en oceanen.

De Catalaanse gebieden (Catalonië, Valencia en de Balearen)

In Catalonië stevent de linkse alliantie En Comu Podem, die gekoppeld is aan Podemos, opnieuw af op een puik resultaat. De lijst, die iets wegheeft van een Spaanse herberg, kent centralistische, federalistische en autonomistische tendensen. Erg verwarrend voor de Catalanen die hun regio liever onafhankelijk zien.
Die groep is meer gebaat met een stem voor het centrumlinkse ERC en het centrumrechtse CDC. Volgens peilingen maken vooral de republikeinen van Esquerra Republican de Catalunya een grote kans om het vorige resultaat, 9 zetels, minstens te evenaren.
In die andere Catalaans sprekende regio, Valencia, wil het kartel A La Valenciana met federalisten, autonomisten, Podemos en Verenigd Links opnieuw samen het resultaat van 2015 overtreffen. De partij kondigt een “ruk naar links” aan en een grondwettelijk initiatief om het pluralistische karakter van de Spaanse staat mogelijk te maken aan. De kleinere partij Som Valencians (Somval), die pleit voor fiscale autonomie voor de regio en uitdrukkelijk gekant is tegen nauwe banden met Catalonië, maakt weinig kans om een verkozene naar Madrid te sturen.
In de Balearen gaan de linkse automisten van Mes per Mallorca in zee met Podemos en Verenigd Links. De eenheidslijst beoogt 3 zetels, waaronder één voor een “Mes”-kandidaat. Het zou de eerste keer zijn dat een nationalist uit Mallorca verkozen wordt voor het Spaanse parlement.

Baskenland

De progressieve onafhankelijkheidspartij EH Bildu heeft wat goed te maken na het laatste parlementsdebacle. De lijst speelde toen zeven zetels kwijt en bleef steken op slechts twee zitjes in Madrid. Onze vrienden van “Verenigd Baskenland” zetten alles in het werk om die verloren zetels te heroveren. De centrumrechtse machtspartij PNV wil vijf of zes zetels behalen en daarmee een rol spelen in de vorming van een nieuwe Spaanse regering.

Ook in Navarra krijgen nationalisten van Geroa Bai een kans om eerder verloren zetels terug te winnen.

Galicia

Het verdeelde kamp. Het nationalistisch blok BNG, lid van de Europese Vrije Alliantie, weigert een kartel te vormen met Podemos en sluit zich niet aan bij de nieuwe links-soevereine En Marea-alliantie, ook al heeft die veel kans om haar zes zetels minstens te behouden. BNG wil opnieuw naar Madrid, ik wens het hen toe.

Aragon

De autonomisten van Chunta Aragonesista zien weinig opportuniteiten en nemen niet deel aan de Spaanse verkiezingen. Zelfs een succesverzekerde alliantie met linkse krachten kon hen niet overtuigen. Kleinere regionalistische partijen gaan de strijd wel aan. Maar zowel Entaban, dat slechts in enkele delen van de regio voor kandidaten zorgde als de onafhankelijke regionalisten van FIA, die proactief afspraken maakten met PP, hebben weinig kans om door te stoten naar het parlement.

De andere regio’s

Asturische regionalisten verbinden hun lot aan de grote machtsblokken. In grote lijnen kiest links voor Podemos en schaart rechts zich achter de Partido Popular. Een Asturisch-regionalistische partij is niet meer. Na de ontbinding van de Andalusische Partij in 2015, werd Somos Andaluces boven het doopvont gehouden. Het ziet Andalusië als autonoom onderdeel van de federale Spaanse staat.

Het centrumrechtse Coalition Canarias heeft een stevige regionale politieke traditie op de Canarische Eilanden, maar zag haar aanwezigheid in de Spaanse Cortes steeds verkleinen. CC heeft vandaag nog slechts een zetel in Madrid. Het wil minstens verdubbelen en gaat daarvoor de kiesstrijd zelfstandig aan.

Mark Demesmaeker is Europees Parlementslid (N-VA) en lid van de Baskische Vriendschapsgroep in het Europees Parlement