JavaScript is required for this website to work.
post

Waarom u het woord ‘zwartwerker’ niet meer mag gebruiken

Waardevolle richtlijnen voor 'dekolonisatie' van het Nederlands

ColumnJohan Sanctorum1/4/2021Leestijd 2 minuten
Na Zwarte Piet zijn vanaf heden alle gezegden met ‘zwart’ ongewenst

Na Zwarte Piet zijn vanaf heden alle gezegden met ‘zwart’ ongewenst

foto © EnSintClopedie (CC BY-SA 3.0)

Of taalgebruik gepast is of niet, bepalen we zelf wel. Daarvoor hebben we geen van bovenaf opgelegde codes nodig.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Een eerdere versie van deze tekst verwees naar de Taalunie als uitgever van Waarden voor een nieuwe taal. Dat klopt niet: het document werd uitgegeven door Code Diversiteit en Inclusie, een Nederlandse vereniging van organisaties in de culturele en creatieve sector. Verdere verwijzingen naar de Taalunie zijn dan ook uiteraard geschrapt, met onze verontschuldigingen.

Zowat een week geleden beviel de Nederlandse ‘Code voor Diversiteit en Inclusie’ van een opmerkelijk document, getiteld ‘Waarden voor een nieuwe taal – Richtlijnen voor een inclusieve en toegankelijke taal in de cultuursector.

Het document doet evenwel de wenkbrauwen fronsen. Het beoogt namelijk een semantische en inhoudelijke ‘dekolonisering’ van het Nederlands, waarin Zwarte Piet niet meer gewenst is, maar waar ook het woord ‘zwart’ op zich in feite alleen nog op schoensmeer mag betrekking hebben. En dan nog. Ik citeer even uit de waaier van aanbevelingen: ‘Vermijd uitdrukkingen waarin “zwart” als negatief bijvoeglijk naamwoord wordt gebruikt, zoals “zwarte bladzijde in de geschiedenis”, “zwarte dag”, “zwartrijden”, “zwart geld”, “zwartwerken” etc.’

Zelfs zijn we uiteraard wit en niet blank. Verder zijn woorden als ‘migrant’ en ‘allochtoon’ ongewenst, naast ‘etnisch’ en ‘inheems’. Je mag niet kijken naar een zwarte spreker als het gaat over de geschiedenis van de slavernij (te stigmatiserend), en moet het ‘n-woord’ (neger dus), naast ‘hottentot’ en ‘indiaan’ uit alle cultuurhistorische en literaire contexten verwijderd worden. Je rijdt niet met een rolstoel maar ‘gebruikt’ hem, en meer van die wolligheden die vermoedelijk niemand met een handicap interesseren. Spreek niet over ‘een moslim’ maar over ‘iemand met een islamitische achtergrond’ (wat is in godsnaam het verschil?).

Woke-ideologie

Dekoloniseren dus, en waarom dit een euh… zwarte dag is voor het Nederlands én voor de vrijheid waarmee iedereen met die taal moet kunnen omgaan. De auteur van het richtlijnendocument, een zekere Mounir Samuel, heeft langs vaders kant Egyptische roots (oeps, mag ik dat wel zeggen), was tot 2015 een vrouw maar presenteert zich sindsdien als ‘gender queer’, een zoekende persoon die afwisselend in mannelijke of vrouwelijke kleedkamers kan gesignaleerd worden.

Een toonbeeld van diversiteit dus. Zeg niet dit, zeg niet dat, doe niet zus, doe niet zo. Geen zin om altijd weer het grote woord cultuurmarxisme te gebruiken, maar taalzorg is iets anders dan taalcontrole. Op het einde wordt dit namelijk gedachtecontrole. En daar wil ik me als schrijver, journalist, opiniemaker niet aan onderwerpen. (*)

Het wegwissen van woorden is doorgaans een verarming, geen verrijking. Er zijn nuances en elk woord heeft uiteraard zijn geschiedenis. Het woord ‘neger’ is misschien niet in alle contexten gepast, maar ik beslis daar zelf over. Allochtonen zijn allochtonen en zwartwerkers zwartwerkers, en tot gisteren had ik deze laatste categorie in de verste verte niet geassocieerd met mensen van Afrikaanse origine. Nu wel dus, met dank aan Mounir Samuel. Het racisme is springlevend dankzij de antiracisten.

‘Waarden voor een nieuwe taal’? Komaan zeg.

 

(*) Omtrent dit onderwerp is vanavond Doorbraak-medewerker Johan Sanctorum te zien en te horen in het VRT/Canvasprogramma De Afspraak’, waar ook zijn boek Politiek incorrect ter sprake komt. Kijken om 20u15. Niet te missen!

Johan Sanctorum (°1954) studeerde filosofie en kunstgeschiedenis aan de VUB. Achtereenvolgens docent filosofie, tijdschriftuitgever, theaterdramaturg, communicatieconsultant en auteur/columnist ontpopte hij zich tot een van de scherpste pennen in Vlaanderen en veel gevraagd lezinggever. Cultuur, politiek en media zijn de uitverkoren domeinen. Sanctorum schuwt de controverse niet. Humor, ironie en sarcasme zijn nooit ver weg.

Commentaren en reacties