Wallonië Vlaams?

‘Wallonië steekt Vlaanderen voorbij’ en ‘Wallonië toont Vlaanderen de weg’. Klonk het bij politicologen en commentatoren die zo al niet veel op hebben met 11 juli en Vlaanderen. Het enthousiasme voor het Waalse regeerakkoord bij Nederlandstalige Belgen die vaak toch linksdragend zijn, is opmerkelijk. Want ze staan er aan de andere kant van de taalgrens met hun regeerakkoord echt niet beter voor dan Vlaanderen. Of er is meer mogelijkheid tot verbetering…

Zwakke economische regio

Laat ons beginnen met het bruto binnenlands product (bbp) per hoofd in de regio. Vlaanderen heeft een bbp per capita van ongeveer 45.200 euro. Dat ligt boven het gemiddelde van de Europese Unie. In Wallonië ligt het bbp per capita op ongeveer 32.200 euro. Onder het Europese gemiddelde. Wallonië heeft dus een minder productieve economie.

Zo’n 25% van de Walen werkt in overheidsdienst, in Vlaanderen is dat 16%. De werkzaamheidsgraad ligt in Wallonië op 65,9%, in Vlaanderen is dat 76,8%. De PISA-studies naar kennis van wiskunde, leesvaardigheid en wetenschappen van het Vlaams onderwijs dalen. Maar ze zijn wel beter dan de Waalse PISA-scores. Vlaanderen scoort ook beter op het gebied van levenslang leren bij volwassenen. Vlaanderen investeert ook meer in onderzoek en ontwikkeling. Daardoor zijn er meer patenten en meer innovatiever bedrijven.

Armoe troef

Ook de algemene gezondheidsstatistieken voor Vlaanderen zijn beter. Er is een hogere levensverwachting en betere toegang tot gezondheidszorg. Wallonië heeft ook, ondanks jarenlang socialistisch bestuur, hogere armoedecijfers en meer gezinnen die afhankelijk zijn van sociale uitkeringen.

Die economisch mindere regio torst wel een grotere schuld en een groter tekort op de begroting. Volgens de recentste cijfers van de Nationale Bank is de verhouding tussen inkomsten en schuld in Vlaanderen 52%. Met de helft van de jaarinkomsten van de Vlaamse regering kan dus de schuld afbetaald worden. In vergelijkingen wordt gezegd dat de Vlaamse schuld tegenover 2019 met 90% is gestegen. Dat klopt. Maar die is wel onder controle.

Diep in de schulden

Vergelijken we dat met de andere ‘entiteiten’ in dit land. ‘Zo bedraagt de schuld in het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest meer dan het dubbele van de ontvangsten in 2023. In de Duitstalige gemeenschap bedraagt de schuld 167% van de ontvangsten. In de andere entiteiten ligt de schuld duidelijk lager dan de ontvangsten met een ratio van 52% voor de Vlaamse Gemeenschap en 50% voor de Franse Gemeenschap.’ Schrijft de Nationale Bank (blz. 4).

Wallonië kan dus een daadkrachtige regering gebruiken. Wat oppeppende woorden ook. Maar wie door de vele bladzijden kijkt, moet ook vaststellen dat er nog heel wat losse eindjes zijn in het regeerakkoord voor Walen en Franstaligen. De ministers zullen in hun departementen op zoek moeten gaan naar besparingen.

Moeilijk, moeilijk

Maar vooral. De federale regering is nog niet gevormd. Dat wil zeggen dat niet duidelijk is welke maatregelen die zal nemen om het begrotingstekort te verminderen. In België hangt alles aan elkaar. Fiscale hervormingen of federale besparingen kunnen een grote impact hebben op de inkomsten van de deelstaten. Die komen voor het grootste gedeelte via de federale begroting.

Een snelle Waalse regering maakt de vorming van een federale regering dus moeilijker. De Franstaligen zullen liever de situatie houden zoals ze is afgesproken. Wat structurele hervorming op federaal niveau toch weer moeilijker maakt.