Belgische bedrijfsleiders tonen zich vrij optimistisch over de economische toekomst. De sterk gestegen loonkost in ons land leidt voorlopig dus niet tot grote ongerustheid of afgezwakte investeringsplannen. Opmerkelijk genoeg tonen Waalse ondernemers zich nog een stukje positiever over de algemene economische toestand dan hun Vlaamse collega’s. Dat zijn de voornaamste conclusies uit de allereerste Business Echo van de Nationale Bank.

Met het nieuwe meetinstrument Business Echo wil de Nationale Bank nauwer de vinger aan de pols houden van de economische situatie in ons land. Daartoe bevroeg ze tussen half april en half mei een veertigtal bedrijfsleiders aan beide zijden van de taalgrens. ‘Omdat die interviews een stuk diepgaander waren dan de gestandaardiseerde enquêtes die we sowieso al op regelmatige basis afnemen, leverden ze extra én meer actuele informatie op’, zegt Geert Langenus, macro-economist bij de Nationale Bank. ‘We kloppen hiervoor aan bij ondernemers uit het hele land en uit een heel aantal sectoren, en hopen zo onze actuele kennis van de Belgische economie en van van wat er zoal beweegt op het terrein te verbeteren.’ Business Echo zal voortaan tweemaal per jaar verschijnen.

De meest opvallende bevinding van de eerste bevraging? Ondanks de aanhoudende geopolitieke onzekerheid overheerst voorlopig het optimisme over de economische evolutie in ons land. Heeft te maken met de stilaan wegebbende negatieve impact van de energiecrisis, en ook de problemen met de toeleveringsketen zijn in de meeste sectoren weer hersteld, nadat ze  tijdens de pandemie en later door de oorlog in Oekraïne zwaar onder druk kwamen te staan. De enige uitzondering op dat vlak blijft de voedselverwerkende industrie.

Impact automatische loonindexering

Een tweede opmerkelijke vaststelling is dat de forse stijging van de loonkosten van het voorbije jaar – vooral door de automatische loonindexering – voorlopig weinig of geen invloed heeft op de tewerkstelling of op aanwervingsplannen. Belgische bedrijven blijven aanwerven, en ook de vooruitzichten voor de komende maanden zijn relatief rooskleurig. Onder meer de structurele krapte op de arbeidsmarkt zorgt er voor dat bedrijven vandaag wel tweemaal nadenken alvorens ze mensen aan de deur zetten omdat die te duur zouden zijn.

Toch werd net die negatieve impact van de automatische loonindexering op onze internationale concurrentiepositie het voorbije jaar ook herhaaldelijk politiek aangeklaagd en uitgespeeld. Geert Langenus toont zich dan enigszins verrast. ‘De Belgische economie is blijkbaar schokvaster dan verwacht. Dat blijkt bijvoorbeeld ook uit het feit dat we het eerste kwartaal van dit jaar een groei van 0,5 procent noteerden, wat duidelijk beter is dan de Eurozone. In Duitsland kromp de economie zelfs.’

‘Daar staat tegenover dat de winstmarges van onze bedrijven in 2022 kleiner werden, en we verwachten dat die trend zich dit jaar nog sterker zal doorzetten. Hamvraag is ook of de nadelige gevolgen van de fors gestegen loonkost op onze internationale concurrentiekracht zich op wat langere termijn niet sterker zullen laten voelen. Bovendien zien we ook dat vooral de gestegen binnenlandse vraag en de dienstensector een doorslaggevende factor vormen in de goede economische cijfers van vandaag. De industrie – die het doorgaans ook meer van internationale markt moet hebben – heeft het duidelijk een stuk lastiger.’ De bevraging geeft ook aan dat de daling van heel wat grondstofprijzen nu echt wel ingezet lijkt en de inflatie de komende maanden dus wellicht verder zal afzwakken.

Waals optimisme

Verrassend genoeg lijken Waalse bedrijfsleiders vandaag een stukje optimistischer over hun huidige bedrijfssituatie en de vooruitzichten op korte termijn dan de bevraagde ondernemers in Vlaanderen. Dat verschil in visie wordt ook weerspiegeld in analyses van de regionale werkgeversorganisaties volgens de Nationale Bank. ‘Zo klinkt Voka in zijn meest recente analyse van de economische situatie een stuk pessimistischer dan de Union Wallonne des Entreprises (UWE). Beide organisaties signaleren dan wel dat de stijgende loonkosten in ons land het concurrentievermogen van hun leden heeft aangetast, Voka benadrukt ook dat een vierde van de Voka-leden hun groeivooruitichten op korte termijn naar beneden hebben bijgesteld.’ Waarop het grotere optimisme in Wallonië dan precies gebaseerd is? Daar hebben ze bij de Nationale Bank ook niet meteen een pasklaar antwoord op.