Waarom is de leraar de vijand?

De Roovers pleidooi viel niet in dovemansoren. Opiniestukken kunnen op standaard.online ‘aanbevolen’ worden. Als dat meer dan honderd keer gebeurt, gaat het al over een succesrijk stuk. Marc Hooghe kwam met een artikel over onderwijs eerder vorige week aan 89, Luc Huyse over de verkiezingen kreeg er 88. Dit artikel staat nu, maandagochtend, op 912 aanbevelingen. Het raakt duidelijk een gevoelige snaar.

Hieronder de tekst, ook te lezen op standaard.online.

Dus eerst wordt een hervorming in het onderwijs bedisseld, en dan pas worden de leerkrachten ten volle geïnformeerd? Vreemde volgorde, vindt Peter De Roover dat. Ligt de echte expertise immers niet bij degenen die dagelijks voor de klas staan?

Wie? Lesgever in de tso-afdeling van een Antwerpse concentratieschool. Chef politiek www.doorbraak.be.

Wat? Voortdurend structuren door elkaar schudden zal de problemen in het onderwijs niet oplossen. Integendeel, het is net nefast voor de motivatie van de leraars.

Maandag worden weer de traditionele traantjes geplengd aan de schoolpoorten. Ik mag hopen dat de collega’s het alvast droog houden, want vele leerkrachten beginnen met gemengde gevoelens aan het schooljaar. Er hangt ons een onderwijshervorming boven het hoofd die we niet lusten. Minister van Onderwijs Pascal Smet (SP.A) bevestigde het in Knack: ‘Vanaf september 2014 zullen er dingen grondig veranderen.’

Nochtans verzekerden de jarenlange onderwijsgangmaker Georges Monard, de minister en de dames aan het hoofd van beide grote onderwijskoepels dat er een groot draagvlak zou worden gezocht. Zo staat het ook uitdrukkelijk in het Vlaamse regeerakkoord.

De hervormingslobby beweerde zelfs geregeld zonder schroom dat die brede steun er ook is bij de praktijkmensen. Die vlieger gaat nu echt niet meer op. Een internetpetitie die amper ruchtbaarheid kreeg, verzamelde heel snel bijna 13.000 handtekeningen. De initiatiefnemers werden irrelevant genoemd. Een VUB-studie leerde in mei dat driekwart van de leerkrachten tegen de hervormingsplannen gekant is. De studie werd genegeerd. De Knack-peiling komt aan ruim 80 procent afwijzers in het lerarenkorps. Van een breed draagvlak gesproken.

De evergreen van Smet

Over naar verdedigingslinie twee, moeten de in het nauw gedreven promotoren van de big bang gedacht hebben. Vanaf nu worden leerkrachten uitgebreid geïnformeerd. Dat het nu pas gebeurt, zegt alles over het besluitvormingsproces. Leraars werden nooit echt geïnformeerd, laat staan geconsulteerd. De onderwijsmensen hebben het bovendien natuurlijk niet goed begrepen, moeten we verder opmaken. Verdedigingslinie drie zegt: als die informatiecampagne niet het gewenste resultaat oplevert, is dat omdat leraars a priori tegen veranderingen zijn. Gisterenochtend bediende Smet zich op de radio van die klassieker. Leraars zijn conservatief, klonk het, en hij begrijpt dat wel, maar ze moeten ook naar de toekomst kijken.

Het beeld van de uitgebluste schoolfrik die niets liever doet dan lastige en mondige leerlingen straffen terwijl hij verstard tegen het bord leunt, mag naar het archief. In de realiteit passen leerkrachten voortdurend methodes en werkwijzen aan. Het onderwijs is geen betonnen sokkel. Wie van beeldspraak houdt, komt dichter bij de waarheid met die van een op hol geslagen mallemolen waarin die leraars proberen…

Ja, wat proberen die eigenlijk? Leraars willen les geven, maar mogen ze dat nog? Wordt dat nog gezien als hun eerste opdracht? Leraars staan ook met beide voeten op de begane grond, zij kennen de werkvloer. Leraars zijn bezig met onderwijsinhoud en met motivatie. Zij denken bij het woord onderwijs aan concrete leerlingen, niet aan statistieken en percentages.

Dat botst met de benadering van de principiële onderwijshervormers, dikwijls met sociologenachtergrond. Die liggen wakker van structuren en theoretische concepten. Leraars weten dat ons onderwijs problemen kent, dikwijls veroorzaakt door voortdurende pedagogische, didactische en inhoudelijke heroriënteringen. Maar ze weten ook dat structuren door elkaar schudden die problemen niet oplossen. Zij zien dat bijvoorbeeld motivatie zoveel belangrijker is. Maar die motivatie van leraars, die zich omzet in motivatie van leerlingen, wordt ondermijnd door het bij die structuralisten ingebakken wantrouwen tegenover onderwijzend personeel.

Het feit alleen al dat zo’n grondige hervorming wordt uitgewerkt zonder leraars erbij te betrekken, bewijst dat ze als vijanden worden beschouwd door degenen die de big bang voorstaan. Leraars hebben meer nood aan een sterke slokdarm dan aan een stel goed werkende hersenen, want we worden eerder geacht te slikken dan mee na te denken over het onderwijs van morgen.

Herwonnen zelfvertrouwen

Rik Torfs tweette begin juni: ‘Regering spreekt met onderwijsexperts. De echte experts zijn echter zij die het onderwijs verstrekken.’ Dat is de boodschap bij de start van het schooljaar: wij, de leerkrachten, zijn de experts. Wij hebben voeling met de schoolrealiteit. Wij passen ons voortdurend aan en waar dat nodig is, doen we dat graag. Maar wij willen geen geld- en energie opslorpende hervorming die aan de echte problemen voorbij gaat.

Daarom roep ik alle collega’s op om de stem te verheffen. Het onderwijsakkoord van de Vlaamse regering van juni sleep weliswaar enkele scherpe kantjes af, maar sluit het debat niet en schuift belangrijke beslissingen naar de toekomst. Vanaf nu moeten wij, de ervaringsdeskundigen, erkend worden als dé vaklui die we zijn en hervormingen die boven onze hoofden worden bedisseld, kunnen we niet langer aanvaarden. Moge 2013-2014 het schooljaar worden van het herwonnen zelfvertrouwen van alle mensen die daadwerkelijk onderwijzen.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>