Zondagmiddag begon het partijcongres van de Britse Conservatieven in een sfeer van diep wantrouwen. Voorlopig slaagt premier Liz Truss er niet in om de panikerende gelederen binnen de partij tot bedaren te brengen.

Moeilijk interview

In het praatprogramma van politiek journalist Laura Kuenssberg probeerde de eerste minister het vertrouwen te herwinnen. Liz Truss gaf toe dat de communicatie van het mini-budget niet geslaagd was. ‘We hadden de publieke opinie moeten voorbereiden’, zei ze. Maar volgens de premier is het pakket met de grootste belastingverlaging in vijftig jaar het enige pad naar economische groei. ‘Ik zeg niet dat het niet moeilijk zal zijn, we staan voor een turbulente tijd, maar de maatregelen zullen de beloftes die we maken inlossen.’ De premier oogde onzekere en antwoordde vaak naast de kwestie.

Kritiek op de achterste banken

Ze deed dat terwijl oud-minister en nu backbencher Michael Gove zat toe te kijken in de studio. Gove, niet bepaald een medestander van de premier, scheen weinig onder de indruk van wat de premier te vertellen had. ‘Ik vind niet dat je de prijs van belastingverlagingen kunt betalen door massaal veel geld te lenen. Dat is naar mijn mening allesbehalve conservatief.’ De politicus noemt de belastingverlaging voor de rijksten ‘gewoon verkeerd’. Hij vertelde aan Kuenssberg dat hij niet voor het pakket maatregelen zal stemmen in het Lagerhuis.

De partij liet al verstaan dat het de Tory Lagerhuisleden wil verplichten om voor de nieuwe begroting te stemmen. Door zijn antihouding doopte het dagblad The Daily Telegraph Michael Gove intussen al om tot de leider van de rebellen binnen de partij. Intussen roepen zowel Labour als de Liberaal-Democraten de parlementairen van de regeringspartij op om tegen te stemmen. Labour noemt de hele aanpak van Truss en haar minister van Financiën, Kwasi Kwarteng, een ‘gek experiment’ met de Britse economie.

Conferentiedagen in Birmingham

In Birmingham verzamelden alle Tory-kopstukken samen met de achterban in het congrescentrum van de stad. Traditioneel begint het congres met een grote betoging van tegenstanders van het regeringsbeleid. De minister van Energie, Jacob Rees- Mogg, die beschouwd wordt als een van de mannen die aan de touwtjes trekt in het kabinet Truss, moest onder strenge politiebewaking naar het centrum geloodst worden. Honderden protesteerders gooiden allerlei verwijten naar zijn hoofd.

Het wordt overigens aan alle aanwezigen aangeraden om buiten de veiligheidszone rond de conferentie niets van kentekens van de partij te dragen uit voorzorg tegen mogelijk geweld. De Tory’s liggen niet alleen in Birmingham in de vuurlinie. De laatste peilingen voorspellen dat de partij volledig van de kaart zou worden geveegd, mochten er vandaag verkiezingen plaatsvinden. In de congreshal was er zondag vooral aandacht voor de recent overleden koningin Elizabeth II. Oud-premiers brachten hulde aan de Queen en de conferentiegangers sloten het eerbetoon af met het zingen van ‘God Save the King’.

Het wordt de komende dagen vooral interessant om waar te nemen hoe de achterban omgaat met de slechte peilingen en de torenhoge druk op het kabinet. De vraag die iedereen onder de congresgangers zich stelt is of premier Liz Truss al dan niet onder die druk haar begrotingsplannen zal wijzingen.

UPDATE: tegelijkertijd met het verschijnen van dit artikel vernemen we dat het plan voor belastingverlaging voor rijken nu toch afgevoerd wordt. Truss maakt met andere woorden haar eerste bocht. Nvdr.