Marokkanen sterk bezorgd om de economie

Er werd een nieuwe enquête uitgevoerd door de Arab Barometer om de houding van Marokkanen in Marokko te peilen over heel diverse thema’s. En dat levert interessante info op.

De economische toestand baart de Marokkanen zorgen. Slechts één op drie Marokkanen heeft een positief beeld over de economie. In 2016 was dat nog 66%. 39% vindt dat de kloof tussen arm en rijk is toegenomen. De klagers bevinden zich vooral in het oosten, zuiden en het centrum van Marokko, en veel minder in het noorden (dat economisch beter scoort dan de rest van het land).

En als het gaat over de houding ten opzichte van het overheidsbeleid inzake economie, blijkt (zoals bij de meeste andere onderwerpen in de enquête) dat hoogopgeleide en rijkere Marokkanen een positievere kijk hebben op het regeringsbeleid dan laagopgeleide en armere Marokkanen.

Verandering

En wat moet de regering doen om de economische situatie te verbeteren? 28% van de inwoners wil dat de regering de inflatie beperkt, 20% pleit voor meer jobs, 14% gaat voor een hervorming van de het onderwijs, 11% wil loonsverhogingen, 9% ziet heil in het aantrekken van buitenlandse investeringen, 7% vraagt de kmo’s te ondersteunen, en 5% gaat voor politieke stabiliteit.

Opvallend: 34% van de Marokkanen vindt dat de komende jaren het geven van subsidies de topprioriteit moet zijn van de regering.

Regering

Een derde van de Marokkanen heeft vertrouwen in de regering. In 2016 was dat nog 43%. Marokkanen vertrouwen het parlement meer dan de regering en de eerste minister. De regionale regeringen kunnen rekenen op het vertrouwen van 49% van de Marokkanen, de lokale besturen op 45%.

74% heeft vertrouwen in het gerechtelijk apparaat (twee jaar geleden was dat nog 56%), 80% vertrouwt de politie en 88% het leger. 70% vertrouwt ngo’s, en dat heeft waarschijnlijk te maken met de positieve rol die zij hebben gespeeld na de zware aardbeving van september 2023.

De politiek laat je beter over aan mannen dan vrouwen, vindt 57%. 71% is voorstander van quota voor vrouwen in het parlement, 70% voor quota in de regering. Een universitaire opleiding is belangrijker voor mannen dan voor vrouwen, zegt 26%. Op de werkplaats moeten mannen en vrouwen gelijke kansen krijgen, vindt 64%. In 2006 was dat nog 75%.

79% vindt dat vrouwen een voorgestelde huwelijkskandidaat mogen weigeren, 61% vindt dat mannen het laatste woord moeten hebben in het gezin.

Vrijheid

58% is van mening dat de vrije meningsuiting wordt gerespecteerd, 57% zegt dat er vrijheid van betogen bestaat en 71% van de Marokkanen vindt dat er persvrijheid is in Marokko. 54% stelt wel dat de sociale media  worden gecontroleerd en gecensureerd.

36% van de Marokkanen is van mening dat de economische prestaties van een land zwak zijn als er democratie heerst. Democratie leidt tot besluiteloosheid (35%) en instabiliteit (33%). Toch zegt 73% dat democratie beter is dan om het even welk ander systeem.

Daartegenover staat dan weer dat 40% een islamitisch systeem wenst zonder partijen of verkiezingen, en 23% voorstander is van een autoritaire staat zonder verkiezingen of een oppositie. De houding van Marokkanen ten opzichte van de democratie is dus eerder dubbelzinnig.

Voeding

Zo maar eventjes 63% verklaart op het einde van de maand al eens te weinig geld over te hebben om voedsel te kopen. 57% van de Marokkanen vindt dat de beschikbaarheid van voedsel onvoldoende is en 59% vindt dat de betaalbaarheid van voedsel een reëel probleem is.

Maar wat zijn nu de oorzaken van die voedselproblemen? Voor 28% van de Marokkanen heeft dit te maken met het (wan)beleid van de regering, 17% wijst naar de inflatie, 16% naar klimaatveranderingen, 12% naar de oorlog in Oekraïne en 8% naar de kloof tussen arm en rijk.

24% van de Marokkanen signaleert een tekort aan watervoorzieningen en 11% wordt geconfronteerd met vervuild water. 70% ondervindt de gevolgen van het beperkte wateraanbod, 67% van de luchtvervuiling en 63% van de hoge temperaturen.

Nauwelijks 25% van de Marokkanen is tevreden met het onderwijssysteem. In 2016 was dat nog 43%. 35% is tevreden met het gezondheidssysteem. In 2018 was dat nauwelijks 18%.

Er zijn ook duidelijk positieve punten: de kwaliteit van de straten (63%), huisvuilophaling (65%), elektriciteitsvoorziening (84%), water (70%) en internet (70%). Maar er is ook nog de corruptie: 74% vindt dat corruptie alomtegenwoordig is in de overheidsinstellingen. 69% ziet dat ook op lokaal vlak en 42% ook op regionaal vlak. Slechts 47% van de bevolking vindt dat de regering maatregelen neemt tegen corruptie.

Migratie

35% van de Marokkanen heeft er al eens over nagedacht om het land te verlaten. Het gaat vooral om jongeren. Mannen zijn sneller bereid om te emigreren dan vrouwen, hoogopgeleiden sneller dan laagopgeleiden. De populairste landen van bestemming zijn de Verenigde Staten (26%), Frankrijk en Canada (23%), Italië en Spanje (22%), en Duitsland (19%). Dat zijn stuk voor stuk niet-Arabische en niet-islamitische landen.

53% van de potentiële emigranten is bereid dat te doen, ook al beschikt men niet over de nodige papieren (vooral bij de armere Marokkanen, laagopgeleiden en mannen).

Gaza

En dan is er Gaza. Marokkanen beschouwen Arabische en islamitische landen als de beste verdedigers van de Palestijnse zaak (daarbij blijkbaar vergetend dat een aantal Arabische staten een complete desinteresse hebben getoond voor wat er in Gaza gebeurt, en dat de grootste pro-Palestijnse betogingen in het Westen plaatsvinden).

De landen die de Palestijnen het best verdedigen zouden Marokko (42%), Turkije (35%), Qatar (31%) en Egypte (30%) zijn. Algerije en Tunesië, die een hard standpunt ingenomen hebben tegen Israël, worden niet vermeld.

Nog een beetje buitenlandse politiek: 79% van de Marokkanen heeft een positief beeld van China, 58% van Rusland. Nauwelijks 30% heeft een positief beeld van het Verenigd Koninkrijk en 54% van Frankrijk. 48% heeft een positief beeld van de Russische president Poetin, 65% van de Chinese president Xi Jinping, 77% van Erdogan (Turkije) en 64% van de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman (MBS).

De enquête werd afgenomen bij 2.411 Marokkanen in de periode 11 december 2023 tot 30 januari 2024. Vind hier alle resultaten van de enquête