VRTNWS : ‘Fox News binnenstebuiten’

Zondagavond heb ik een tweet verzonden: ‘Men moet voor de aardigheid eens kijken naar de eerste 5 à 10 minuten van het Journaal van @vrtnws en de eerste 5 à 10 minuten van @vtmnws. De conclusie laat ik voor u…’

Ik weet niet of Jan Segers van Het Laatste Nieuws die tweet heeft gezien, maar hij heeft in elk geval Het Journaal bekeken, en gezien wat ik ook had gezien. Zelf liet ik de conclusie aan mijn lezers. Jan Segers niet. In zijn beklijvend editoriaal van vandaag haalt hij fors uit. Uiteraard niet naar het protest tegen racisme, wel omdat alle Coronaregels op onwaarschijnlijk flagrante wijze zijn geschonden. Maar voor velen mocht dat: voor de goede zaak. Zo ook voor Het Journaal.

Segers schrijft: ‘Op de VRT bestond het Journaal het om die vraag [over het respecteren van de afstandsregels – SB] al dan niet bewust te ontwijken, het nobele doel indachtig. Virologen hebben de afgelopen maanden de studio van de openbare omroep platgelopen, maar zondag kwam daar niemand op het idee om zich af te vragen of tienduizend mensen niet duizend keer meer zijn dan de toegelaten, bubbel van tien. Plots heette je op de VRT als blanke kijker ook wit te zijn, zonder voorafgaande waarschuwing, en het vandalisme en de plunderingen achteraf heetten het werk te zijn van ‘enkelen’, terwijl er 239 relschoppers zijn opgepakt. Fox News, maar dan binnenstebuiten.’

Alvast de beschrijving van de feiten klopt. Iedereen kan dat checken. Je ziet bovendien een welhaast feestelijke aankondiging: ‘Duizenden mensen, jong en oud, blank en zwart zijn de straat opgegaan uit protest tegen racisme…’ Inclusief enige pathetiek bij de laatste zin: ‘Laat-racisme-eindelijk-stoppen.’

Hier ontbrak een voorbeeld

En ja, het klopt dus. ‘Het was moeilijk afstand te houden,’ wordt in het verslag gemeld. En het gaat ook over familieleden van zwarte mensen die in België gestorven zijn door politiegeweld, waarbij de onderzoeken blijven aanslepen… Het zal aan mij liggen, maar ik kan mij na Semira Adamu niemand herinneren. En ik volg tamelijk goed. Over wie gaat dat? Moet de VRT mij dat niet eens zeggen?

Nadien komt journalist Stijn Vercruysse in zijn stand up nog terug op de afstandsregels. Ze konden niet worden gerespecteerd, zegt hij, maar de mensen deden hun best. En hij voegt eraan toe dat er ‘niet echt veel [is] om daarover op te merken.’

En het klopt nog altijd. Over dat vandalisme is er nauwelijks beeld (de vergelijking met VTM is op dat punt zeer opvallend). En het wordt afgedaan als een ontsiering door ‘een enkele relschoppers’ (sic).

Toemaatje: in de studio komt nadien een zwarte vrouw bij een en ander toelichting geven, als deskundige. Ze is ‘parlementair medewerkster in het Brussels Parlement,’ wordt ons gemeld. Voor wie, voor welke partij wordt niet gezegd. Dat is zeer zeer ongebruikelijk. (Voor de nieuwsgierigen onder u heb ik het opgezocht: ze werkt voor de sp.a.)

Het eerdere berouw was onvolmaakt

De conclusie van Jan Segers is dus ook terecht: het omgekeerde Fox News, dat is de VRT. De zelfkritiek van VRTNws na de verkiezingen, over het superpromoten van de klimaatstrijders, heeft dus gewoon tot niets gediend. Het voeren van de strijd voor het goede doel is kennelijk sterker, is niet uit te roeien.

Ach, één uitschuivertje, en er gebeuren daar toch ook goede dingen? Dat laatste is zeker waar – ik tweet er geregeld over – maar het gaat hier NIET om één uitschuivertje. Ik heb gisteren het radioprogramma De Wereld Vandaag uitgezeten… En ik zal u, lezer, niet vragen ook dat zelf te checken, het duurt drie uur.. Maar ook daar: de rellen kunnen natuurlijk nu niet meer worden doodgezwegen, maar wel honderd keer – dat is een overdrijving in het belang van de duidelijkheid – wordt gemeld hoe jammer dat wel was dat zo een nobel doel is besmet. Keer op keer op keer.

Dat bereikt een hilarisch hoogtepunt op het moment dat Hannelore Goeman, fractieleidster van de SP.A in het Vlaams Parlement, wordt opgevoerd. Ze nam deel aan de betoging, maar vanwege uitgerekend het schenden van de afstandsregels met zoveel mensen laat ze weten dat ze veertien dagen in quarantaine gaat. Ze krijgt prompt een compliment voor zoveel verantwoordelijkheidszin.

Na mijn tweet kreeg ik een mail van een meneer die gedaan had wat ik gesuggereerd had, en die had maar liefst twee mails of brieven naar ombudsman Tim Pauwels gezonden. Dat is verdienstelijk, maar het zal niet veel uithalen. Pauwels was een excellent journalist, maar ik vrees dat hij door het systeem wordt ingepakt. En misschien heeft hij ook geen andere keuze. Al ben ik ervan overtuigd dat je met zo’n nieuwsombudsman net moet uitpakken, en dat is veel meer dan wat small talk in De Zevende Dag.

Maar die meneer is niet de enige die zich geen illusies moet maken. Wat Segers schrijft? Ach, Het Laatste Nieuws. Het wordt maar serieus als het in De Morgen of De Standaard staat. En wat hier op Doorbraak staat? Ach, Bracke, dat is voer voor een psychiater (ik citeer een anonieme VRT-bron). En er is altijd de allrounder: voor ‘bepaalde’ politieke partijen behoort VRT-bashing tot de core business.

Desondanks mag men vinden dat Vlaanderen recht heeft op een serieuze openbare omroep. Waar betrouwbare informatie niet iets is uit de reclame, maar uit de werkelijkheid. We zullen dus doorgaan, wetend wat de prijs is: frankly my dear, I don’t give a damn.

Topzware omroep

En dus… De VRT heeft veel hoofdredacteurs (en ik zwijg nog over het niet te tellen aantal andere leidinggevenden) : hebben die dat niet in de gaten? Wat doen die? Of moet er nóg iemand bijkomen? Of weten die dat pas post factum? En verdienen de vele getalenteerde journalisten van de omroep geen betere aansturing?

De VRT is op zoek naar een nieuwe baas. Misschien is dit het uitgelezen moment om eens NIET naar een CEO te zoeken, maar naar iemand die weet waarover het gaat. Of blijven we plakken bij de headhunter die dan steevast uitkomt bij x, y of z, aanbevolen door… Het minste wat je kan zeggen is dat dat systeem niet echt succesvol is gebleken.

Na het onderwijs is de VRT de Vlaamse instelling waar de Vlamingen het meest mee te maken krijgen. Toch wordt die (in Vlaanderen essentiële) openbare omroep door het beleid ongelooflijk stiefmoederlijk behandeld. En dan heb ik het over ongeveer alles, behalve over geld. Uw geld, mijn geld, ons geld waarvoor we beter mogen terugkrijgen.

En nog iets: Vlaanderen heeft absoluut nood aan serieuze mediakritiek. Maar dan mediakritiek waarvoor we minstens zo streng zijn als voor de media zelf. Van een uitdaging gesproken.