Waarheidsvinding

Ik heb de voorbije week bij het lezen van de kranten weer geregeld mijn broek moeten optrekken, want ze zakte eerlijk gezegd regelmatig op mijn schoenen van verbijstering bij het lezen van wat het journalistenheir er weer van bakte.

Wie propaganda, waar propaganda?

Toen ik in deze stiel begon, inmiddels meer dan dertig jaar geleden, vertelden we vaak de toen al bebaarde grap dat we pianist waren in een hoerentent omdat we thuis niet durfden zeggen dat we journalist waren. Ik vraag me af wat de huidige generatie ruggengraatloze amoeben aan moeder/vader vertellen wat ze uitsteken qua emplooi want ik heb de voorbije twee jaar plaatsvervangende schaamte gekregen bij het lezen van hun stukken of het kijken naar hun programma’s.

Een lezer van mijn columns in Doorbraak en kijker van de documentairereeks Tegenwind, waar ik aan meewerkte, schreef de ombudsdienst van de VRT aan om te vragen waarom ze niet eens wat meer critici van het beleid aan het woord laten in hun nieuws- en duidingsprogramma’s. Hij verwees daarbij onder meer naar de academici die in Tegenwind aan woord kwamen.

De ombudsdienst wist te melden dat – en hou uw broek vast – ze vonden dat wij geen journalistiek maar eerder propaganda maakten (waarvoor werd er niet bij verteld), daarbij vergetend dat ze zelf dagelijks op alle zenders, inmiddels 730 dagen aan een stuk, kritiekloos het overheidsbeleid verdedigen en steeds weer dezelfde aapjes laten opdraven om telkens weer dezelfde kunstjes te doen. Dat met analyses en voorspellingen die – en we mogen dat na twee jaar gerust zeggen – de bal het merendeel van de tijd volledig missloegen.

De vaccins die 90% effectief waren volgens hen, bleken dat niet te zijn, ze bleken bovendien niet lang bescherming te bieden en al zeker niet tegen besmettelijkheid te beschermen. Het rijk der vrijheid dat lonkte, werd plotsklaps het rijk der QR gevangenschap. En ik zwijg dan nog over de lachwekkende voorspellingen van de slechtste Meneer Blanche uit de geschiedenis, Geert Molenberghs; het is alleen nog wachten op de dag wanneer hij, ingesmeerd met pek en veren en zittend op een tramrails uit zijn dorp wordt gedragen.

De schoonste taak voor een journalist

Maar onze collega’s bij de reguliere pers – enkele uitzonderingen niet te na gesproken, als ze tenminste mochten publiceren van hun hoofdredacteur – bleven blind en doof voor elke kritiek.

Inmiddels weten we uit indiscreties ook hoe dat komt: de Belgische reguliere pers werd bij het begin van deze pandemie gevraagd door de eerste minister om de regeringslijn te volgen, ter heil van de volksgezondheid. Ze zouden levens redden. En wat is er mooier voor een mens, zelfs al is het een journalist, dan het redden van een mensenleven? Wel, ik zal het zeggen: voor een journalist moet dat maar één ding zijn: waarheidsvinding, de rest is de taak van anderen.

Stilaan begint het ook in de pers te dagen dat er iets niet klopt en dus wordt de tanker heel voorzichtig gedraaid. ‘Dan toch geen omikrontsunami: sombere voorspellingen van Overlegcomité komen totaal niet uit’, concludeerde Het Nieuwsblad deze week. Iets dat ik hier drie weken geleden al riep. Er moet op de redactie van Het Nieuwsblad iets in het water hebben gezeten, want een dag later kopten ze: ‘Israëlische studie: vierde coronaprik biedt amper extra bescherming tegen Omicron’.Ook dat wisten critici al veel langer, maar dat was toen ze nog als lastige anti-vaxers werden weggeparkeerd.

Bij de sportredactie van Het Laatste Nieuws bakten ze het echter bruiner dan ooit. ‘Vrees voor hartproblemen na Omikron’ titelden ze begin van de week. Een hele rist hartproblemen bij sporters begon erg op te vallen en plots blijkt dat het probleem van omikron, terwijl we intussen al uit wetenschappelijk onderzoek weten dat het net de bijwerkingen zijn van de vaccins die bij voornamelijk jonge mannen myocarditis en pericarditis kunnen veroorzaken. Dit nu draaien alsof de nieuwe omikronvariant de oorzaak is, is werkelijk van de pot gerukt. En het omgekeerde van waarheidsvinding.