De illusie van hervorming in Iran zal niemand misleiden

Hoewel de nieuwe president van Iran, Pezeshkian, beweert een hervormingsgezinde te zijn, bereikt het aantal executies in het land nieuwe records. Ook de regionale conflicten woeden almaar heviger. Het Iraanse regime heeft geen oplossing voor de democratische eisen van jongeren en vrouwen en het handhaaft zijn macht door onderdrukking en internationale conflicten. Het zit gevangen tussen regionale oorlog en binnenlandse onrust, waardoor een betere toekomst onder de nieuwe president een droom blijft.

Het Iraanse regime is de kop van de regionale slang. Door de oorlog uit te breiden naar regio’s als Jemen en de Rode Zee, en conflicten aan te wakkeren via zijn milities, verdwijnt elk vooruitzicht op duurzame vrede.

Legitimiteitsverlies

Het Iraanse regime heeft zijn legitimiteit verloren. De massale boycot van verkiezingen was een klap voor de ayatollahs. President Pezeshkian gaf toe dat slechts 8% van de kiezers deelnamen aan de parlementsverkiezingen.

Pezeshkian weet dat hij geen volkssteun heeft en moet de wil van de Opperste Leider volgen om aan de macht te blijven. Zijn kabinet bevat elementen uit de regeringen van zijn voorgangers, Ebrahim Raisi en Hassan Rouhani, wat zijn zwakte aantoont als nieuwe, ‘hervormingsgezinde’ regeringsleider. Crimineel en corrupt zijn de adjectieven die het best bij hen passen.

Sinds zijn aantreden stelt de nieuwe president dat zijn politieke betrokkenheid voortvloeit uit zijn bezorgdheid over een dreiging voor het regime – een dreiging geïntensiveerd door de groeiende interne strijd. Pezeshkian zelf erkende dat zijn primaire doel was om het beleid van Khamenei uit te voeren, niet om zijn eigen stempel te drukken.

Toekomst

Iran Human Rights Monitoring meldt dat de afgelopen drie weken meer dan 80 mensen werden geëxecuteerd. De geheime executie van Reza Rasaei, een demonstrant gearresteerd na de dood van Mahsa Amini in september 2022, werd internationaal veroordeeld. De Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Hadja Lahbib, veroordeelde deze wreedheden en riep Iran op om de doodstraf af te schaffen. Amnesty International en het VN-Mensenrechtenbureau veroordeelden de executie van Reza Rasaei en de executie van 29 mensen op één (!) dag.

Iran was, ís, een ander land. Iraniërs willen de executies een halt toeroepen en het regime van Khamenei ontmantelen. Zij willen een republiek, een échte republiek. Democratische landen in het Westen steunen hen, minstens moreel. De Europese Unie moet nu concrete acties ondernemen, zoals de aanduiding van de Iraanse Revolutionaire Garde als terreurorganisatie en de formele erkenning van het verzet van de Iraanse jeugd tegen het regime. De weg is lang, maar met internationale steun kunnen snel vele kilometers afgelegd worden.