Wat voor spel spelen de Vlaamse liberalen nu echt?
Weer een VLD-er zittend op een trap
foto © Tim Vandenput
Herfederaliseren zit er niet meer in, en dat vindt niet enkel Jules Gheude
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementReagerend op mijn opiniestuk op de site van Knack:* ‘Een onafhankelijk Vlaanderen in 2019 is zeker geen hersenschim’, schrijft de VLD-burgemeester van Hoeilaart, Tim Vandenput me:
‘(…) weer vergeet u belangrijke feiten mee te nemen in uw artikel. Bijvoorbeeld: 80% van de Vlamingen wil geen onafhankelijk Vlaanderen! Het is niet omdat mensen momenteel op de leugenaars van NVA stemmen dat diezelfde stemmers ook een onafhankelijk Vlaanderen willen. Op die manier maakt u uw artikel ongeloofwaardig en wordt het eigenlijk belachelijk, zoals gewoonlijk. Jammer! Er zal de volgende 10 jaar een beweging opstaan die zal streven naar een sterker België en een federaal Europa. Staatsstructuren waarin samenwerken centraal staat in plaats van de splitsingsdrang van een kleine minderheid. We spreken mekaar binnen 10 jaar.’
Voor men de term ‘leugenaars’ gebruikt, mag men wel eens nadenken. Wie liegt hier? Wie is hier ongeloofwaardig en belachelijk?
Opmerkelijke feiten al sinds 1967
Men zal zich herinneren hoe energiek de traditionele partijen – toen nog unitair – zich hebben gekant tegen federalisering. Op het congres van Knokke (29-30 september en 1 oktober 1967) vonden de liberalen dat een dergelijke hervorming het land naar het separatisme zou voeren, en naar economische neergang en welvaartsverlies.
François Perin sloofde zich uit, stelde de houding van die blinde conservatieven aan de kaak en wees erop dat achterhoedegevechten in het licht van onontkoombare ontwikkelingen vergeefs waren.
Vooruitgang van de communautaire formaties
De 7de februari 1968 viel de regering Vanden Boeynants over de kwestie Leuven. De liberalen presenteerden zich getooid met de driekleur voor de verkiezingen van 31 maart met de slogan ‘Mijn partij, dat is mijn land!’ Maar dat heeft niet belet dat de zogenaamd communautaire partijen (Volksunie, Rassemblement wallon en FDF) gevoelig vooruitgingen.
Daarna zagen we de unitaire partijen één voor één splitsen: de katholieke partij in aansluiting op het ‘Walen buiten’, de liberale in 1972 en de socialisten in 1978. Op zijn beurt zou het aanschijn van België grondig veranderen. Die staatshervorming op federale basis kwam er niet zonder slag of stoot, met de kwestie Brussel als struikelblok.
Na de mislukking van het Egmontpact in 1978 probeerde Perin de Vlaamse en de Franstalige liberalen rond een gemeenschappelijk institutioneel project te scharen. Maar door de onverzettelijkheid van die eersten nam hij op 26 maart 1980 spectaculair ontslag uit de Senaat: ‘Na mislukking op mislukking te hebben gezien de jongste jaren, kan ik in geweten niet langer geloven in de toekomst van onze staat,’ verklaarde hij.
‘België is morsdood!’
Interessant is, te zien hoe de Vlaamse liberalen zich in die tijd hebben gedragen. In zijn persoonlijke notities onthult Perin: ‘In Lier de 13de oktober 1978 had er een merkwaardig liberaal diner plaats, ten huize Vanderpoorten. (…) Vanderpoorten verzekerde dat hij zich niet voornam aan de Brusselaars wat dan ook toe te geven. (…) Het gesprek raakte verhit en er vielen scherpe en sombere woorden over de leefbaarheid van België. (…) Donderdag 6 maart 1980: gezamenlijke vergadering van de PRL-parlementsleden van Kamer en Senaat. Mooie onthulling van Jean Gol over de gemeenschappelijke dag van 16 maart met de PVV. Tegen het voorafgaand akkoord in wordt Bascour als voorzitter opgedrongen in plaats van De Greef. Komt nog bij dat De Clercq van geen Belgische vlag wil weten, zelfs als die geflankeerd wordt door de vlaggen van de beide gemeenschappen! De Antwerpenaars laten zich niet zien (Grootjans)! België is morsdood!’
Toen Paul-Henry Gendebien in Parijs délégué général was van de Franse gemeenschap (1988-1996) zag hij daar bij gelegenheid Jean Gol, de voorman van de Franstalige liberalen. In zijn boek Splendeurs de la liberté vertelt hij:
‘Hij vertrouwde mij toe dat hij niet langer in een Belgische natie, of zelfs staat geloofde. (…) vooral was hij verbitterd over het oprukken van het nationalisme bij de Vlaamse liberalen, waar overigens een van de militante vleugels van de Volksunie zich bij aangesloten had. Klaarblijkelijk heeft het separatismevirus het Vlaamse liberalisme aangetast.’
Ongestadige liberalen
Vandaag predikt Tim Vandenput een sterker België. Heeft hij dan vergeten wat in 2002 Karel De Gucht, toen als VLD-voorzitter, verklaarde bij VTM? ‘Op termijn is België veroordeeld om te verdwijnen, te verdampen, en in afwachting daarvan biedt het Vlaanderen geen enkel meerwaarde meer.’ Twee maand later kwam Vlaams minister-president Dewael naar buiten met zijn prioriteiten voor een toekomstige staatshervorming. Voor hem moest het gaan over de transfer van een zo groot mogelijk aantal bevoegdheden naar Vlaanderen, wat betreft werkgelegenheid, gezondheidszorg, fiscaliteit en mobiliteit.
En wat gezegd over VLD-voorzitter Alexander De Croo die de stekker uit de regering Leterme trok, waarmee hij België opzadelde met de langste politieke crisis van zijn geschiedenis: 541 dagen lopende zaken!
Dat zijn de feiten en die zijn zoals men zegt sterker dan een Lord Mayor. Waar staan de liberalen nu echt voor? Nu eens gedragen ze zich als pure Vlaams-nationalisten, en dan weer hebben ze een zwak voor België.
Vlaamse stem uitgebracht met kennis van zaken
Tim Vandeput beschuldigt de N-VA van leugenachtigheid. Het eerste artikel van hun statuten is nochtans duidelijk, en gaat over een onafhankelijk Vlaanderen binnen een democratische Europese Unie. Vlaams Belang van zijn kant verdedigt zonder enige dubbelzinnigheid het separatisme. Afgaand op de jongste peiling van Het Nieuwsblad hebben de twee partijen samen 40 procent van de stemmen. Tim Vandeput beweert dat maar een kleine minderheid van de Vlamingen voor separatisme gewonnen is. Maar wordt niet iedereen geacht te stemmen met kennis van zaken? Die 40% wordt geacht dus ook het separatistische luik te steunen.
Het Vlaams Parlement is de emanatie van het Vlaamse volk en is democratisch gelegitimeerd. De dag dat er een voldoende meerderheid voor bestaat, staat niets het in de weg om de Vlaamse onafhankelijkheid uit te roepen. Daar is geen referendum voor nodig!
Tactische fout
Tim Vandenput heeft het over staatsstructuren waar de samenwerking centraal blijft. Dat is ook de wens van federaal MR-minister François Bellot van Mobiliteit. Maar zijn plan om een nieuw orgaan op te richten dat de politiek van de gewesten zou coördineren, werd verworpen door Vlaams minister Ben Weyts, én zijn Brusselse collega Pascal Smet. Deze laatste vindt het niet erg verstandig van Bellot om met zo’n voorstel te komen. Het ruikt naar de Belgique de papa, die aan de gewesten vertelt wat ze moeten doen. Een tactische fout.
Merk ook op hoe het pleidooi van Maggie De Block om de gezondheidszorg te herfederaliseren door Wouter Beke werd onthaald: ‘Het verleden heeft aangetoond dat een federale eenheidspolitiek niet het antwoord was. Er kan dus geen sprake zijn van herfederaliseren.’ [hervertaald uit het Frans. nvdv]
Tim Vandenput is ervan overtuigd dat men bakzeil zal halen, en geeft mij rendez-vous binnen tien jaar. Ik zal er dan 82 zijn. Als ik dan nog leef wil ik hem graag in Namen ontvangen, en hoop dat Wallonië tegen die tijd een Frans gewest zal zijn!
______________
* Vertaald uit Le Soir van 9 januari.
vertaling Marc Vanfraechem
Jules Gheude (1946) is oud-medewerker en biograaf van François Perin. Hij publiceerde meerdere essays over de Belgische communautaire kwestie. In 2009 was hij voorzitter van de Staten-Generaal van Wallonië, een burgerinitiatief om de Waalse geesten van het post-Belgische tijdperk bewust te maken. Sinds 2010 bezielt hij de Gewif (Groupe d’Etudes pour la Wallonie intégrée à la France). Van 1982 tot 2011 was hij directeur aan Wallonie-Bruxelles International (WBI).
De voorzitters van PS, MR en Ecolo zouden een compromis bereikt hebben over de reorganisatie van de Franstalige instellingen. Al is die niet volledig.
Amerikakenners Roan Asselman en David Neyskens bespreken de actualiteit aan de overkant van de oceaan.